حفظ اسرار:
معمولا خانم ها ميل دارند از اسرار و رموز شوهرشان با اطلاع شوند، ميخواهند از وضع کسب، مقدار درآمد، موجودى، آينده اش با خبر شوند. و به طور خلاصه از شوهرشان انتظار دارند که تمام اسرارش را در اختيار آنها بگذارد و چيزى را پنهان نکند،
بر عکس اکثر مردها هم حاضر نيستند تمام اسرارشان را در اختيار همسرشان قراردهند، و همين موضوع گاهى سبب دلخورى و حتى بدبينى ميشود. علت اينکه بعضي از مردها درباره کارشان به زن خود مشورت نمي کنند يکي همين است که به راز داري او اعتماد ندارند و ميترسند آنچه گفته اند فردا نُقل! مجلس دوستان خانم شود. هرگز نبايد اسرار شوهر را برملا کرد. چون با اين کار اعتماد شوهر از بين ميرود.
پذيرفتن مديريت مرد:
ترديد نيست که بايد در بين اعضاى يک خانواده تفاهم کامل و تعاون و همکارى وجود داشته باشد ليکن وجود يک سرپرست عاقل و با تدبير هم برايشان ضرورت دارد، سرپرستى خانه يا بايد به عهده مرد باشد و زن از او اطاعت کند، يا به عهده زن باشد و مرد فرمانبردارى کند، که بنا بر دلايل بسيار خداوند حکيم اين مسؤوليت بزرگ را بر دوش مرد نهاده. در قرآن شريف ميفرمايد: «مردان سرپرست زنانند» سوره نساء آيه 34. بنابراين صلاح خانواده در اين است که مرد را به عنوان بزرگ وسرپرست خانواده بشناسند و با نظر و صلاح ديد او کار کنند.
بنابراين بهتر است که زن، شوهر را به عنوان بزرگ و سرپرست خانواده بپذيرد، با نظر و مشورت وى کارها را انجام بدهد، از دستوراتش تخلف نکند، اگر در کارى دخالت کرد در مقابلش سرسختى نشان ندهد، ولو اينکه از امور خانه دارى باشد که زن بهتر از او اطلاع دارد، شوهر را عملايک فرد مسلوب الاختيار قرار ندهد، بگذارد گاهي در کارها دخالت کند، موضوع رياست او را عملا به فرزندانت نشان بدهد، به آنها تذکر بدهد در کارها از پدرشان اجازه بگيرند واز فرمانش تخلف ننمايند.
سازگاري در سختي ها:
چرخ روزگار هميشه بر طبق دلخواه نمى چرخد، زندگى هزاران نشيب و فراز دارد، ممکن است انسان به بيمارى سختى مبتلا شود، ممکن است بيکار و خانه نشين گردد، ممکن است مال و ثروتش را از دست داده و تهيدست شود، و از اين قبيل حوادث که براى همه کس امکان وقوع دارد.
عدم مداخله بيجا در کار شوهر:
انسان به طور ذاتي خواستار آزادي و استقلال عمل است و اين روحيه در مردها قوت بيشتري دارد. خانم ها گمان نکنند دخالتهاي خير خواهانه آنها هميشه به نفع شوهر تمام ميشود، گاهي همين موضوع، بحراني جدي در زندگي زناشويي ايجاد ميکند. بنابراين سعي کنيد هرگز به استقلال مرد ضربه نزنيد.
خانه داري:
خانه داري و تدبير امور منزل گرچه از نظر حقوقي به عهده زن نيست اما از نظر اخلاقي اين وظيفه به عهده او گذاشته شده است. خانه داري مهمترين شغل است، متأسفانه خانم هايي که فقط به کار خانه داري اشتغال دارند ارزشهاي واقعي خود و کارشان را نمي دانند. بسياري از مردان که شهرت و مقام و اهميت بين المللي دارند، فقط در اثر حسن تدبير، و اخلاق و لياقت يک زن خانه دار به اوج ترقي و پيشرفت رسيده اند.
