زخم معده Stomach ulcers در داخل معده رخ می دهد و زخم های باز، بر روی پوشش داخلی معده می باشند زخم معده، زخم های بازی هستند که در آستر معده توسعه می یابند زخم می تواند فقط در بخشی از روده بعد از معده رخ دهد که به آن زخم اثنی عشر می گویند گاهی اوقات هر دو زخم اثنی عشر و معده را زخم معده می نامند. رایجترین علامت زخم معده درد شکمی است غذاهای تند و یا یک شغل پر استرس می تواند سبب زخم معده شود.
شایعترین علت زخم معده یک عفونت باکتریایی است درد معده بین وعده های غذایی و یا در طول شب شروع می شود زخم های دوازدهه همیشه خوش خیم هستند در حالی که زخم های معده ممکن است بدخیم باشند. هنگامی که به دنبال توصیه های پزشکی، هنوز دارای استفراغ خونی ( رنگ قرمز روشن یا قهوه ای تیره، ظاهر دانه ای شبیه به قهوه )، عبور مدفوع مانند قیر سیاه و سفید، درد ناگهانی شدید در معده که به طور پیوسته بدتر شده و بهبود نمی یابد که می تواند نشانه ای از یک عارضه، از جمله خونریزی داخلی باشد. باید به دنبال مشاوره فوری پزشکی باشید.
علائم زخم معده
درد با حالت سوزش، سوراخ شدن یا سائیده شدن به مدت 30 دقیقه تا 3 ساعت ایجاد می شود و اکثراً به صورت سوزش سردل و سوء هاضمه می باشد و در ناحیه بالای شکم یا زیر قفسه سینه وجود دارد گاهی در شب فرد را از خواب بیدار می نماید درد در زخم معده با خوردن غذا بیشتر می شود لذا افرادی که زخم معده دارند لاغر می شوند. ولی در زخم دوازدهه ممکن است افزایش وزن ایجاد شود زیرا افراد برای کاهش درد، بیشتر می خورند. وجود خون در مدفوع، استفراغ مکرر و کم خونی از دیگر علائم است. گاهی در افراد مسن و دیابتی زخم معده بدون علامت است و ممکن است این افراد با خونریزی مراجعه نمایند.
علل زخم معده
زخم های معده به علت داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی ( ایبوپروفن، ... ) و باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد می شوند. بعضی افراد که دارای زخم معده هستند همه چیز می توانند بخورند بدون اینکه مشکلی پیدا کنند. ولی در بعضی خوردن غذاهای خاصی باعث تولید اسید بیش از حد و سوزش سر دل می شود این افراد نیاز است که بدانند چه غذاهایی برایشان مناسب نیست و چه غذاهایی از شعله ور شدن بیماریشان جلوگیری می کند از خوردن غذای زیاد پرهیز نمائید زیرا باعث ترشح بیش از حد اسید شده و به زخم معده کمک می کند. سعی کنید دفعات غذای خود را زیاد کنید.
غذاهای که برای زخم معده خوب است
آب کلم دارای مقادیر زیادی s- متیل متیونین و گلوتامین است و این دو اسید آمینه در بهبود زخم معده موثر است نوشیدن نیم لیتر آب کلم خام به بهبودی زخم معده کمک می کند ، گروه نان و دانه ها ( نان، شیرینی کم چرب، نان همبرگر، نان پیتزا، غلات و حبوبات خوب پخته شده، برنج غنی شده، ماکارونی، نان تست فرانسوی، کلوچه و ویفر ساخته شده با مواد کم چرب، کراکر کم چرب )، گروه سبزیجات ( پخته، یخ زده، کنسرو شده، کدوی زرد یا همان کدو رشتی، کرفس، اسفناج، هویج )، سبزیجات دریایی ( جلبک دریایی ) گروه میوه های ( پخته، یخ زده، میوه های کنسرو شده، آب میوه در حد تحمل )، میوه ها ( سیب، آووکادو، توت فرنگی، بادام، زردآلو، سیر، گیلاس، زغال اخته، موز دارای ترکیبی برای خنثی کردن اسید معده می باشد ) گروه شیر و فراوردهای لبنی ( بستنی کم چرب و میوه ای، شیر سویا، شیر بادام، شیر خشک، دوغ، شیر بدون چربی، پنیر کم چرب، ماست کم چرب یا بدون چربی )، گروه گوشت و جانشین های آن ( گوشت های لخم و بدون چربی، گوشت گاو، بره، گوشت گوساله، ماهی و طیور، مرغ بدون پوست، ژامبون ناب، تخم مرغ، گوشت های منجمد یا کنسرو شده کم چرب )، گروه چربی ها ( سس و سس مایونز بدون چربی یا کم چرب، سس سالاد بدون چربی یا کم چرب، ) از گروه شیرینی ها ( شربت، عسل، ژله، مربای بی هسته، آب نبات سخت، ژلاتین )، کیک برنج، لیموناد، صدف، انواع ماهی تازه، ماهی روغنی، گردو، آووکادو، سنجد، سیب زمینی، رژیم غذایی پر فیبر ( بلغور جودوسر، جو، برنج قهوه ای، حبوبات، پاپ کورن بدون کره یا مواد افزودنی، سبزیجات بدون چربی فراوری شده، میوه های سبز و نارنجی ) سبب کاهش زخم معده می شود. اسید های چرب امگا 3 و امگا 6 ( موجود در غذاهای گیاهی و دریایی )، خوردن مقدار زیاد آب سبب پیشگیری از التهاب و حفظ سلامت معده می شود.
