نقرس نوعی از ورم مفاصل است که بر اثر تجمع بلورهای اوریک اسید در مفاصل،ایجاد می شود.
اسیداوریک محصول تجزیه ی اسید آمینه ی" پورین" است که بخشی از مواد غذایی پر مصرف ما محسوب می شود. اختلال در وضعیت اوریک اسید و تبلور این ترکیبات در مفاصل می تواند منجر به حملات التهابی دردناک مفاصل، سنگ کلیه و انسداد لوله های فیلترسازی کلیه با اسید اوریک شود که از عوارض آن نارسایی های کلیوی است. نقرس تمایز منحصر به فردی با سایر بیماری ها دارد و آن این است که یکی از بیماری های پزشکی است که مکررا در تاریخ ثبت شده است.
علائم نقرس
حملات حاد نقرس با شروع سریع درد در مفاصل مبتلا، ورم،تغییررنگ مایل به قرمز، و حساسیت نسبت به لمس، مشخص می شوند. مفصل کوچک در قاعده ی انگشت شست پا، شایع ترین محل حمله ی نقرس است. سایر مفاصل مانند مچ پا، زانو، مج دست، انگشتان دست و آرنج ها نیز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند. دربرخی افراد، درد به قدری حاد است که حتی ضربه ی وارده به دلیل برخورد پا با تخت، می تواند منجر به دردهای شدید شود. این حملات دردناک معمولا در طی چند ساعت تا چند روز، بامصرف دارو یا بدون آن، فروکش خواهند کرد. در موارد نادر، حمله می تواند هفته ها طول بکشد. اغلب مبتلایان به نقرس حملات متعددی را در طول سال تجربه می کنند.
چه کسانی مبتلا به نقرس می شوند؟
شیوع بیماری از بیست سال گذشته افزایش یافته است و در حال حاضر 8.3 میلیون نفر تنها در آمریکا، به نقرس مبتلا هستند. نقرس در مردان شایع تر از زنان است. شانس ابتلا به نقرس با افزایش سن بیشتر می شود و اوج آن در 75 سالگی است. در زنان، حملات نقرس معمولا بعد از یائسگی رخ می دهد. تنها در میان جمعیت آمریکا، 21 درصد افراد سطح اسیداوریک خون بالا دارند، بیماری که به عنوان هیپراوریسمی شناخته می شود. با این حال، تنها بخش کوچکی از مبتلا یان به هیپراوریسمی، به نقرس مبتلا خواهند شد. اگر والدین شما نقرس داشته اند، احتمال ابتلای شما به این بیماری، 20 درصد افزایش خواهد یافت.
عوامل خطر برای نقرس
چاقی، اضافه وزن بیش از حد به ویژه در جوانان،مصرف الکل ،فشارخون بالا،و اختلالات کارکرد کلیه از عوامل خطر ابتلا به نقرس هستند.اغلب داروها و بیماری ها نیز می تواند منجربه بالا رفتن سطح اسیداوریک شوند.همچنین، دربیماران مبتلا به نقرس،کاهش غیرطبیعی در سطح هورمون تیروئید(کم کاری تیروئید) شیوع بیشتری دارد.
مفصل قاعده ی شست پا شایع ترین محل برای رخ دادن حمله ی نقرس است.این حملات تازمان درمان نقرس ممکن است تکرار شوند. اگر درد نقرس در شما از بین رفته است،به پزشک مراجعه کنید. در طول زمان، ممکن است مفاصل ، تاندون ها و سایر بخش ها آسیب ببینند.
براثر تجمع بلورهای اوریک اسید، ممکن است درد مفاصل رخ دهد. برای کاستن از شدت درد درحین حمله ی نقرس، مفاصل درناک را استراحت دهید.
حملات نقرس در مفاصل زانو ها و آرنج نیز رخ می دهد. به بخش جلورفته ی آرنج توجه کنید.
تشخیص ورم مفاصل مبتلا به نقرس
وقتیکه بیمار تاریخچه ای از تکرار حملات آرتریت درد ناک را به ویژه در قاعده ی انگشتان پا یا در مچ پا و زانو دارد، تشخیص نقرس داده می شود. قابل اعتماد ترین تست برای نقرس، تشخیص بلورهای اوریک اسید در مایع مفصلی است که از آسپیراسیون مفصل ( خارج کردن مایع مفصلی جهت آزمایش ) به دست می آید. این اقدام در مطب تحت نظر پزشک و با بی حسی موضعی صورت می گیرد. با استفاده از روش های استریل، مایع از مفصل ملتهب به کمک سوزن و سرنگ خارج ( آسپیره ) می شود.