پاسداري از حريم و ارزشهاي خانواده: بزرگترين مسؤليت زن در مورد همسرش اين است که به عنوان ناموس مرد و نماينده او در خانه، با رفتار و گفتارش، از حريم و ارزشهاي خانواده پاسداري کند. چنين زني هم از مال شوهر محافظت ميکند و با اسراف کاري و تجمل گرايي ثروت همسرش را ضايع نمي سازد و هم از آبروي خانوادگي و شخصيت همسر در مقابل خطرات دفاع ميکند و هم با حفظ حجاب، خود را از نامحرم ميپوشاند و …
داشتن حسن ظن:
بعضي زنان نيز نسبت به همسر خود سوء ظن دارند و گمان ميکنند که شوهرشان دنبال زنهاي ديگر است و به طور مشروع يا نامشروع با آنان رابطه دارد. سوء ظن هم آرامش روحي خود فرد را از بين ميبرد و هم باعث بر هم خوردن روابط خانواده ميشود.
صفات زنان شايسته از ديدگاه قرآن:
«فَالصّالحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلغَيب بِما حَفِظ اللهُ » سوره ي نساء، آيه 34.
زنان پرهيزکار، فروتن و فرمانبردارند، و خداوند براي زن شايسته دو صفت بازگو کرده است: فروتني و فرمانبرداري
توجه به نيازهاي مردان
روانشناسان عقيده دارند که هر مرد دو نياز دارد که توسط همسرش برآورده ميشود و هيچگاه از ذهنش پاک نميشود:
1- روابط زناشويي صميمانه.
2- تحسين و مطرح کردن او.
تاييد و قدرشناسي از مرد:
اگر مردها بدانند آنچه در زندگي و براي همسرشان انجام ميدهند، مهم و با ارزش است، بر تلاش و محبت خود نسبت به همسر ميافزايند. هرگز براي تشکر و قدرداني از همسرتان، منتظر کار مهم، بزرگ و خاصي از جانب او نباشيد، کارهاي کوچک و به ظاهر عادي و بي اهميت او هم ميتواند راهي باشد تا شما به او بفهمانيد که قدرش را ميدانيد و تلاش او را براي خوشحال کردن شما، ارج مينهيد. زنان دوست دارند که دوستشان بدارند؛ ولي مردان نياز دارند که مورد تحسين قرار بگيرند. با تشويق، تحسين و قدرداني از شوهرتان، او را سرحال و زنده نگه داريد.
در روايات اسلامي، شوهر « بُت» ناميده شده است. به عبارت ديگر زن بايد به شوهرش مانند يک « بُت» احترام بگذارد. پيامبر اسلام (ص): اگر دستور ميدادم که فردي به فرد ديگر سجده کند، به زن دستور ميدادم که به شوهرش سجده نمايد و محبت او را همواره جوشان نگه ميدارد.
حفظ آرامش هنگام عصبانيت مرد:
مرد به شکل غريزي، براي اين که به جنس مخالف نزديک شود، از او فاصله مي گيرد. اگر چنين فرصتي از طرف زن به مرد داده نشود، هرگز از ميل شديد خود به جنس مخالف آگاه نمي شود. هنگامي که مرد از زن فاصله مي گيرد، پس از مدتي با ميلي شديدتر، به طرف زن برمي گردد و فاصلهاش از قبل کمتر مي شود. مردها پس از آن که نيازشان به عشق و صميمت برآورده شد، ناگهان به ياد استقلال گذشته خود ميافتند و حس ميکنند که شديدا به آن نياز دارند. هنگامي که مرد از زن فاصله مي گيرد، زن دچار هراس شده، به دنبال اشتباه يا خطاي خود ميافتد. او متوجه نيست که مرد با اين کار، ميخواهد نياز به استقلال خود را تأمين کند؛ سپس ناگهان مرد با عشق و علاقه شديدتري به سوي زن باز ميگردد و پيوسته در ميان وابستگي عاطفي و استقلال در رفت و آمد است.
