کلسترول یک ماده مومی شکل است که به طور طبیعی در بدن رخ می دهد و برای تولید هورمون ها و ویتامین D مهم است اما کلسترول بیش از حد به خصوص وقتی که با انتخاب غذای فقیر بدست آید می تواند رگ های خونی را مسدود کند و منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود. برای کمک به ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی آزمایش کلسترول خون انجام می شود.
اگر میزان کلسترول بالا باشد پزشک یک داروی استاتین را برای پایین آوردن سطح کلسترول برای شما نسخه می کند پایین آوردن سطح کلسترول، خطر بیماری های قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد گاهی سطح کلسترول شما طبیعی است ولی عوامل دیگری مانند ( نکشیدن سیگار، انتخاب غذاهای سالم، کاهش مصرف نمک، حفظ وزن و اندازه دور کمر، فعالیت بدنی منظم و نخوردن الکل ) می تواند خطر این بیماری ها را کاهش دهد.
کلسترول چیست؟
کلسترول چربی ( چربی شیمیایی ) است که در سلول بدن شما ساخته شده است. خیلی از سلول های مختلف کلسترول می سازند اما سلول کبد در حدود یک چهارم از کل چربی را می سازد اگر چه بسیاری از غذاها حاوی کلسترول هستند ولی جذب روده آن در بدن ضعیف است بنابراین، کلسترولی که شما در غذا می خورید تاثیر کمی بر روی بدن و سطح کلسترول خون شما دارد. مقدار معینی از کلسترول در جریان خون است شما برای سلامتی به مقداری از کلسترول نیاز دارید کلسترولی که در خون حمل می شود بخشی از ذرات به نام لیپوپروتئین است انواع مختلفی از لیپوپروتئین ها وجود دارد اما بیشتر این انواع مربوط به کلسترول است.
لیپوپروتئین با چگالی پایین ( LDL ) است که به آن کلسترول بد گفته می شود این لیپوپروتئین به طور عمده در تشکیل آتروم درگیر است. آتروما علت زمینه ای اصلی بیماری های مختلف قلبی و عروقی است. بیشتر کلسترول موجود در خون LDL است، اما مقدار آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
لیپوپروتئین های با دانسیته بالا ( HDL ) است که به آن کلسترول خوب گفته می شود که ممکن است از تشکیل آتروم جلوگیری کند.
بیماری های قلبی و عروقی و آتروم چیست؟
تکه های آتروم توده های چربی کوچک است که در پوشش داخلی شریان ها ( عروق خونی ) تشکیل می شود آتروما نیز به عنوان آترواسکلروز و سخت شدن عروق شناخته شده است. تکه های آتروم اغلب پلاک های آتروم نامیده می شود.
در طول ماه ها و سال ها تکه های آتروم می تواند بزرگ تر و ضخیم تر شود. همچنین در این زمان تکه ی آتروم سبب باریک تر شدن عروق می شود. این می تواند جریان خون را از طریق عروق کاهش دهد. به عنوان مثال، تنگ شدن سرخرگ کرونر ( قلب ) با آتروم علت درد قلبی است.
گاهی اوقات، یک لخته خون ( ترومبوز ) را تشکیل می دهد بیش از یک تکه آتروم که به طور کامل جریان خون را بلوک می کند بسته به نوع عروق آسیب دیده، می تواند سبب ( یک حمله قلبی، سکته مغزی و یا سایر مشکلات جدی ) شود.
به طور خلاصه، بیماری های قلبی و عروقی ناشی از آتروم عبارتند از ( آنژین صدری، حمله قلبی، سکته مغزی، حمله ایسکمیک گذرا ( TIA ) و بیماری عروق محیطی ) می باشد.
عواملی که بر سطح خونی کلسترول تاثیر می گذارد.
میزان سطح کلسترول خون شما بسته به رژیم غذایی متفاوت است با این حال، افراد مختلف با رژیم غذایی مشابه می تواند سطح کلسترول خون مختلف داشته باشند لذا اگر شما در رژیم غذایی خود غذای چرب کمتری بخورید سطح کلسترول شما به احتمال زیاد پایین می آید.
در برخی از افراد به عنوان مثال ( غده تیروئید غیر فعال، چاقی، نوشیدن مقدار زیادی از الکل و افراد با کلیه نادر و اختلالات کبدی ) با توجه به شرایط دیگری سطح کلسترول خون بالا می رود.
در برخی افراد به دلیل یک مشکل ژنتیکی در خانواده کلسترول توسط سلول هایی در بدن ساخته می شود که هیپرکلسترولمی خانوادگی نامیده می شود.
