تغذیه در بحران

 بحران يك رويداد اسف بار است كه باعث مرگ و مير، رنج و اندوه بيش از حد انسان و صدمات مادي بسيار زياد مي شود.

بنابراين همه قدم هاي ممكن بايد برداشته شود رنج انسان ها از بلايا كاهش يابد و افراد آسيب ديده حق زندگي پرمنزلتي داشته باشند. ‍.
يكي از مهمترين نيازهاي اوليه مردم بعد از وقوع بلا، غذا مي باشد. تامين و توزيع غذاي سالم، كافي و بهداشتي يكي از بزرگترين چالشهايي است كه همواره فراروي مديران در وضعيت بحران است. زيرا بلايا اثرات متفاوتي بر روي وضعيت غذا و تغذيه منطقه آسيب ديده مي گذارد.

مهمترين دلايل بروز مشكلات غذا رساني در بحران

تخريب منابع توليد مواد غذايي (از بين رفتن زمين هاي كشاورزي، تخريب چاه ها و قنات ها، از بيـن رفتن دام ها و طيور و علوفه و غذاي مورد نياز آنها، تخريب كارخانه ها و يا توقف فعاليت هاي توليد مواد غذايي در آنها).
اختلال در روند توزيع غذاها به دليل تخريب فروشگاه هاي مواد غذايي و يا تخريب راهها و جاده ها.
آلوده شدن آبهاي لوله كشي به دليل شكستگي ها و نياز مردم به آب سالم.
از بين رفتن مراكز ذخيره مواد غذايي نظير سيلوها، سردخانه ها و انبارهاي مواد غذايي.
قطع برق و از بين رفتن وسايل نگهداري مواد غذايي و در نهايت فساد مواد غذايي.
آشفته شدن وضعيت مالي خانواده ها و نبود امكان خريد مواد غذايي.
بازتاب اين اختلالات كاهش دسترسي مواد غذايي در منطقه است. تامين نيازهاي غذايي بويژه در گروههاي آسيب پذير تـغـذيه اي شامل ( كـودكـان زنان بـاردار و  شيـرده، سالمندان، بيماران، خانــواده هاي پرچمعيت، افراد تنها يا بيوه ) بسيار مهم است. بنابراين در هنگام بحران گروههاي آسيب پذير بايد سريعا" شناسايي و تحت مراقبتهاي تغذيه اي قرار گيرند.

نيازهای تغذيه اي در بحران

اولين سوالي كه بعد از وضعيت اضطراري در مورد تغذيه مردم پيش مي آيد اين است كه چه نوع و چه مقدار مواد غذايي براي مردم آسيب ديده مورد نياز است؟ برآورد ميزان مواد غذايي بستگي به وضعيت كنترل بحران دارد كه مي توان آن را به سه مرحله تقسيم نمود.مرحله اول: اوج بحران، شرايطي است كه اولويت، نجات، حفظ حيات افراد، كمك رساني سريع به مجروحان و مصدومان است كه ممكن است اين وضعيت 3 تا 7 روز بطول بيانجامد.مرحله دوم: شرايطي است كه افراد در محل هاي سكونت موقت استقرار داده شده اند. اين وضعيت ممكن است از هفته دوم تا سوم بعد از بحران متغير باشد.مرحله سـوم: شــرايطي است كه امكانات بيشتري براي زندگي راحت تر افراد آسيب ديده فراهم مي گردد.در اوايل بحران بدليل مشكلات موجود در تهيه، نگهداري و پخت مواد غذايي، بايد از غذاهاي آماده بويژه كنسروها استفاده شود. بنابراين در هفته اول بحران استفاده از كنسروهاي مختلف مانند تن ماهي، لوبيا، عدس و ..... همراه با نان، خرما و بيسكويت توصيه مي شود. با توجه به نياز تنوع مصرف مواد غذايي بايد حتي الامكان از كنــسروهاي مخـتلف و مـناسب جهـت مصرف روزانه مردم استفاده شود.در مرحله دوم زماني كه تنوع در مصرف مواد غذايي كاهش مي يابد. هر چند نيازهاي تغذيه اي بويژه از نظر انرژي و پروتئين تامين مي گردد، افراد آسيب ديده بدليل دستـــرسي ناكافي به مواد غذايي تازه بويژه سبزيها و ميوه ها (براي مدت زماني حدود يك ماه يا بيشتر) با كاهش دريافت ويتامين ها و املاح به ويژه ويتامينهاي C, B2, B1, A ، اسيد فوليك و آهن روبرو خواهند شد. در اين مواقع يا بايد از مواد غذايي غني شده با ويتامينها و املاح استفاده نمود و يا از طريق مكملهاي دارويي ويتامينها و املاح مورد نياز تامين گردد.