توجه به مسائل زناشويي:
لذتهاي مادي که توسط حواس پنجگانه درک ميگردند، فراوان و متنوع مي باشند، ولي در بين آنها مسئله رابطه زناشويي از بقيه برتر و ممتاز است و هيچ چيز هم پاي آن نيست. وجود اين غريزه بي نظير اهميت بسزايي در بقا و استواري پيوند زناشويي دارد. روابط زناشويي بر نشاط و شادي فرد ميافزايد و موجب تجديد قواي روحي ميشود، زيرا تنشهاي روزانه و فشار روحي را درمان ميکند. اگر زن و شوهر به اين نکته مهم آگاهي داشته و هر کدام زمينه اشباع درست طرف مقابل را فراهم کند، رشته هاي انس و الفت بين آنان با گذر زمان محکم تر ميگردد.
توجه دادن به نيازهاي طبيعي و فطري و تشويق به برآوردن آنها از ويژگيهاي مهم و اساسي مکتب اهل بيت(ع) مي باشد. اين مربيان خدايي به افراد گوشزد مي کنند که روح بر مَرْکَب جسم سوار است و راهواري اين مرکب، رشد روحي را آسان مي سازد. بي توجهي به نيازهاي طبيعي جسم، سبب پيدا شدن بيماريهاي فراوان جسمي و روحي و از دست دادن زندگي دنيا و سعادت آخرت است. لذا ائمه(ع) در اين زمينه نيز توصيه هايي به همسران و بخصوص زنان فرموده اند که توجه به آنها بقاي زندگي زناشويي را تضمين ميکند. در اين روايات توجه به مسائل زناشويي و رعايت آنها از جمله رعايت طراوت، شادابي، زيبايي، عشوه گري و... با اهميت شناخته شده، زنان را از پرداختن به اعمال مستحب و ارزشمند ( که ممکن است آنان را از اداي وظيفه همسري باز دارد )، بدون اجازه شوهر باز داشته است:
زنان شوهردار نبايد بدون اجازه شوهر خود روزه مستحبي بگيرند و منزل را ترک کنند و بايد خود را با بهترين عطري که دارند خوشبو کنند و زيباترين لباسشان را بپوشند و خودآرايي کنند و صبح و شام خود را به شوهر عرضه کنند.(2)
زني که هنگام خواست همسر، او را به درنگ کوتاه مدت دعوت کند [به او بگويد کمي صبر کن] و ادامه دهد تا همسرش را چرت بگيرد و به خواب برود، چنين زني را فرشتگان تا هنگام بيدار شدن شوهر، لعن و نفرين ميکنند.(3)
بهترين زنان، زني است که هنگام خلوت با همسرش کم رويي و حيا را کنار بگذارد اما پس از آن دوباره خود را با حيا بيارايد.(4)
امام علي(ع) خطاب به فرزندش مي فرمايد:
فرزندم، اگر بتواني زن را از انجام کارهايي که فراتر از توان اوست [و او را شکسته و فرسوده ميگرداند] باز داري، چنين کن، زيرا باز داشتن، زيبايي و جمالش را حفظ ميکند و روانش را آسوده تر مي سازد و به حال او نيکوتر است. زن ريحانه و گل است، نه مسئول تدارکات و کارپرداز بيروني.(6) [و گل نيازمند مواظبت، فضا، آب و محيط مناسب است تا شکوفايي و زيبايي اش استمرار بيشتر يابد].
از ايشان نقل شده است: «زن مسلمان بايد خودش را براي شوهرش خوشبو سازد.»
يکي از فلسفه هاي عدم تشويق زنان به انجام کارهاي خارج از منزل و موظف کردن مرد به تأمين هزينه زندگي، محفوظ ماندن طراوت و شادابي آنهاست زيرا آنان از لحاظ جسمي و روحي لطيف هستند و به مصلحت خودشان و خانواده شان است که لطيف و شاداب بمانند تا پيوند زناشويي استوار بماند و جاذبه جسمي آنان همچنان پيوند دهنده رابطه زناشويي بوده و مردان را بدانان وفادار، متعهد و خدمتگزار نگه دارد.
