رژیم غذایی GAPS یک رژیم غذایی سخت گیرانه است که نیاز به پیروانش دارد تا دانه ها، لبنیات پاستوریزه، سبزیجات نشاسته ای و کربوهیدرات های تصفیه شده را ترک کنند.
با الهام از رژیم غذایی مخصوص کربوهیدرات ها (SCD) که توسط دکتر سیدنی والنتاین هااس در دهه 1920 برای شفای اختلالات گوارشی مطرح شد رژیم GAPS دنیای طبیعت طبیعی را برای درمان بیماری های التهابی روده، سندرم روده تحریک پذیر، اوتیسم، ADHD، افسردگی، اضطراب و بیماری های خودایمنی مورد استفاده قرار داده است.
این درمان به عنوان یک درمان طبیعی برای افرادی است که شرایطی دارند که مغز را تحت تاثیر قرار می دهند مانند اوتیسم.
با این حال، این یک درمان بحث انگیز است و توسط پزشکان، دانشمندان و متخصصان تغذیه برای رژیم محدود کننده آن مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.
این مقاله ویژگی های پروتکل غذای GAPS را بررسی می کند که آیا شواهدی وجود دارد که بر پایه مزایای سلامت آن تأثیر می گذارد.
رژیم غذایی GAPS چیست و برای چه کسی است؟
GAPS به معنای سندرم روده و سایکولوژی است. این یک اصطلاح است که توسط دکتر ناتاشام کمبل-مکبرید اختراع شد که همچنین رژیم GAPS را طراحی کرد.
نظریه او این است که بسیاری از شرایطی که بر مغز شما تأثیر می گذارد بوسیله یک روان ناکافی ایجاد می شود. سندرم روده تحریک پذیر اصطلاح برای توصیف افزایش نفوذپذیری دیواره روده است.
تئوری GAPS این است که یک روده نشتی اجازه می دهد تا مواد شیمیایی و باکتری ها از مواد غذایی و محیط زیست وارد خون شما شوند به طوری که به طور معمول این کار را انجام نمی شود.
این ادعا می کند که هنگامی که این مواد خارجی وارد خون شما می شوند می توانند بر عملکرد و پیشرفت مغز شما تأثیر بگذارند و موجب مهار مغز و شرایطی نظیر اوتیسم می شوند.
پروتکل GAPS برای بهبود زخم، جلوگیری از ورود سموم به جریان خون و کاهش "سمیت" در بدن طراحی شده است. با این حال مشخص نیست که آیا چربی نشتی در رشد بیماری نقش دارد.
دکتر کامپبل مکبرید در کتاب خود اظهار داشت که پروتکل غذایی GAPS اولین فرزند اوتیسم را درمان کرد. او اکنون رژیم را به عنوان یک درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری های روانپزشکی و عصبی، از جمله:
اوتیسم
اختلال کمبود توجه (ADD) و ADHD
دیسپراکسیا
دیسلکسیا
افسردگی
اسکیزوفرنی
سندرم Tourette’s
اختلال دو قطبی
اختلال وسواس فکری (OCD)
اختلالات اشتها
نقرس
مرطوب کردن تختخواب کودکان
رژیم غذایی اغلب برای کودکان استفاده می شود به ویژه کسانی که شرایط سلامتی را دارند که طبق معمول طب سنتی مانند اوتیسم درک نمی شود. رژیم غذایی همچنین ادعا می کند که به کودکان نارسایی یا آلرژی غذایی کمک می کند.
این می تواند یک روند طولانی مدت باشد و شما نیاز دارید که تمام مواد غذایی را قطع کنید. دکتر کمپبل مکبرید فکر می کند که به یک روده نشت کننده کمک می کند. این شامل قطع همه غلات، لبنیات پاستوریزه، سبزیجات نشاسته دار و کربوهیدراتهای تصفیه شده است.
پروتکل GAPS از سه مرحله اصلی تشکیل شده است: رژیم غذایی GAPS، رژیم غذایی کامل GAPS و یک مرحله مجددا برای وارد شدن به رژیم غذایی.
فاز معرفی: حذف
فاز معرفی بخش مهمی از رژیم غذایی است زیرا اکثر غذاها را از بین می برد. این مرحله "فاز بهبودی روده" نامیده می شود و بسته به علائم شما می تواند از سه هفته تا یک سال طول بکشد.
این مرحله به شش مرحله تقسیم می شود:
مرحله 1: مصرف آبگوشت استخوان خانگی، آب غذاهای پروبیوتیک و زنجبیل و نوشیدنی چای نعناع یا بابونه با عسل بین وعده های غذایی. افرادی که مواد لبنی را تحمل نمی کنند ممکن است ماست خانگی و یا کفیر غیر پاستوریزه را بخورند.
