آقطی سیاه که در همدان انگور کولی نامیده می شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می کرده اند.
آقطی سیاه که خمان کبیر نیز نامیده می شود درختچه ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر می رسد. این درختچه معمولا در کنار جاده ها و حاشیه جنگل ها و در نواحی مرطوب و سایه دار می روید.
برگ های آن سبز رنگ، بیضوی، دندانه دار، بیدره و مرکب از 5-7 برگچه می باشد ، اگر برگها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می شود.
گلهای آن سفید و خوشه ای است که در اواخر بهار ظاهر می شود. میوه آقطی سیاه گوشتی، ریز مانند انگور و برنگ آبی سیر می باشد.
قسمت مورد استفاده این درختچه گل، برگ و پوست داخلی ساقه آن است.
آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می روید.
خواص داروئی آقطی سیاه
آقطی سیاه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. پوست ثانوی ( داخلی ) ساقه و ریشه آن از نظر طبی موثرترین قسمت های این گیاه است.
1) در درمان رماتسم و درد مفاصل موثر است.
2) ادرار آور است.
3) ملین و ضد یبوست می باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آنها ضعیف شده است.
4) دم کرده برگهای خشک شده آن در رفع اسهال موثر است.
5) برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر، برگهای تازه این گیاه را له کرده و یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید.
6) درمان کننده استسقاء می باشد و آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می سازد.
7) برای از بین بردن خارش بدن، پوست ساقه آنرا در روغن بجوشانید و سپس آنرا صاف کرده و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمت هایی که خارش دارد بزنید.
8) برای جوش خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنید.
9) دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه درمان کننده گریپ، سرما خوردگی، بیماریهای دستگاه تنفسی و نقرس می باشد.
10) جوشانده گلهای خشک شده این گیاه برای معالجه برونشیت و ذات الجنب مفید است.
11) بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماریهای سل مفید بوده و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می سازد.
12) بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می کند.
13) سنگ کلیه را خارج می سازد.
14) شیر مادران شیرده را زیاد می کند.
15) در درمان بیماریهای صرع مفید است.
16) جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه را بصورت کمپرس روی زخم های اگزما بگذارید اثر مطلوب خواهد داشت.
17) خوردن میوه آقطی سیاه و مالیدن آن به سر باعث سیاه شدن مو و تقویت مو می شود.
18) جوشانده گلهای آقطی سیاه را روی سوختگی ها بگذارید و کمپرس کنید ، اثر شفابخش دارد.
19) برای از بین بردن ورم چشم می توان چشم را با جوشانده گلهای این گیاه شستشو داد.
20) جوشانده برگ این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بین می برد.
21) اگر پوست حساس دارید برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش از دم کرده آقطی سیاه استفاده کنید.
22) برای شادابی پوست صورت از بین بردن لکه ها و کک و مک می توان از ماسک زیر استفاده کرد:
گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم کنید و مقداری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم کرده آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید. این خمیر را بصورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند.
طرز استفاده:
1) جوشانده: مقدر 60 گرم پوست ساقه، برگ و یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آنرا صاف کنید.
2)سرکه آقطی سیاه: 10-20 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آنرا بهم بزنید. پس از این مدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربست نگهداری کنید. مقدار مصرف این سرکه سوپخوری و سه بار در روز است.
3) دم کرده آقطی سیاه: مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید. از این دم کرده می توانید برای شستشوی زخم ها استفاده کنید.
4) شیره یا آب میوه: میوه های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود. مقدار مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می باشد.
5) شراب آقطی سیاه: آب میوه را گرفته و با هم وزن آن قند مخلوط کنید. سپس این مخلوط را بجوشانید ، شربت غلیظی بدست آید. مقدار مصرف این شربت یک قاشق غذا خوری قبل از هر غذا است.
مضرات آقطی سیاه
استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده ها شود.
آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتما باید آنرا با عسل بخورند
