فشار خون

فشار خون معمولا علائم هشدار دهنده ای را ندارد شما ممکن است احساس خوبی داشته باشید. ولی فشار خون شما بالا باشد تنها راه برای پیدا کردن فشار خون بالا این است که به طور منظم توسط پزشک خود بررسی شوید.

اگر فشار خون شما طبیعی است و شما هیچ عوامل خطر دیگری مانند بیماریهای قلبی عروقی و سابقه شخصی یا خانوادگی فشار خون بالا هم ندارید شما هنوز هم باید هر دو سال یکبار توسط پزشک، فشار خون خود را چک کنید. اگر فشار خون شما طبیعی یا بالاتر است یا در صورتی که دارای سایر عوامل خطر مانند ( بیماری های قلبی عروقی، سابقه شخصی یا خانوادگی فشار خون بالا، سکته مغزی یا قلبی ) را داشته باشید بهتر است بیشتر بررسی شوید. زیرا فشار خون بالا می تواند به مشکلات سلامتی جدی تبدیل شود گاهی نیاز به تغییر در شیوه زندگی و گاهی نیز نیاز به دارو می باشد لذا بطور منظم باید تحت نظر پزشک خود باشید. فشار خون بالا یک بیماری شایع است که در سن بالا، اکثر افراد را گرفتار می کند فشار خون همان نیروی فشار خون در مقابل دیواره شریان ها است که اگر بیش از حد بالا برود حجم کار قلب زیاد شده و باعث آسیب های جدی به عروق می شود با گذشت زمان اگر فشار خون کنترل نشود خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی و بیماری کلیوی را افزایش می دهد فشار خون بالا یک قاتل خاموش است زیرا ممکن است هیچ علائم ظاهری نداشته باشد و 1/5 افراد مبتلا به بیماری فشار خون از بیماری خود خبر ندارند و در داخل بدنشان بی سر و صدا می تواند به قلب، ریه ها، عروق خونی، مغز و کلیه اگر درمان نشود آسیب برساند. در ایالت متحده آمریکا این یک عامل خطر برای سکته مغزی و حملات قلبی است.

فشارخون بالا
علل فشار خون
علل فشار خون ثانویه
تشخیص فشار خون
توصیه های موثر در درمان فشار خون بالا
درمان فشار خون
دیورتیک ها
مسدود کننده های بتا
مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنزیوتانسین
مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین
مسدود کننده کانال کلسیم
مهارکننده رنین
درمان چند دارویی فشارخون
فشار خون مقاوم به درمان
داروی فشار خون را تا چه موقع باید مصرف کرد؟
نکته ها در درمان فشار خون
تغذیه در فشار خون بالا
چگونه فشار خون را اندازه بگیریم
اورژانس فشار خون بالا
فشار خون بدخیم Malignant hypertension
شرایط پزشکی که سبب فشار خون بدخیم می شود
تشخیص فشار خون بدخیم
درمان فشار خون بدخیم

مطلب مرتبط: رژیم لاغری آنلاین

نرم افزار رژیم لاغری، برنامه کاهش وزن خود را به صورت آنلاین در موبایل و ایمیل خود دریافت کنید

 

فشارخون بالا

فشار خون همان نیروی هل دادن خون در مقابل دیواره شریان ها است اگر این فشار افزایش یابد و در طول زمان باقی بماند در بسیاری جهات می تواند به بدن آسیب برساند. فشار خون بالا ( HBP )  یک بیماری جدی است که می تواند منجر به بیماری عروق کرونر قلب، نارسایی قلبی، سکته مغزی، مشکلات کلیوی و سایر مشکلات سلامتی شود.
در اندازه گیری فشار خون، دو عدد یکی بالاترین فشار خون، ( سیستولیک ) وقتی که قلب ضربه می زند و خون را به داخل بدن هل می دهد. و دیگری پایین ترین فشار خون، ( دیاستولیک ) زمانی که قلب در بین ضربه ها خود را شل می کند. فشار خون سیستولیک کمتر از  120 میلی متر جیوه و دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه طبیعی است. فشار خون بسته به نوع ( فعالیت، دما، رژیم غذایی، حالت عاطفی، وضعیت، حالت فیزیکی و استفاده از دارو ) به طور مداوم در حال تغییر است. اگر شما دارای یکی از موارد ( اضافه وزن، داشتن یکی از بستگان دارای فشار خون بالا، خوردن نمک زیاد، نخوردن میوه ها و سبزیجات به مقدار کافی، عدم ورزش به اندازه کافی، نوشیدن مقدار زیادی الکل، سن بیش از 65 سال، نوشیدن مقدار زیادی قهوه و یا سایر نوشیدنی های کافئین دار، از تبار آفریقایی و کارائیب ) هستید شما شانس ابتلا به بیماری فشارخون بالا را دارید. لذا باید تغییراتی در شیوه زندگی خود، برای کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا انجام دهید و همچنین یک بار در سال فشار خون خود را چک کنید.    
نمودار فشار خون
نمودار فشار خون زیر محدوده فشار خون ( بالا، پایین و سالم ) را نشان می دهد.
نمودار فشار خون برای افراد بالغ در هر سنی مناسب است در این نمودار محدوده فشار خون بالا با تغییرات سن تغییر نمی کند.