مرحله 2: اضافه کردن زرده تخم مرغ آلی خام، کره آب شده و تاس کباب را با سبزیجات و گوشت یا ماهی تهیه کنید.
مرحله 3: تمام مواد غذایی قبل به اضافه آوکادو، سبزیجات تخمیر شده، دستور GAPS پنکیک و نیمرو تخم مرغ ساخته شده با کره آب شده، چربی اردک یا چربی غاز.
مرحله 4: اضافه کردن گوشت کبابی و بو داده، روغن زیتون سرد فشرده، آب سبزیجات و نان با دستور GAPS.
مرحله 5: معرفی پوره سیب پخته شده، سبزیجات خام، شروع با کاهو و خیار پوست کنده، آب میوه و مقادیر کمی از میوه خام، اما هیچ یک از مرکبات.
مرحله 6: در نهایت، میوه های خام بیشتری را شامل می شود، از جمله مرکبات.
در مرحله ی معرفی، رژیم غذایی به شما احتیاج دارد تا غذاها را به آرامی وارد کنید از مقادیر کوچک شروع کنید و به تدریج ایجاد کنید.
رژیم غذایی توصیه می کند که از یک مرحله به مرحله بعد از تحمل غذاهایی که معرفی کرده اید تحرک داشته باشید. هنگامی که شما یک حرکت روده معمولی دارید شما غذا را تحمل می کنید.
هنگامی که رژیم غذایی مقدماتی کامل شد می توانید به رژیم GAPS کامل بروید.
رژیم غذایی توصیه می کند که از یک مرحله به مرحله بعد از تحمل غذاهایی که معرفی کرده اید تحرک داشته باشید. هنگامی که شما یک حرکت روده معمولی دارید شما غذا را تحمل می کنید.
هنگامی که رژیم غذایی مقدماتی کامل است می توانید به رژیم GAPS کامل بروید.
فاز تعمیر و نگهداری: رژیم غذایی GAPS کامل
رژیم GAPS کامل می تواند 1.5 - 2 سال طول بکشد. در طول این بخش از رژیم غذایی، به مردم توصیه می شود اکثریت رژیم غذایی خود را بر اساس غذاهای زیر بنویسند:
گوشت تازه، ترجیحاً بدون هورمون و تغذیه شده با چمن.
چربی های حیوانی مانند چربی گوسفند، چربی اردک، کره خام و کره اب شده
ماهی
خرگوش
تخم مرغ آلی
غذاهای غنی شده مانند کرفس، ماست خانگی و کلم بروکلی
سبزیجات
پیروان این رژیم غذایی همچنین می توانند مقادیر متوسط آجیل و کالاهای پخته شده با رژیم GAPS را با آرد برنج بخورند.
همچنین تعدادی از توصیه های اضافی همراه با رژیم غذایی GAPS کامل وجود دارد. این شامل:
گوشت و میوه را با هم نخورید.
هر زمان که امکان پذیر باشد از غذاهای آلی استفاده کنید.
خوردن چربی های حیوانی، روغن نارگیل یا روغن زیتون سرد شده در هر وعده غذایی.
با هر وعده غذا، آبگوشت استخوان مصرف کنید.
اگر بتوانید آنها را تحمل کنید مقدار زیادی از مواد غذایی تخمیر شده مصرف کنید.
از غذاهای بسته بندی شده و کنسرو شده اجتناب کنید.
در حالی که در این مرحله از رژیم غذایی، شما باید از تمام مواد غذایی دیگر، به خصوص کربوهیدرات های تصفیه شده، مواد نگهدارنده و رنگ آمیزی مصنوعی اجتناب کنید.
فاز معرفی مجدد: ترک GAPS
اگر رژیم GAPS را در این نامه پیگیری می کنید قبل از شروع مجدد غذاهای دیگر، حداقل 1.5-2 سال در رژیم غذایی کامل خواهید بود.
رژیم غذایی نشان می دهد که شما شروع به مرحله بازگشت مجدد پس از هضم نرمال و حرکات روده را برای حداقل شش ماه تجربه کرده اید.
همانند سایر مراحل این رژیم غذایی، مرحله نهایی نیز می تواند یک روند طولانی باشد زیرا شما چندین ماه به طور آرام غذا را دوباره وارد می کنید.
رژیم غذایی، هر ماده غذایی را به صورت جداگانه در مقدار کم معرفی می کنید. اگر بیش از 2-3 روز با مسائل مربوط به گوارشی مشکلی نداشتید ممکن است به تدریج قطعات غذای خود را افزایش دهید.
این رژیم غذایی دستورالعمل مواد غذایی دقیقی را که باید معرفی کنید مشخص نکرده است. با این حال، آن می گوید که شما باید با سیب زمینی جدید و دانه های تخمیر شده، بدون گلوتن شروع کنید.
