آثار مخرب داروهای لاغری
از زمانی که سیاست ورزش بانوان کشور برگسترش «ورزش های همگانی» متمرکز شده است؛ هر روز زنان زیادی جذب کلاسهای بدنسازی درباشگاههای محلی می شوند.این زنان بتدریج آموخته اند که ورزش و تغذیه متعادل بهترین راه حفظ سلامتی و داشتن اندامی متناسب است.
اما به همین نسبت به تعداد زنانی که با استفاده از قرص ها، شربت ها، ژلها و کرم های لاغری قصد لاغر کردن خود را دارند نیز اضافه می شود
این زنان در مسابقه کم خوردن و استفاده از داروهای لاغری برای کاهش وزن شرکت می کنند. تقریباً به سراغ تمام محصولاتی که با نامهای تجاری مختلف به بازار عرضه می شوند می روند. رژیم های غذایی سخت می گیرند و ساعتها در سونا می نشینند تا به وزن و اندام ایده آل که تبلیغات معیار آنها را مشخص می کند، برسند.
تبلیغاتی که القا می کند، «همه زنان باید اندامی زیبا داشته باشند.» و برای این کار به استفاده از ابزارهایی که «سودجویان مهربان» در اختیارشان قرار می دهند تشویق می شوند. به این ترتیب همه این زنان به یک نسبت در بند رژیم های لاغری یا داروهای لاغری مختلف اسیر می شوند.
جلوی آینه که می ایستاد، بادکنک پربادی را می دید که به روز می خواست لباسهای تنگ به تنش کند. احساس می کرد که هیچ لباسی برازنده اش نیست. به نظرش می آمد که به بن بست رسیده و هیچ راهی فایده ندارد. نه رژیم غذایی، نه داروهای گیاهی و نه ورزش؛ تازه اگر حوصله ورزش کردن داشت. بالاخره از یکی از دوستانش درباره یک نوع قرص لاغری شنید که معجزه می کند. در مدت سه هفته مصرف قرص ها پنج کیلو از وزنش کم شد. حالا خوشحال بود. بادبادکنک داشت خالی می شد. در پایان ماه دوم کاهش وزنش به ۱۰ کیلو رسید. حالا هر لباسی می خواست می پوشید. اما آدم عصبی و بدخلقی شده بود که زود از کوره در می رفت. سردردهای مدام اذیتش می کرد و به نظرش تنها چیزی که تسکینش می داد خوردن غذا بود. به این ترتیب وزنش دوباره به حالت قبل برگشت و سردرد و سرگیجه همچنان با او همراه ماندند.
تبلیغات قرص، شربت، ژل، کرم و چسب های لاغری در رسانه های داخلی و حتی شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، حجم عمده ای را به خود اختصاص داده است. بازار تشنه و مشتاق مصرف داخل کشور نیز به صرف پخش آگهی های تجاری و تنها با اطمینان به سخنان یک یا دو گوینده که از سوابق کاری آنها اطلاع دقیقی در دست نیست، سراغ استفاده از این محصولات می رود. بی آن که کسی در مورد عواقب ناشی از مصرف این محصولات احساس مسؤولیت کند یا پاسخگو باشد،دکتر محمود صداقتی متخصص در رشته ارتباطات ومدرس دانشگاه آزاد که به همراه تیمی از دانشجویانش برنامه های تبلیغاتی و اگهی های تجاری پنج کانال تلویزیونی فارسی زبان خارج از کشور را مورد بررسی قرار داده درباره نتایج یافته هایش می گوید: «حدود ۶۵ درصد حجم تبلیغات این رسانه ها به طور مستقیم با پیام رسانی آشکار و شفاف به تبلیغ و معرفی انواع قرصها، شربت، ژل، چسب، کرم و کمربند لاغری مربوط می شود. ۳۵ درصد تبلیغات نیز به صورت غیر مستقیم فرد را تشویق به استفاده از این محصولات می کند. از طریق پخش آگهی های تجاری لوازم آرایش، لباس، آرایش موی سر، سالنهای لاغری، سالنهای زیبایی وجواهرات که در تمام آنها این گونه القا می شود که مصرف این لوازم تنها با داشتن اندام زیبا میسر است.
تأثیر ناشی از تماشای این تبلیغات به صورت این آرزو که «کاش من هم یک اندام زیبا داشتم» خود را نشان می دهد. در صورتی که فرد به طور مداوم و پی درپی در معرض این آگهی های بازرگانی قرار بگیرد. به تدریج به صداقت گوینده اطمینان پیدا کرده، مقاومتش شکسته و درصدد تهیه و مصرف آن محصولات بر می آید.» به عقیده دکتر صداقتی این تبلیغات را باید به حجم تبلیغات روزنامه ها و مجلات داخل کشور پیرامون روشهای معجزه آسای لاغری و ابزارلاغری افزود و در کنار بی اهمیتی و بی تفاوتی دستگاههای مسؤول برای کنترل و نظارت بر این وضعیت باید منتظر بروز اتفاقات ناخوشایند و بازی گرفتن سلامتی مردم به دست عده ای سودجو شد.