در مرحله سوم: هر چه سريعتر در صورت مساعد بودن شرايط (وجود ظروف غذا و وسيله پخت) مي توان غذا را بصورت پخته يا بصورت خشك در ميان مردم توزيع نمود. در غير اين صورت توزيع غذاهاي كنسرو همراه با نان، پنير، ماست، آب ميوه، بيسكويت و خشكبار بايد كماكان ادامه يابد (حداقل 3-2 هفته). اگر بتوان هر چه سريعتر مواد غذايي را به شكل خشك در ميان مردم آسيب ديده توزيع نمود، اين مسئله مي تواند احساس امنيت خاطر را براي اين افراد ايجاد نموده و از لحاظ رواني آنان را حمايت نمايد. در فهرست مواد غذايي خشك بايد در صورت امكان ميوه ها و سبزيهاي تازه، شير استريل، ماست پاستوريزه گنجانده شود و در صورت نامناسب بودن شرايط نگهداري اقلام غذايي فوق بايد از خشكبار، انواع مغزها، آب ميوه ها و ..... استفاده نمود.

توصيه هاي ضروري در شرايط بحران:

1- تغذيه گروههاي آسيب پذير بويژه كودكان زير 5 سال، مادران باردار و شيرده، كودكان بدون سرپرست، سالمندان و معلولين و .... در هنگام بحران بسيار ضروري است.
2- كليه امدادگران، كاركنان سازمانها و نهادهاي دولتي كه به منـطقه حـــادثه ديــده اعزام مي شوند بايد حداقل يك هفته از نظر مواد غذايي مورد نيازشان خودكفا باشند.
3- غذاهاي پخته و خام در كليه مراحل تهيه، توزيع و نگهداري بايد مجزا باشند.
4- محلهاي تهيه، توزيع، نگهداري و يا ارائه مواد غذايي در هنگام بحران بايد از نظر كليه مسائل مربوط به بهداشت محيط شامل آب مصرفي، وجود ناقلين (حشرات، جوندگان)، نحوه فضولات جامد، مايع و ..... تحت نظارت دقيق كاركنان بهداشت محيط باشند.
5- از تغذيه شيرخواران با شير مادر بايد حمايت جدي بعمل آيد و از توزيع شير خشك بدون ارزيابي دقيق وضعيت خانوارهاي آسيب ديده پرهيز شود.
6- در صورت نياز به تغذيه شيرخوار با شير خشك رعايت دستورالعمل تهيه شير خشك با آب جوشيده بايد حتما" مدنظر قرار گيرد. بروز اسهال بعلت رعايت نكردن مسائل بهداشتي در كودكان شيرخوار بسيار خطرناك است.
7- تعداد وعده هاي غذايي كودكان بايد حداقل سه وعده در روز باشد.
8- كمكهاي غذايي خارجي بايد با فرهنگ مردم منطقه منطبق باشد.
9- اهدا كنندگان هدايا بايد از طريق رسانه هاي عمومي مطلع شوند كه مواد غذايي مورد نياز مردم منطقه چيست و چگونه و به كجا بايد تحويل داده شود تا كمكهاي مردمي مفيد واقع گردد.
10- با حمايت مسئولين امداد از راه اندازي شبكه هاي توزيع مواد غذايي و بازگشائي فروشگاهها، دسترسي مردم به مواد غذايي تسهيل گردد.
11- درب بازكن، ليوان يكبار مصرف، قاشق و چنگال از ابتدا در اختيار مردم قرار گيرد.
نویسنده:  مينا مينايي، فرزانه صادقي قطب آبادي

منبع: www.behsite.ir

نوشتن دیدگاه