حتی هنگامی که از رژیم غذایی خود خارج می شوید توصیه می شود که از تمام مواد غذایی با شکر بالا و فرآورده های تصفیه شده اجتناب کنید و بر اصول کلی پروتکل باقی بمانید.
مکمل های GAPS
بنیانگذار رژیم غذایی معتقد است که مهمترین جنبه پروتکل GAPS رژیم غذایی است.
با این حال، پروتکل GAPS همچنین مکمل های مختلف را توصیه می کند. این شامل پروبیوتیک ها، اسید های چرب ضروری، آنزیم های گوارشی و روغن کبد ماهی است.
پروبیوتیک ها
مکمل های پروبیوتیک به رژیم غذایی اضافه می شوند تا به بازگرداندن تعادل از باکتری های مفید در روده شما کمک کند.
توصیه می شود که پروبیوتیک حاوی نژادهایی از طیف وسیعی از باکتری ها، از جمله Lactobacilli، Bifidobacteria و Bacillus subtilis انتخاب کنید.
توصیه می شود که شما محصولی را انتخاب کنید که حاوی حداقل 8 میلیارد سلول باکتریایی در هر گرم باشد و به آرامی پروبیوتیک را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
اسیدهای چرب ضروری و روغن کبد ماهی
به افراد در رژیم غذایی GAPS توصیه می شوند روزانه مکمل های روغن ماهی و روغن کبد ماهی مصرف کنند تا اطمینان حاصل شود که کافی است.
رژیم غذایی همچنین نشان می دهد که مقادیر کمی از مخلوط روغن دانه سرد و روغن دانه ای که دارای نسبت 2:1 امگا 3 به اسیدهای چرب امگا 6 است را مصرف کنند.
آنزیم های گوارشی
موسس رژیم غذایی ادعا می کند که افرادی دارای شرایط GAPS نیز دارای تولید اسید معده کم هستند. برای اصلاح این، او پیشنهاد می کند که طرفداران رژیم غذایی قبل از هر وعده غذایی، یک مکمل از HCl بتایین را به پپسین اضافه کنید.
این مکمل یک فرم تولید اسید هیدروکلریک یکی از اسید های اصلی تولید شده در معده شما است. پپسین آنزیمی است که در معده تولید می شود که برای شکستن و هضم پروتئین ها کار می کند.
بعضی از مردم ممکن است بخواهند برای حمایت از هضم آنزیمهای گوارشی بیشتری مصرف کنند.
آیا رژیم غذایی GAPS کار می کند؟
دو جزء اصلی پروتئین غذایی GAPS، رژیم غذایی و مکمل های غذایی هستند.
در حال حاضر، هیچ مطالعه ای اثرات پروتئین غذایی GAPS را در مورد علائم و رفتارهای مرتبط با اوتیسم بررسی نکرده است.
به همین دلیل غیرممکن است بدانیم چطور میتوانیم به افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند کمک کنیم و اینکه آیا درمان موثر است یا نه.
رژیم های دیگر که در افرادی که مبتلا به اوتیسم بوده اند مانند رژیم های کتوژنیک و رژیم های بدون کازئین و بدون گلوتن، مورد آزمایش قرار گرفته اند، توانایی بهبود برخی از رفتارهای مرتبط با اوتیسم را نشان داده اند.
اما تاکنون، مطالعات اندک بوده و میزان رد شدن آن بالا است بنابراین هنوز مشخص نیست که چگونه این رژیم ها ممکن است کار کنند و به کدام افراد ممکن است کمک کنند.
همچنین مطالعات دیگری برای بررسی تأثیر رژیم غذایی GAPS در هر شرایط دیگری که برای درمان ادعا می شود وجود ندارد.
مکمل های غذایی
رژیم غذایی GAPS تجویز پروبیوتیک برای بازگرداندن تعادل از باکتری های مفید در روده است.
اگر چه تاثیر پروبیوتیک روی روده، یک خط امیدوار کننده تحقیق است اما در حال حاضر شواهد کمتری در این زمینه وجود دارد زیرا این ارتباط با شرایط عصبی است که ادعا می شود رژیم غذایی GAPS را درمان می کند.
پیش از اینکه محققان بتوانند بگویند که آیا سویه های باکتریایی در رشد اوتیسم نقش دارند یا خیر، چه کسانی می توانند از پروبیوتیک ها استفاده کنند مطالعات با کیفیت بالا باید انجام شود.
رژیم GAPS همچنین پیشنهاد می کند که مکمل های چربی های ضروری و آنزیم های گوارشی مصرف کنند.
با این حال، مطالعات تا به امروز نشان داده اند که مصرف مکمل های اسید چرب ضروری بر افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند تاثیر می گذارد. به همین ترتیب، مطالعات در مورد اثرات آنزیم های گوارشی بر روی اوتیسم نتایج متفاوتی داشته است.