۱۸ زن، قبل از شروع تمرینات ورزشی به سخنان مربی خودگوش می کنند که به آنها درباره استفاده از داروهای لاغری هشدار میدهد. اما مربی کلاس شمسی آذر نیوش معتقد است حجم تبلیغات در مورد انواع قرص و شربت های لاغری، چسبها، کمربندها و ژلهای لاغری بقدری است که موجب افزایش مصرف آنها در میان مردم و بویژه زنان می شود. او می گوید: «چاره ای نداریم جز آگاهی دادن به مردم تا از این طریق اطلاعات خانواده ها را در این زمینه بالا ببریم تا از عوارض استفاده بی رویه از این روشها برای لاغری بکاهیم.»
در سالن بدنسازی با شگاه ورزشی شهید کشوری زنان در چند نوبت متفاوت سرگرم ورزشهای ایروبیک و هوازی که بهترین ورزش برای کاهش وزن و سلامتی بدن به شمار می رود،مشغولند. یکی از آنها پیش از ثبت نام و شرکت در این کلاسها از یک نوع قرص لاغری استفاده می کرد. او در مدت دو هفته مصرف این قرصها دچار سرگیجه، افت شدید قند خون، بی حالی و ضعف شدید بدنی می شود: «بعد از مراجعه به پزشک متوجه شدم که این مشکلات بخاطر مصرف قرصها به وجود آمده، به همین دلیل آنها را کنار گذاشتم و تصمیم به شرکت در این کلاسها گرفتم.» یک ساعت انجام تمرینات و حرکات ورزشی که تمام می شود، نشاط و شادابی در چهره اش موج می زند: «با آن قرص ها در عرض دو هفته چند کیلولاغر شدم، اما اینکار به قیمت به هم ریختن سیستم عصبی و سلامتی بدنم به دست آمد!» و بعد در حالی که لبخند می زند، می گوید: «فروشنده به من گفته بود که روزی دو قرص بخورم، اما من فقط با خوردن روزی یک قرص دچار این مشکلات شدم!»شمسی آذرنیوش مدرس بدنسازی در باره اثرات استفاده از قرص های لاغری بر روی سیستم بدن می گوید: «این قرص ها اثرات جانبی بد روی اعصاب، کلیه ها، قلب و عروق، روده و معده دارد و از آنجا که در جامعه ما معمولاً افراد قرص های مختلفی را برای درمان بیماری استفاده می کنند، ترکیب شدن مواد شیمیایی این قرص ها با مواد شیمیایی موجود در قرص ها و شربت های لاغری اثرات مخربی را در بدن به جا می گذارد. عارضه این داروها با از بین بردن اشتها که خود یکی از علایم اولیه بسیاری از بیماریها محسوب می شود، همراه است و نکته جالب این است که مصرف کنندگان این محصولات «بی اشتهایی» را قدم مثبت و نشانه خوبی برای لاغر شدن خود می دانند.»
با این حال اثرات موقتی ناشی از استفاده از داروهای لاغری موجب تشویق مصرف کنندگان به استفاده از آنها می شود. دکتر سیما نوربخش متخصص تغذیه این کاهش وزن را نه ناشی از مصرف قرص و داروهای لاغری، بلکه نتیجه مستقیم عملکرد فردی می داند: «معمولاً افراد در حین استفاده از این داروها ملزوم به رعایت یک نوع رژیم غذایی همراه با حرکات ورزشی در قبل یا بعد از مصرف می شوند و چون انجام این کارها خود بخود در کاهش وزن مؤثر است، فرد آن را ناشی از مصرف دارو می داند.»
آرزو ۵۸ هزار تومان از حقوق یک ماهش را صرف خریدن کمربند لاغری کرد. تصور این که با استفاده از این کمربند به اندام ایده الش خواهد رسید، گرانی قیمت آن را برایش توجیه می کرد. آرزو می گوید: «چون در بروشور آن تأکید به داشتن رژیم غذایی و ورزش کردن همزمان با استفاده از کمربند نشده بود، با اطمینان کمربند لاغری را خریدم.» حالا کمربندی که آرزو یک سال پیش آن را خریداری کرد، در گوشه کمد لباسهایش بی مصرف جاخوش کرده است: «یک ماه تقریباً روزی دوبار از آن استفاده کردم، چند دقیقه اول بعد از استفاده از کمربند، احساس می کردم شکمم کوچک تر شده، اما این احساس ماندگار نبود.»
کمربندهای پلاستیکی لاغری با گرفتن وجذب آب بدن تأثیر مخربی بر روی کلیه ها می گذارند. شمسی آذر نیوش می گوید: «این کمربندها موجب ایجاد مقداری عرق در موضع استفاده کننده می شوند و به علت اشباع فضای درونی کمربند از آب، عمل تبخیر آب صورت نمی گیرد وعرق در آن قسمت باقی می ماند و موجب حیرت مصرف کننده می شود، که تعریق خوبی صورت گرفته است. در حالی که تعریق به تنهایی معیاری برای لاغر شدن نیست و ضمن این که در حالت عادی هم ممکن است این مقدار تعریق صورت بگیرد منتهی در معرض هوا به سرعت تبخیر شده و فرد متوجه این کنش و واکنش نشود. از طرفی به علت اشباع فضای درونی کمربند، تعریق مجدد صورت نمی گیرد و پلاستیک که یک ماده شیمیایی است در عرق بدن حل شده و چون راه فرار به بیرون ندارد دوباره به داخل بدن و خون بر می گردد و در طولانی مدت موجب ناراحتی های پوستی و خونی می شود. همچنین کمربندهای لاغری با ایجاد شوک بر روی سلولهای عصبی باعث ایجاد تیک ها و لرزشهای عصبی شده و حتی سلولهای عصبی را از بین می برند.»