هنگامی که مایع مفصلی استخراج شد، برای تشخیص عفونت و بلورهای اسیداوریک در آزمایشگاه بررسی می شود. ممکن است دکتر شما بخواهد برای اندازه گیری میزان اسید اوریک خون تان، آزمایش خون بدهید.
چگونه می توان از حملات نقرس جلوگیری کرد؟
حفظ سطح مایعات بدن از حملات حاد نقرس جلوگیری می کند و باعث کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه در افراد مبتلا به نقرس می شود. مصرف الکل به علت تشدید در ادرار، منجربه کم آبی بدن و تسریع حملات حاد نقرس می شود. الکل بر سوخت و ساز اسیداوریک نیز تاثیر می گذارد و موجب هیپراوریسمی می شود. این امر باعث کاهش سرعت دفع اسیداوریک از کلیه ها و همچنین کم آبی بدن می شود و به رسوب بلورها در مفاصل کمک می کند.
تکنیک هایی برای پیشگیری هر چه بیشتر نقرص
تغییر رژیم غذایی می تواند به کاهش سطح اسیداوریک در خون کمک کند. از آنجایی که مواد شیمیایی حاوی پورین در بدن به اسیداوریک تبدیل می شود، از مصرف غذاهای سرشار از پورین باید اجتناب شود. گوشت، سس های خامه ای، مغز، جگر،ساردین، ماهیچه، مرغ، میگو و صدف خوراکی سرشار از پورین هستند. محققان گزارش کرده اند که مصرف گوشت یا غذاهای دریایی خطر حملات نقرس را افزایش می دهد درحالی که مصرف لبنیات در کاهش این خطر موثر است. سایر غذاها با محتوای کم پورین عبارتند از : غلات، قهوه، تخم مرغ، شکلات، میوه ها، شیر، آجیل، کره و نان، برنج و نمک. توت فرنگی و گیلاس میوه هایی مفید برای درمان نقرس هستند.
کاهش وزن نیز می تواند در کاهش خطر ابتلا به حملات مکرر نقرس مفید باشد. اما برای کاهش وزن نباسد گرسنه بمانند یا کم خوری کنند. به این دلیل که کاهش سریع وزن باعث افزایش اسیداوریک و بدتر شدن نقرس می شود. در هر هفته حداکثر میزان مجاز برای کاهش وزن، 500 گرم است.
توصیه های عمومی به بیماران مبتلا به نقرس، مصرف اب لوبیا هر روز به میزان 150میلی لیتر، درمان با سبزیجات از جمله آب هویج همراه با خیار و چغندر (روزانه 500 میلی لیتر)، درمان با سیب (یک عدد پس از هر وعده غذا)،درمان با موز( 3تا 4عدد در روز)، درمان با آب ولرم، کم کردن استرس ، ورزش در هوای آزاد، و درمان با حمام اب نمک است ( 250 تا 500 میلی گرم نمک را در آب داغ حل کرده و دو بار در روز پای خود را داخل آب و نمک بگذارید)
درصورتی که با تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی، اسیداوریک به میزان طبیعی برنگردد، پزشک درمان دارویی را برای بیمار در نظر می گیرد.
داروهای خاصی درد و التهاب حملات نقرس را کاهش می دهند. از جمله داروهای ضد التهاب (ایبوپروفن و امثال آن)، کلچی سین و کورتیکواستروئیدها. دیگر داروها(مانند آلوپورینول) سطح اسید اوریک در خون را کاهش داده و از تجمع اسید اوریک در مفاصل (آرتریت نقرسی)، سنگ کلیه، و توفوس جلوگیری کرده و سبب پیشگیری از عوارض بیشتر می شود. از جمله این داروها عبارتست از: آلوپورینول(یا زیلوریک)،فبوکسوستات و پروبنیسید هستند.
همچنین بیماران مبتلا به نقرس باید از مصرف مکمل های آهن شدیدا خودداری کنند. زیرا افزایش میزان آهن خون باعث ورود اسیداوریک به مفاصل می شود. زیاده روی در مصرف ویتامین C نیز موجب افزایش تولید اسید اوریک می شود. نیاسین موجود در ویتامین B3 هم مانع از دفع اسیداوریک می شود و زیاده روی در مصرف آن برای بیماران مبتلا به نقرس مفید نخواهد بود.
تحقیقات آینده
تحقیقاتی فعال در زمینه های مختلف مربوط به نقرس و هیپراورسمی در حال انجام است. دانشمندان یافته اند که پروتئین حیوانی بالا خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد. داروهای جدیدی در حال توسعه هستند که ممکن است در درمان سطح اسید اوریک بالا در بیماران مبتلا به نقرس مزمن متنوع تر و ایمن تر عمل کنند
منبع-سایت سدانمد
