در حالت طبیعی در روده تمام نوزادان و شیرخواران گاز جمع میشود. بعضی از نوزادان گاز را به راحتی دفع می نمایند. تعدادی از نوزادان برای دفع گاز زور می زنند. یا در هنگام دفع،زیاد زور می زنند تا دفع کنند گاهی همراه با دل درد شدید است و به صورت حمله ای و ناگهانی می باشد. نوزاد در طول روز آرام است و فقط زور میزند ولی 5 - 11 ساعت بعد از ظهر، دردهای شدید حمله ای به نوزاد دست می دهد. گاهی اوقات شکم نوزاد متسع و برجسته، صورت کودک قرمز، برافروخته واطراف دهان او رنگ پریده می گردد.
کودک دستهایش را به هم فشرده، مشت خود را گره کرده، شکم خود را سفت و شیونهای شدید میزند. این دردها 2 دقیقه تا چند ساعت ادامه مییابد. گاهی حمله با دفع گاز یا مدفوع از بین میرود. در خلال حمله درد شدید است صدای عبور گاز از رودهای کودک شنیده میشود. این درد ها معمولا در اوایل شب و در سه تا چهار ماه اول تولد ادامه می یابد. معده و روده های بعضی از نوزادان پس از تولد کاملا رشد نکرده و به میکروبهای مفید روده هم آغشته نشده است بنابر این 3 - 4 هفته طول می کشد تا روده عمل طبیعی خود را انجام دهد گازهایی که وارد روده می شوند در نقاط مختلف روده و معده تجمع یافته و مانع عبور شیر میشود. این تجمع موجب سکسکه می شود. این دردهای قولنجی معمولا در کودکان فامیل، پدر و مادر کودک نیز وجود داشته است. این دردهای کولیکیبعد از سن 2-3 هفتگی شروع و در 2 ماهگی به اوج خود رسیده و معمولا بدون درمان بعد از 3- 4 ماهگی بهبود می یابد. در 10- 25 درصد نوزادان رخ می دهد در این بیماری گریه تسلی ناپذیر به مدت بیشتر از3 ساعت و سه روز در هفته اتفاق می افتد.تفاوت این بیماری با نوزاد ناخوش اینست که معمولا ( اسهال، کاهش وزن، استفراغ، کاهش اشتها، ضعف در مک زدن ) ندارند و در قولنج نوزادی، با در آغوش گرفتن، کودک آرام می شود. کولیک نوزادی را باید از بیماریهای ( منزیت، آنسفالیت، پنومونی، عفونت، عفونت ادراری، سپتیک، تب خال دهان، گزش حشرات، سلولیت، تروما، شکستگی دنده، شکستگی جمجمه، خونریزی داخل جمجمه، پنوموتراکس،خراشیدگی قرنیه، اختلال الکترولیت، کاهش قند خون، جسم خارجی در ( دهان، بینی، گوش، حلق، چشم )، در هم فرورفتگی روده، یبوست به علت از دست دادن آب بدن و رفلاکس معده ) تشخیص داد لذا کودک خود را حتما نزد پزشک ببرید.
علت دردهای شکمی نوزاد
1- هنوز کاملا مشخص نیست
2 -وجود گاز درون روده ها وعبور از آن
3 - شیر دادن مکرر و دم به دم: گاهی برای اینکه نوزاد گریه نکند مرتب به او شیر می دهند و در نتیجه نوزاد هوا می بلعد زیرا نوزاد نمی تواند مک های قوی بزند مخصوصا آنهایی که با سزارین به دنیا آمده اند.
4 - مقدار شیر مادر:
اگر شیر مادر کم است مخصوصا در مادرانی که سزارین شده اند چون شیر مادر به علت سزارین دیرتر ترشح می شود کودک گرسنه است و هوا می بلعد. به مادران باید روش شیر دان را آموزش داد تا شیر آنها زیاد گردد.
اگر شیر مادر زیاد است ابتدای شیر بعضی از مادران دارای آب و لاکتوز ( شیرین ) زیاد است و سبب میشود که دهان نوزاد هنگام شیر خوردن پر از شیر شود و شیر همراه با هوا بلعیده شود و باعث تجمع گاز در معده و روده کودک شود در این شرایط مادر باید قسمت اول شیر خود را بدوشد و دور بریزد.
5 - گریه زیاد، جابجا کردن، خواباندن و بلند کردن مکرر، محیط پر سر و صدا، نور زیاد همه موجب بلعیدن و تجمع گاز در روده ها میشود.
7 - رژیم غذایی مادر
درمان کولیک نوزادان
1- به نوزاد در 28 روز اول تولد بین 8 - 12 بار در 24 ساعت شیر بدهید. یعنی هر 1/5 - 2 ساعت یک نوبت شیر داده شود. بعد از ماه اول بین 6 - 8 نوبت در 24 ساعت کافی است اگر نوزاد در هر نوبت شیر کافی بخورد شیر به مدت 1 - 4 ساعت در معده او باقی می ماند.
2 - رژیم غذایی مادر و درمان قولنج نوزادان: اگر مادر بعضی از سبزیجات مخصوصا خانواده کلم، غذاهای دارای حبوبات ( نخود، لوبیا، عدس، ماش، بادام کوهی و .... ) را مصرف کند موجب پیدایش گاز در روده های نوزاد می گردد مصرف شیر گاو یا پاستوریزه، لبنیات زیاد، غذاهای ترش و میوه جات ( مرکبات، گوجه فرنگی ) که حالت اسیدی دارد سبب پیدایش گاز و حساسیت در نوزاد می شود. لذا مادری که نوزادش دردهای شکمی دارد ابتدا باید غذاهای ذکر شده در بالا را مصرف نکند و سپس یکی یکی این غذا ها را بخورد هرکدام که باعث درد کولیکی در نوزاد شد مادر باید 4 ماه اول تولد آن غذا را از رژیم غذایی خود حذف کند. مصرف میوه های شیرین و نوشابه های گاز دار توسط مادر مشکل کودک را بدتر می نماید.
3 -مادر بین شیر دادن و بعد از شیر خوردن، نوزاد را بغل کند تا کودک آروغ زده و بادگیری انجام شود.
4 - گاهی هوا در معده نیست ولی در روده ها است لذا مالش دادن شکم کودک و خم کردن پاهای کودک روی شکمش سبب جابجایی گاز در روده ها می شود و درد نوزاد تخفیف می یابد.
5 - خواباندن نوزاد بطور دمر روی بازوان مادر در حالیکه چانه نوزاد روی دست مادر و پاهای او از هم جدا است موجب دفع گاز و آرامش نوزاد می شود.
6 - چون سیستم عصبی کودک نارس می باشد لذا صدای ( جارو برقی، ماشین لباسشویی، ) تکان خوردن، حرکت دادن کودک، سوار کردن در اتومبیل و رانندگی درد ها را کم یا متوقف می کند.
7 -تکان دادن و راه رفتن و لالایی خواندن موجب آرامش کودک می گردد.
8 - کودک را روی دست و بازوی خود بخوابانید و به آرامی پشت او را مالش دهید شاید آرام شود.
9 - کودک را به خود بچسبانید تا احساس امنیت و آرامش نماید
10 - گهواره یا ننی ممکن است به آرامش کودک کمک نماید.
11 - استفاده از بابونه و شیرین بیان موثر است
12 -داروی سایمتیکون برای درمان کولیک نوزادی اثر خوبی دارد.
13 -گریپ میکسچر وگل گریپ در درمان کولیک نوزادی اثر دارد.
نظرات (61)