عوامل خطر برای بالا رفتن کلسترول
برخی از موقعیت ها، خطر بیماری های قلبی و عروقی را افزایش دهد. که عبارتند از:
فاکنورهای شیوه زندگی از عوامل خطر برای کلسترول بالا هستند که می توانید آنها را تغییر داده و یا از آن جلوگیری کنید.
این فاکتور ها مانند ( سیگار کشیدن، فقدان فعالیت فیزیکی ( سبک زندگی بیحرکت )، چاقی، یک رژیم غذایی ناسالم ( مانند خوردن نمک بیش از حد ) و الکل ) می باشد
عوامل خطر قابل درمان و یا تا حدی قابل درمان
فشار خون بالا ( فشار خون بالا )
سطح کلسترول خون بالا
تری گلیسرید خون بالا ( نوع دیگری از چربی )
دیابت
بیماری های کلیوی که عملکرد کلیه را تحت تاثیر قرار می هد.
عوامل خطر که ثابت هستند و شما نمی توانید آنها تغییر دهید.
سابقه خانوادگی قوی- این به این معنی که اگر شما یک پدر یا برادر که بیماری قلبی و یا سکته مغزی قبل از 55 سال و یا مادر یا خواهر قبل از سال 65 داشته اند
یائسگی زودرس در زنان
مرد بودن
سن - با افزایش سن احتمال تشکیل پلاک های آتروم بیشتر می شود.
گروه های قومی - به عنوان مثال، افرادی که در هند، پاکستان، بنگلادش، سری لانکا زندگی می کنند در خطر افزایش کلسترول هستند.
در چه کسانی باید خطر سلامت قلب و عروق بررسی شود؟
تمام افراد بزرگسال که 40 یا بیشتر سن دارد.
بزرگسالان در هر سنی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی عروقی زود هنگام دارند. این به این معنی است که اگر شما یک پدر یا برادر که به بیماری قلبی و یا سکته مغزی قبل از 55 و یا در مادر یا خواهر قبل از 65 مبتلا شده اند.
یکی از بستگان درجه اول ( پدر، مادر، برادر، خواهر ، فرزند ) با یک اختلال چربی ارثی جدی به عنوان مثال ( بالا رفتن کلسترول خون فامیلی یا افزایش چربی خون خانوادگی ) که این یک بیماری نادر است.
اگر شما در حال حاضر بیماری های قلبی عروقی یا دیابت دارید در گروه پر خطر هستید لذا برای جلوگیری از خطر ابتلا نیاز به ارزیابی و دریافت رژیم غذایی مناسب دارید.
چگونه کلسترول بالا را درمان می شود؟
کلسترول بالا یک عامل خطر عمده برای بیماری قلبی و سکته است. سطوح غیر طبیعی کلسترول LDL همراه با یک رژیم غذایی کم چرب، ورزش و داروهایی مانند استاتین ها درمان می شود.
گاهی اوقات به خصوص در سطح بالای LDL یا کلسترول بد داروهایی مورد نیاز است .
داروهای مختلف که می تواند کلسترول بالا را درمان کنند.
استاتین ها داروهایی هستند که به پایین آوردن سطح کلسترول بدن شما کمک می کند و حتی سبب حذف کلسترول از شریان مسدود شده می شود.
نیاسین می تواند سبب کاهش کلسترول بد و بالا بردن HDL یا کلسترول خوب شود.
رزین صفرا که کلسترول را جذب و از دوباره جذب شدن آن در روده بزرگ جلوگیری می کند همچنین باعث می شود که کبد با استفاده از کلسترول تولید صفرا را افزایش دهد.
مراقبت در منزل
تغییر در شیوه زندگی که خط اول در درمان کلسترول بالا است.
سعی کنید گوشت بدون چربی ( مرغ و ماهی ) بخورید و از مصرف غذاهای سرخ شده و یا چرب اجتناب کنید. مقدار زیادی از غلات کامل، میوه ها و سبزیجات مصرف کنید. مصرف بیش از حد کربوهیدرات های بدست آمده از الکل و غذاهای شیرین می تواند تری گلیسیرید را بالا برده که همچنین می تواند به کلسترول بالا منجر شود. ورزش و شرکت در فعالیت های ایروبیک متوسط حداقل 30 دقیقه در روز برای پنج روز در هفته می تواند کلسترول و تری گلیسیرید را به طور قابل توجهی کاهش دهد ترک کردن سیگار می تواند سطح LDL یا کلسترول بد را کاهش دهد.
مکمل غذایی مانند ( فیبر ، سویا و روغن ماهی ) ممکن است سبب کاهش کلسترول بد شود گیاهانی مانند ( زالزالک، سیر و عصاره دانه های زیتون ) نیز ممکن است موثر باشد. برای داشتن رژیم گیاهی با پزشک مشورت کنید.
نظرات (0)