به طور کلی، مشخص نیست که آیا مصرف مکملهای غذایی باعث بهبود رفتارهای اوتیستیک یا وضعیت تغذیه می شود. مطالعات با کیفیت بالا قبل از اینکه اثرات قابل شناخت باشد مورد نیاز است.
آیا رژیم غذایی GAPS دارای خطراتی است
رژیم غذایی GAPS یک پروتکل بسیار محدود است که به شما کمک می کند تا غذاهای مغذی زیادی را برای مدت زمان طولانی ترک نمایید.
همچنین راهنمایی کمی در مورد چگونگی اطمینان از رژیم غذایی شما که آیا حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز شما را فراهم می کند ارایه می دهد.
از این رو، خطر ابتلا به این رژیم، خطرناك ترین علت سوء تغذیه است. این به خصوص برای کودکان که سریع رشد می کنند مهم است و نیاز به مقدار زیادی مواد مغذی دارند زیرا این رژیم غذایی بسیار محدود است.
علاوه بر این، افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند ممکن است قبلا رژیم محدودی داشته باشند و ممکن است به راحتی غذاهای تازه یا تغییرات در رژیم غذایی خود را قبول نکنند. این می تواند منجر به محدودیت شدید شود.
برخی از منتقدان نگرانی خود را ابراز کرده اند که مصرف مقدار زیادی آبگوشت استخوان می تواند میزان مصرف سرب را افزایش دهد که در دوزهای بالا سمی است.
با این حال، خطر سمیت سرب در رژیم غذایی GAPS مستند نشده است بنابراین خطر واقعی شناخته شده نیست.
آیا روده نشت کننده باعث اوتیسم می شود؟
اکثر افرادی که رژیم غذایی GAPS را امتحان می کنند کودکان مبتلا به اوتیسم هستند که پدر و مادر آنها به دنبال بهبود وضعیت فرزند خود هستند.
این به این دلیل است که یکی از ادعاهای اصلی مبنی بر رژیم غذایی این است که اوتیسم بوسیله یک نشت روده ایجاد می شود و می تواند با رژیم غذایی GAPS درمان شود یا بهبود یابد.
اوتیسم شرایطی است که منجر به تغییر در عملکرد مغز می شود که شخص مبتلا به اوتیسم را در جهان تحت تاثیر قرار می دهد. اثرات آن می تواند به طور گسترده ای متفاوت باشد اما به طور کلی افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند با ارتباطات و تعاملات اجتماعی مشکل دارند.
این شرایط پیچیده ای است که به نظر می رسد از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی حاصل می شود.
جالب توجه است مطالعات نشان داده اند که تا 70٪ افراد مبتلا به اوتیسم نیز دارای سلامت ضعیف گوارشی هستند که می تواند نشانه هایی از قبیل یبوست، اسهال، درد شکم، ریفلاکس اسید و استفراغ باشد.
علائم گوارشی بدون درمان در افراد مبتلا به اوتیسم نیز با رفتارهای شدید تر از جمله افزایش تحریک پذیری، کج خلقی، رفتار تهاجمی و اختلالات خواب مرتبط است.
تعداد کمی از مطالعات نشان داده اند که در برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم نفوذپذیری روده افزایش می یابد.
با این حال، نتایج مخلوط شده اند و در مطالعات دیگر هیچ تفاوتی بین نفوذپذیری روده در کودکان مبتلا به اوتیسم وجود ندارد.
در حال حاضر هیچ مطالعه ای وجود ندارد که نشان دهنده حضور نشت روده قبل از رشد اوتیسم باشد. بنابراین حتی اگر روده نشتی در بعضی از کودکان به اوتیسم مرتبط باشد مشخص نیست که آیا دارای علت یا نشانه ای است.
به طور کلی، ادعای روده نشت کننده علت اوتیسم بحث برانگیز است. بعضی از دانشمندان بر این باورند که این توضیح سبب می شود که علل یک بیماری پیچیده را افزایش دهد.
علاوه بر این، توضیح روده نشت کننده در حال حاضر توسط شواهد علمی پشتیبانی نمی شود.
آیا باید رژیم GAPS را امتحان کنید؟
بعضی از افراد احساس می کنند از رژیم غذایی GAPS سود می برند هرچند این گزارش ها عجیب و غریب هستند. این رژیم غذایی به ویژه برای جمعیت جوانان آسیب پذیری که طراحی شده است ممکن است خطرناک باشد.
بسیاری از متخصصان سلامت از رژیم غذایی GAPS انتقاد کرده اند زیرا هیچ مطالعه ای علمی وجود ندارد که ادعاهای آن را پشتیبانی کند.
اگر شما علاقه مند به تلاش آن هستید مطمئن شوید که به دنبال کمک و پشتیبانی حرفه ای پزشکی باشید.
نظرات (1)