پوست پیوسته در حال نو شدن است به این معنی که همینطور که سلول های جدید در لایة زیرین ساخته می شوند، سلول های مرده می ریزند و سلول های نو جایگزین آنها می شوند.
پس لایة اپیدرم یا بَشَره یا پوست برونی پیوسته در حال جایگزینی است. سلول ها به بیرون رانده می شوند که در نهایت به مرگ آنها و جدا شدنشان منتهی می شود. در بیشتر افراد، این سلول های جدا شده از پوست آنقدر کوچک هستند که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیستند. اما عوامل خاصی فرایند تجدید لایة اپیدرم را تسریع می کند، به خصوص در پوست سر. تصور متخصصین بر این است که در افراد دارای شورة سر سلول های پوست ممکن است تنها ظرف 2 الی 7 روز به نهایت رشد رسیده و انداخته شوند، در مقایسه با افراد بدون شورة سر که این مدت در آنها حدوداً یک ماه است. مردن و جدا شدن حدود 487،000 سلول در سانتیمتر مربع پس از شستشوی سر میزانی طبیعی است. اما این میزان در آنان که گرفتار شورة سر هستند به صورت مزمن و یا حاد بسیار بالاست، میزانی بیش از 800،000 سلول در سانتیمتر مربع. این مسئله باعث می شود سلول های مرده در توده های بزرگ و چرب از سر جدا شوند. این توده های فلس مانند آنقدر بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح نیز قابل رؤیت بوده و در واقع همان چیزهایی هستندکه ما شورة سر می نامیم. اغلب در زمان وقوع این عارضه پوست سر دچار تورم، قرمزی و خوارش می شود. فلس های شوره زمانی بیشترین وضوح را دارند که بر روی سطوح تیره قرار می گیرند، مانند لباسها یا موهای تیره رنگ. نام علمی شورة سر «پیتی رایی سیس کاپیتیس» بوده و از شایعترین عوارض پوستی است.
عوامل و علل شوره سر
علل متعددی وجود دارد که موجب ایجاد شوره سر می گردد، برای مثال خشکی و یا چربی زیاد پوست، التهاب پوستی، عدم شستشوی به موقع موها، بیماری پسوریازیس، اگزما، حساسیت به شوینده های شیمیایی مو و یک نوع قارچ مخمر مانند. در این میان داشتن پوست خشک از شایع ترین عوامل است.
چهار عامل است که به طور عمده باعث ایجاد شوره سر می شوند:
1) چربی و یا خشکی پوست
2) فرآورده جانبی متابولیسمِ میکرواُرگانیسم های پوست ( به بیان دقیق تر مخمرهای مالاسزیا )
3) پایین بودن قوای دفاعی فرد و حساسیتهای آلرژیک
4) عدم توازن میزان مواد معدنی در بدن
تقریبا تمام عوامل ذکر شده که باعث شوره سر می گردند ارتباط مستقم با عدم توازن میزان و نسبت مواد معدنی در بدن دارند.
به مواد معدنی ابزار بدن گفته می شود، برای تمام فعالیت های بیوشیمی مورد استفاده بدن قرار می گیرند، به عنوان مثال بدن از عنصر روی برای تولید آنزیم های گوارشی و تبدیل مواد غذایی به انرژی، تولید اسپرم و...، از کلسیم برای ترمیم استخوان ها و دندان ها و همچنین فعالیت سیستم اعصاب مرکزی، از آهن برای تولید گلبول های قرمز خون، از منیزیوم برای تنظیم ضربان قلب و فشار خون و... استفاده می نماید، هرگونه عدم توازن(کمبود یا ازدیاد) این مواد می تواند در فعالیت بخشی از بدن ایجاد اختلال نماید و سبب بروز بیماری گردد.
ارتباط شوره سر با عدم توازن مواد معدنی و ویتامین ها
ازدیاد مس: مس در پیوند خوردن کلسیم به استخوان ها و بافت های همبند به منظور ساخت و ترمیم آن ها مورد نیاز است. این شامل تاندون ها، رباط ها، پوست، مو، ناخن، شریان ها، وریدها و غیره می شود. عدم توازن می تواند به پوکی استخوان و تقریبا به تمام مشکلات پوستی، تاندون ها، مو و ناخن ها دامن بزند. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله ازدیاد مس را مطالعه نمایید.
کمبود روی: روی فلزیست که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی دارد، میزان مس و روی باید در بدن باهم متوازن باشند، زمانی که مس افزایش یاید باعث کاهش روی و تضعیف سیستم ایمنی بدن می گردد و شخص در معرض ابتلا به انواع عفونت ها و قارچ ها قرار می گیرد. همان طور که گفته شد ضعف سیستم ایمنی بدن می تواند یکی از فاکتورهای ایجاد شوره سر باشد.
کمبود ویتامین سی: ویتامین سی نیز یکی از مواد ضروری برای تقویت فعالیت سیستم ایمنی بدن می باشد و کمبود آن کاهش ایمنی بدن را به دنبال دارد.