غذاهایی که برای زخم معده بد است
نان و غلات آماده شده با چربی بالا ( بیسکویت، نان های فرانسوی، نان هایی که در آنها میوه های خشک شده بکار رفته )، غلات سبوس دار، برنج وحشی، کراکر با چربی بالا، سبزیجات خام ( ذرت، کلم بروکلی، کلم، پیاز، گل کلم، خیار، فلفل سبز، شلغم، کلم ترش، سبزیجات آماده شده با چربی بالا، سس سالاد، گوجه فرنگی و محصولات گوجه فرنگی ( سس ماکارونی، سس گوجه فرنگی )،کدو )، میوه های خانواده مرکبات با اسید بالا ( توت، لیمو، گریپ فروت، نارنگی، لیمو، پرتغال، آناناس، نارگیل، عصاره گریپ فروت، میوه های خشک، خوردن میوه همراه غذا و انجیر )، گروه شیر و فراوردهای لبنی ( شیر کامل یا خامه، شیرکاکائو، کرم ها طعم دهنده، شکلات شیری، پنیرهای با طعم تند، دوغ ساخته شده با شیر ) از گروه گوشت و جانشین های گوشت ( گوشت گوساله پر چرب، سوسیس و کالباس، ساردین، گوشت سرخ شده، ماهی سرخ شده، لوبیا و نخود خشک با چربی بالا، آجیل، تخمه آفتابگردان ) اسنک ها ( میان وعده های پر چرب، چیپس، سیب زمینی سرخ شده، ذرت بو داده با کره، کیک، شیرینی، شکلات، دونات ها، نارگیل، آب نبات، تمام شیرینی هایی که دسر ( آجیل، نارگیل، میوه ) داشته باشد )، نوشابه های گاز دار، قهوه، نوشیدنی های حاوی کافئین ( قهوه، چای، کولا )، نوشابه نارنجی، سس گوشت، نوعی رب گوجه فرنگی فلفل دار، فلفل قرمز، پودر فلفل قرمز، ترب گوهی، فلفل سیاه، خمر، زردچوبه، ترشی جات، الکل (مصرف زیاد الکل سبب زخم و آسیب به بافت پوششی معده می شود )، مصرف سدیم بالا، قند و شکر، چای سبز، مصرف غذاهای خیلی تند مانند ( فلفل تند ) باعث خراشهایی در دیواره معده می شود. کشیدن سیگار شانس ابتلا به زخم معده را افزایش می دهد. توصیه می شود از خوردن هرگونه غذایی که سبب ناراحتی معده ی شما می شود اجتناب کنید.
توصیه ها
- از کشیدن سیگار خوداری کنید زیرا سیگار ترشح اسید را زیاد می کند.
- غذا را در چند وعده مصرف کنید و از خوردن غذای اضافی در یک وعده پرهیز کنید.
- کافئین و هر غذایی که وضعیت را بدتر می کند مصرف نکنید.
- چند دقیقه قبل و بعد ازغذا خوردن استراحت داشته باشید و غذا را با آرامش میل نمائید.
- از خوردن غذا 2 ساعت قبل از خواب پرهیز نمائید.
- غذای خود را خوب بجوید و به آرامی بخورید
- خوردن یک لیوان آب نیم ساعت قبل و یا 2 - 3 ساعت بعد از هر وعده غذایی می تواند درد زخم معده را به طور مداوم کاهش دهد.
- برای جلوگیری از دوره های گرسنگی حجم غذای خود را کم ولی دفعات آن را افزایش دهید.
- در موارد مدفوع خونی، سیاه یا قیری، درد شدید علی رغم درمان، رنگ پریدگی غیر طبیعی، استفراغ خونی، داشتن علائم زخم در خود یا خانواده، شروع اسهال به خاطر ضد اسیدها، به پزشک خود مراجعه نمائید.
درمان زخم معده
- بستری در بیمارستان، در موارد شدید به خاطر جلوگیری از عوارضی چون خونریزی از زخم، سوراخ شدگی یا انسداد شدید
- توقف مصرف آسپیرین یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ( ابیوپروفن )
- آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت هلیکوباکترپیلوری
- ضد اسید برای کمک به خنثی کردن اسید بیش از حد
- مسدود کردن H2 یا مهارکنندهای پمپ پروتون برای کاهش اسید معده
- داروهایی برای پوشاندن ناحیه زخم
- دریافت مکمل آهن و روی به ترمیم بافت آسیب دیده کمک می کند
- عصاره کندر رومی و شیرین بیان به التیام زخم معده کمک می کند
- عصاره کلم، برگ شنبلیله، جوشانده برگ سیب درختی التهاب معده و درد را کاهش می دهد
- مصرف عسل، زیره و بابونه در التیام زخم موثر است
نظرات (76)