در مطالعات اخیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در مورد شیوع چاقی و اضافه وزن مشخص شده که حدود ۵۰ درصد مردان شهری بین سنین ۴۰ تا ۶۹ سال و ۶۶ درصد از زنان شهری همین گروه سنی اضافه وزن دارند. اگر گروه تقریباً زیادی از این افراد، در تمام طول زندگی خود با موضوع چاقی و اضافه وزن کنار می آیند، عده ای هم به توصیه پزشک، ابتلا به یک بیماری و یا با هدف تناسب و زیبایی اندام در صدد کاهش وزن خود هستند. صرف نظر از تعدادی که در ورزش و تغذیه مناسب را بهترین راه حل برای کاهش وزن می دانند، گروهی هم به دنبال روشهای ساده و آسان برای این کار هستند. اما برای رسیدن به آرزوی خود، یعنی کاهش وزن، تاجایی پیش می روند که لاغری به هر قیمتی را می پذیرند.
دکتر سید ضیاءالدین مظهری رئیس انجمن تغذیه کشور می گوید: « استفاده از رژیم های لاغری غیر استاندارد نه تنها سبب از بین رفتن چاقی نمی شود؛ بلکه به ایجاد بیماریهای لاعلاج منتهی می شود. متأسفانه با وجودتلاش متخصصان عده ای از افراد نا آگاه به مسائل تغذیه کشور با دادن رژیم های بسیار کم کالری، یک بعدی و تک خوری نه تنها مشکل افراد را در زمینه چاقی برطرف نمی کند، بلکه این افراد را با مشکلات بیشتری هم روبرو می کنند.»
لاغری نیز به همانند هر ویژگی ارزشمند دیگری به تلاش نیاز دارد. به عقیده کارشناسان تغذیه صحیح، مصرف مواد غذایی سالم، پرهیز از مصرف بی رویه و پرخوری همراه با انجام حرکات ورزشی می تواند منجر به کاهش وزن، ثابت نگهداشتن آن و حفظ سلامتی بدن شود.
شمسی آذرنیوش مدرس بدنسازی می گوید: «ورزشهای مدرن و جدید مانند آیروبیک از ورزشهای هوازی است، چون سبب سوختن چربیها در حضور اکسیژن می شوند به روند تناسب اندام همراه با سلامتی کمک بزرگی می کنند. ضمن این که اصولاً گرفتن رژیم های غذایی کاری موقتی و مقطعی است که پس از مدتی فرد خسته شده و تازه بعد از این مرحله است که چون سلولها کاملاً تشنه مواد غذایی اند، تمام مواد مصرف شده جذب بدن می شوند و تعادل بین ورود مواد به بدن و خروج آنها از بدن از بین می رود. خوردن کربو هیدرات ها، قندها، چربیها و نمک ها و در عوض حذف سبزیجات تازه و مواد ارزشمند غذایی مؤثر با کالری کمتر مثل لبنیات و غلات، همراه با عدم تحرک عامل اصلی به هم خوردن نظم طبیعی بدن از کودکی تا بزرگسالی است، در حال حاضر خیلی از مردم با بروز کوچکترین مشکلی در بدن مانند انواع آرتروز، ساییدگی مفاصل، دردهای عضلانی و استخوانی، دیسک های کمر و زانو درد، از ورزش کردن دست می کشند. در حالی که باید یادمان باشد مسبب تمام این مشکلات عدم تحرک وضعف عضلات است. چنانچه پوکی استخوان در بین ۸۰ درصد از زنان جامعه ما به چشم می خورد که تنها راه حل این مشکلات حضور در مجامع ورزشی است.»
هرچه تأکید کارشناسان به قرار دادن ورزش و رژیم های غذایی متعادل برای کاهش وزن در برنامه های روزانه اعضای جامعه بیشتر می شود انتظار آنها از مسؤولان وزارت بهداشت و درمان نیز برای کنترل وضعیت ارائه و پخش انواع داروهای لاغری افزایش می یابد. به عقیده دکتر نوربخش متخصص تغذیه باید این قرص ها و داروها توسط کارشناسان قبل از ورود به بازار مصرف کنترل شوند. اهمیت این مسأله آنجا بیشتر می شود که بدانیم خیلی از این داروها و محصولات با مارکهای اروپایی و آمریکایی در کشور های تولیدکننده اجازه پخش و مصرف ندارند. در بسیاری از این کشورها حتی خوردن قرص های ویتامین نیز با اجازه وتجویز پزشک انجام می شود.
منبع: آفتاب