کمبود ویتامین آ: از عوارض کمبود ویتامین آ می توان به خشکی پوست اشاره کرد که سبب افزایش شوره سر می گردد، میوه ها و برخی صیفیجات که به رنگ زرد می باشند حاوی ماده ای بنام بتاکاروتن می باشند که به آن پیش ساز ویتامین آ گفته می شود یعنی بدن آن را به ویتامین آ تبدیل می کند، کبد خیلی از افراد قابلیت تبدیل بتاکاروتن به ویتامین آ را ندارد و این افراد باید از منابع غذایی که حاوی ویتامین آ می باشند مانند روغن ماهی و غیره به طور مستقیم استفاده نمایند نه از مواد غذایی حاوی بتاکاروتن.
کمبود کلسیم، منیزیوم، سلنیوم، منگنز و ویتامین های ب، ای و دی: این عناصر و ویتامین ها جزء موادی هستند که بدن برای بازسازی و حفظ سلامت پوست و موها از آن ها استفاده می نماید و کمبود هر یک
می تواند سبب بروز انواع ناراحتی های پوستی گردد که یکی از آن ها شوره سر می باشد.
درمان شوره سر
وجود ذرات سفید روی سر، شانه و لباس و خارش مدام سر، مشکل شایعی است که گاهی بسیار آزاردهنده میشود، بویژه از لحاظ زیبایی و اجتماعی که شما را مجبور میکند به پزشک مراجعه کنید.
چگونه شوره سر را درمان کنیم؟
شاید شما درمانهای زیادی را تجربه کردهاید از انواع شامپوهای ضد شوره گرفته تا داروهای مختلف، اما مشکل شما برطرف نشده، اما آیا شوره سر یک بیماری است؟
شوره سر می تواند یک مشکل طبیعی قلمداد شود که ناشی از ریزش دائم لایه بیرونی پوست به منظور بازسازی پوست در سراسر بدن است که گاهی این امر در سطح سر به شکل شوره قابل مشاهده می شود.
دو نوع شوره وجود دارد؛ شوره خشک که قابل دیدن و معمولا همراه خشکی مو است و شوره چرب معمولا در افراد با پوست چرب دیده می شود و به پوست سر چسبیده است.
خاراندن و جدا کردن آن باعث خارش بیشتر، زخمی شدن پوست و ریزش موها می شود بنابراین باید از خارش سر پرهیز کرد.
شوره سر می تواند علل مختلفی داشته باشد از جمله اختلالات هورمونی، شست وشوی ناکافی یا ناکامل سر، شامپوی نامناسب، باقی ماندن مواد شوینده روی پوست سر، سیگار و تغذیه نامناسب.
همچنین روش هایی که باعث آسیب سر می شود نیز می تواند در ایجاد شوره سر موثر باشد، مانند سشوار زدن طولانی مدت، رنگ کردن مداوم سر، فرزدن یا مش کردن مدام سر، استفاده از مواد آرایشی، شیمیایی و استفاده طولانی از کلاه گیس و کلاه.
چگونه شوره سر را درمان کنیم؟
نکته مهم این که اگر علت شوره سر قارچی نباشد مسری نخواهد بود، اما از خارش پوست سر با ناخن باید بشدت پرهیز کرد، زیرا این امر باعث ایجاد زخم های کوچک و عفونی شده و به ریزش مو منجر می شود در عوض خارش پوست سر با نوک انگشتان می تواند نوعی ماساژ محسوب شود و مفید باشد.
استفاده از دوش آب گرم روزانه با فشار زیاد روی سر برای حدود ده دقیقه نیز می تواند مفید باشد. استفاده از آب با دمای مناسب شست وشوی کافی پوست سر، انتخاب شامپوی مناسب بر حسب خشکی یا چربی پوست سر و استفاده نکردن طولانی از سشوار نیز از نکاتی است که باید هنگام استحمام به آن توجه کرد.
هداشت سر، عوض کردن رو بالشی هر چند روز یک بار و ترک مصرف سیگار نیز کمک کننده است. تغذیه سالم، مصرف کمتر مواد چرب و مصرف بیشتر سبزیجات و نیز ویتامین های A و B نیز مفید است.
همچنین باید از مصرف رنگ موهای حاوی الکل خودداری کرد، چون الکل پوست سر را خشک می کند.
یک روش درمانی ساده این است که روزی ۲۰ دقیقه کف سر خود را ماساژ دهید و سپس با شانه یا برس به صورت کاملا ملایم موها را برای چند دقیقه شانه کنید به طوری که دندانه های شانه پوست سر را ماساژ دهد.
مچنین می توانید پوست سر را با سرکه سیب یا آبلیموی تازه برای حدود دو دقیقه ماساژ دهید و سپس سر را بشویید.
ماساژ پوست سر با روغن های گیاهی نیز مفید است؛ روغن نارگیل، بادام، رزماری، گل مریم و بابونه برای شوره خشک و روغن های اکلیل کوهی، مریم گلی و سدر برای شوره چرب مفید است.
منبع: سایت پرسیار