دیابت و رژیم غذایی: 
تشخیص دیابت میلتوس
دیابت تیپ یک
دیابت تیپ دو
دیابت ملیتوس بارداری
موارد خاص دیابت
تشخیص دیابت میلتوس: اگر گلوکز پلاسما 126 میلی گرم بر دسی لیتر یا بیشتر در حالت صبح ناشتا باشد و مقدار آن با تکرار تست قند تائید شود و یا علائم دیابت به همراه تست تصادفی قند خون 200 میلی گرم بر دسی لیتر یا بالاتر باشد دیابت محسوب می شود. سبک زندگی غربی که شامل رژیم غذایی پر کالری و کاهش فعالیت فیزیکی است بدون تردید با چاقی و دیابت نوع دو ارتباط دارد
. میزان بروز اضافه وزن، چاقی و دیابت به صورت مشخص در افرادی که از مناطق سنتی روستایی به محیط های شهری مهاجرت می کنند افزایش می یابد. رژیم غذایی از غذاهای کم کالری و پر فیبر فراوری نشده به غذاهای پر کالری فراوری شده با محتوای قند و چربی بالا تغییر می یابد. عدم توازن در ریز مغذی ها مانند کمبود ویتامین D، کمبود ویتامین B12 در افراد دچار افزایش اسید فولیک، و افزایش ذخایر آهن بدن در دیابت نوع دو موثر شناخته شده است و همچنین بعضی شواهد نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض آلاینده های صنعتی ارگانیک ( حشره کشها و حلال های مواد پلاستیکی )، ریز ارگانیسم های روده ای بر روی سلولهای غدد درون ریز تاثیر دارد و خطر پیدایش دیابت نوع دو را افزایش می دهد افزایش استفاده از فناوری مانند خودرو و افزایش مشاهده تلویزیون سبب کاهش مصرف انرژی و سبک زندگی کم تحرک می گردد و ارتباط قوی با اضافه وزن، چاقی، و دیابت نوع دو دارد. وضعیت اجتماعی اقتصادی پائین، افسردگی، محرومیت از خواب، آپنه انسدادی خواب، با چاقی و دیابت نوع دو ارتباط دارد.
دیابت به چهار گروه تقسیم می شود:
دیابت تیپ یک: کمتر از 10 در صد کل موارد دیابت را تشکیل می دهد. که در اثر تخریب خود ایمن سلولهای پانکراس ( به علت بیماریهای ویروسی، باکترایی و ... ) این افراد با کمبود شدید انسولین روبرو هستند و برای کنترول قند خون و جلوگیری از کتواسیدوز دیابتی و خفظ حیات نیاز به انسولین به صورت تزریقی می باشد.
دیابت تیپ دو: بیشتر از 90 در صد موارد دیابت را تشکیل می دهد. معمولا بیماری بزرگسالان است ولی مواردی در گروهای سنی پائین تر هم دیده می شود این نوع از دیابت ارتباط نزدیکی با سن بالا، چاقی، سابقه خانوادگی دیابت، اختلال متابولیسمی گلوکز، نداشتن فعالیت فیزیکی و نژاد دارد.
دیابت ملیتوس بارداری: 4 درصد کل بارداری ها را شامل می شود که معمولا بعد زایمان از بین می رود کلیه بیماران دیابت بارداری باید تست تحمل گلوکز با 75 گرم گلوکز خوراکی را 6-8 هفته بعد از وضع حمل انجام دهند. این بیماران هر سال باید از نظر شروع دیابت برسی شوند.
موارد خاص دیابت: که در اثر بر داشتن پانکراس، نقص ژنتیک در ترشح انسولین، سندرم کوشینگ، اکرومگالی، داروها و سایر سندرم ها
رژیم غذایی باید رژیم متعادلی برای به دست آوردن مواد غذایی کافی و رسیدن به وزن ایدآل باشد. در زنان با وزن بالا توصیه می شود میزان کالری به 1000-1200 کیلوکالری و در مردان به 1200-1600 کیلوکالری در روز محدود گردد. برای اینکه بفهمید کدام غذا در بالا بردن قند خون موثر است 1-2 ساعت بعد از صرف آن غذا قند خون را اندازه گیری کنید. هدف ما از یک رژیم غذایی مناسب در دیابت 1- کم کردن مقدار کالری مصرفی در روز2- کاهش وزن 3- کاهش قند، چربی و فشار خون است.