زنان بايد حفظ طراوت و شادابي جسمي را سرلوحه همت خود قرار دهند و در حد امکان از به عهده گرفتن شغل هايي که لازمه آن حضور بلندمدت در سرما و گرما و تابش آفتاب است، يا به عهده گرفتن مسئوليت هايي که ذهن را به شدت مشغول ميکند و روح را افسرده مي سازد و يا کارهاي سنگين، خودداري ورزند. شوهران آنان نيز بايد با فراهم آوردن وسايل رفاه و آسايش، مانع از به عهده گيري چنين وظايفي توسط همسر گردند تا طراوت و زيبايي زن پايدار بماند و کانون زناشويي پيوسته جايگاه لذت مشروع براي طرفين باشد.
متأسفانه بعضي از زنان براي روابط زناشويي اهميت کافي قائل نيستند. اينان گرچه کدبانوهاي خوبي مي باشند و از لحاظ خانه داري، نظافت، آشپزي، خدمتگزاري در خانه و نسبت به شوهر و حتي انجام کارهاي خارج از منزل بسيار فعال هستند و بسياري از بارها را از دوش شوهر برميدارند، ولي توجه ندارند همه خدمات ارزشمند، زماني مفيد است و در استواري پايه هاي زناشويي مؤثر، که مرد از لحاظ غريزي و انس در خلوت اشباع شود، و گرنه همه خدمات چون زرورق هايي بر ديوار سست و پوک مي باشد که هر لحظه در معرض خطر و فروپاشي است.
اگر مسئله نياز غريزي به خوبي مورد توجه واقع نشود قطعا عامل اختلاف در آينده خواهد بود، گرچه به جهت حيا، به بهانه هاي ديگر متوسل شوند و از اظهار اصل ناراحتي و دلخوري خودداري ورزند.
مردها، زناني را دوست دارند که به سلامت و زيبايي خود اهمّيّت ميدهند. آنها احتياج دارند به زن زندگيشان افتخار کنند. پس دانش و آگاهي خود را افزايش دهيد که زندگي به دانش است. سعي کنيد برخي فعّاليّتهاي جسماني نظير قدم زدن، نرمش و برخي ورزشها را در برنامهي روزمرهي خود بگنجانيد. مطالعات نشان داده زنهايي که به طور مرتّب ورزش ميکنند، احساسات و تمايلات عشق ورزي بيشتري دارند. حسّ شوخ طبعي يک زن، بخشي از زيبايي او محسوب ميشود.
با مطالعهي روزنامهها و مجلّهها، گوش کردن به مباحث راديو و مطالعه کتابهاي خوب اينترنت و سي ديهاي متنوع شروع کنيد. تنها با اطّلاع از وقايع و اطّلاعات روز ميتوانيد احساس قابليّت و لياقت شخصي خود را افزايش دهيد.
شما بايد دوست، معشوقه و محرم اسرار او باشيد. و سعي کنيد که همه اين نقش ها را به طور 100% انجام دهيد. دوستي باشيد که شاد و صادق است. معشوقه اي باشيد که پراحساس و صميمي است و و محرم اسراري باشيد که قابل اعتماد است. بايد يک گوش شنوا براي او باشيد و فردي باشيد که هر موقع خواست، بتواند به شما تکيه کند.
از حضرت امام رضا (ع) روايت شده است که: هيچ فايده اي به کسي نمي رسد بهتر از اين که براي او بانويي باشد که نگاه کردن به او و مصاحبت با او موجب سرور و شادماني همسر باشد و در غياب شوهر امانت دار و حافظ حريم خويش و خانواده و اموال شوهر باشد.
* طيبه مهرانپور؛ کارشناس ارشد تعليم و تربيت اسلامي
----------------------------------------------------------------------------