دریافت کل کالری را در روز به صورت 45-60 درصد کربوهیدرات10-30 درصد پروتئین و کمتر از 30 درصد چربی ( کمتر از 7 درصد چربی اشباع و بقیه به صورت غیر اشباع )تامین شود. در بیماران با نروپاتی دیابتی میزان پروتئین به 0.8 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز محدود گردد. لذا رژیم غذایی در یک فرد دیابتی با یک رژیم غذایی سالم که برای عموم مردم داده می شود تفاوت چندانی ندارد. اگر دیابت نوع دوم دارید و چاق هستید یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات را انتخاب نمائید. با یک رژیم غذایی مناسب ابتدا قند شما کاهش می یابد و سپس کاهش وزن پیدا می کند لذا در افراد با چاقی شکم در ماه اول که رژیم می گیرند ممکن وزنشان کاهش چندانی نیابد ولی در ماههای بعد کاهش وزن هم پیدا می کنند. مصرف روزانه یک مشت غلات ( بادام خام، پسته، بادام زمینی و فندق ) و جایگزین آن با کربوهیدرات ها در کنترل قند و چربی خون در افراد دیابتی موثر است.
رژیم غذایی در دیابت نوع دو:
1- در پیشگیری از دیابت و بیماران دیابتی از غلات سبوس دار مصرف کنند. خطر ابتلا به سندرم متابولیک کاهش می آید.
2- نان سنگک ( بهترین )، نان بربری، تافتون، و نان سبوس دار مصرف کنید.
3- ماکارونی سبوس دار خوب است
4- میوه و سبزی زیاد مصرف کنید هر موقع گرسنه می شوید مصرف کنید. باعث کمتر شدن سندرم متابولیک می شود.
5- قند، شکر، مربا، کره، پولکی نخورید. به جای آن از خشکبار ( میوه های خشک ) استفاده کنید
6- عدم مصرف نوشابه های شیرین، دلستر و گاز دار
7- گوشت قرمز زیاد مصرف نکنید خطر ابتلا به سندرم متابولیک دارد به جای آن از ماهی ها، مرغ و ماکیان استفاده کنید
8- سویا مصرف کنید در مادران بار دار کمتر از 30 گرم باشد. و در کودکان همراه با سایر منابع پروتئین مصرف کنید سویا پروتئین متیونین ندارد و اگر به تنهایی مصرف شود جلوی رشد کودکان را می گیرد.
9- نان سفید و نان لواش چون اندکس گلیسمی بالا دارد مصرف نکنید.
10- روغن ماهی و مکمل نیاسین مصرف نکنید قند خون را بالا می برد.
11- پوره سیب زمینی و مصرف زیاد آب هویج ( اگر چه شاخص گلایسمیک پائین دارد ) قند خون را بالا می برد مصرف نکنید.
12- شش وعده غذایی داشته باشید یک وعده آخر شب و دو میان وعده داشته باشید
13- مراقب چربی های پنهان گوشت باشید وقتی گوشت پخته شد چربی های آن را جدا کنید
14- از مصرف توت خشک، کشمش و خرمای خشک خودداری کنید زیرا مصرف بی رویه آن باعث بالا رفتن قند خون می شود.
15- شیر با 1.5 درصد یا صفر درصدچربی مصرف کنید.
16- نان جو خوب است ولی مصرف نکنید زیرا جو گران است و به خمیر آن مالت می زنند تا قهوه ای شود
17- قرص اسلیم کوئیک یک عدد قبل غذا برای افراد چاق خوب است ولی در افرادی که حساسیت پوستی، بیماری گوارشی و کلیوی دارند مصرف نشود
توجه:
سویا، نان سبوس دار و عدس در بیماران کلیوی که پروتئین دفع می کنند مصرف نشود زیرا باعث بالا رفتن پروتئین می شود.
سندرم متابولیک:
تشخیص سندرم متابولیک که در بالا ذکر شد. عبارت است از بالا بودن دور کمر ( در مردان 102 سانتی متر یا بیشتر و در زنان 88 سانتی متر یا بیشتر )، بالا بودن میزان تری گلیسرید 150 میلی گرم یا بیشتر، کاهش میزانHDL خون به کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر در مردان و کمتر از 50 میلیگرم در دسی لیتر در زنان، بالا بودن فشار خون به 130 روی 85 میلی متر جیوه، بالا بودن میزان قند خون ناشتا بیشتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر در افراد دچار این سندرم ریسک بیماریهای قلبی عروقی، سکته مغزی و مقاومت به انسولین بالا می رود.
نظرات (2)