علل فشار خون

در اغلب موارد علت فشار خون ناشناخته است که فشار خون را اولیه می گویند ولی گاهی اوقات بیماریهای کلیه، غده آدرنال، بیماریهای قلبی ، سکته مغزی، حاملگی می تواند منجر به فشار خون بالا شود. که فشار خون ثانویه می گویند اگر شروع ناگهانی فشار خون قبل از سن 30 سالگی و یا بعد 55 سالگی باشد باید به فشار خون ثانویه فکر کرد. مردان تا سن 45 سالگی بیشتر از زنان به فشار خون مبتلا می شوند و در بالای 65 سالگی فشار خون در زنان بیشتر است اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به فشار خون و یا دیابت باشد شما ریسک بالاتری در ابتلا به دیابت هستید حدود 60 درصد افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالایی دارند. هدف درمانی در افراد بالای 80 سال رساندن فشار خون به محدوده 140/90 می باشد و یا اگر عمل جراحی در پیش است باید فشار خون به زیر 135/85 رسانده شود در افرادی که بیماری قلبی، دیابت و بیماریهای کلیوی دارند فشار خون باید به زیر 130 / 80 میلی متر جیوه رسانده شود.
فشار خون سیستول ( 140 – 159 ) و دیاستول ( 90 – 99 ) را مرحله یک فشار خون می گویند.
فشار خون سیتولیک ( بیشتر یا مساوی 180 میلیمتر جیوه ) و دیاستول ( بیشتر یا مساوی 110 میلی متر جیوه ) را  مرحله 3 و 4 فشار خون می گویند.
فشار خون سیستول بالای 210 و دیاستول بالای 130 میلیمتر جیوه یک فشار خون اورژانس است.
فشار خون وقتی از 200/130 میلیمتر جیوه بالاتر رود بیماران معمولاً با یک یا بیشتر، علائمی مانند ( سردرد شدید، تاری دید، نیستاگموس، علائم عصبی کانونی، رفلکس پلانتار مثبت، نارسایی احتقانی قلب یا نارسایی کلیوی ) دیده می شود در این مرحله معاینه ته چشم توسط پزشک لازم است که ممکن است که رتینوپاتی شدید ( خونریزی، اگزودا ) و ادم پاپی دیده شود

علل فشار خون ثانویه

نفروپاتی دیابتی ، دیابت می تواند به سیستم فیلترینگ کلیه آسیب رسانده و منجر به فشار خون بالا می شود.
بیماری کلیه پلی کیستیک، در این حالت به صورت ارثی در کلیه ها کیست وجود دارد و از کار معمول کلیه ها جلوگیری کرده و موجب بالا رفتن فشار خون می شود.
بیماریهای گلومرولی، اگر گلومرول ها متورم شوند کلیه ها نمی توانند به طور معمول مواد زائد و سدیم را دفع کنند و فشار خون بالا می رود.
فشار خون بالای رنوواسکولار، این فشار خون در اثر تنگی یک یا هر دو شریان کلیه ایجاد می شود این تنگی در اثر آترواسکلروز عروق ایجاد می شود.
سندرم کوشینگ، تومور هیپوفیز و یا عوامل دیگری که سبب شود غدد آدرنال هورمون کورتیزول بیش از حد ترشح کند و یا مصرف داروهای کورتیکواستروئید نیز باعث بالا رفتن فشار خون می شود.
آلدوسترونیسم، در اثر یک تومور در غده آدرنال یا رشد طبیعی سلول ها در غده ی آدرنال افزایش یافته  و سبب می شود غده آدرنال مقدار بیش از حد هورمون آلدوسترون را انتشار دهد و این سبب حفظ نمک، آب و از دست دادن پتاسیم بیش از حد می شود و فشار خون بالا می رود.
فئوکروموسیتوم، یک تومور نادر است که در غده آدرنال سبب ترشح بیش از حد هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین شده که منجر به فشار خون بالا می شود.
مشکلات تیروئید، کم کاری یا پر کاری تیروئید می تواند منجر به فشار خون بالا شود.
هیپرپاراتیروئیدیسم، غده پاراتیروئید تنظیم میزان کلسیم و پتاسیم را در بدن بعهده دارد اگر این غد ه هورمون بیش از حد ترشح کند مقدار کلسیم در خون بالا رفته و باعث افزایش فشار خون می شود.
کوارکتاسیون آئورت، در این نقص شریان اصلی بدن ( آئورت ) تنگ شده و قلب برای پمپ کردن خون مشکل پیدا می کند و همین باعث افزایش فشار خون می شود.
آپنه خواب، که غا لباً با خروپف شدید مشخص می شود تنفس بارها و بارها متوقف و دوباره شروع می گردد و سبب می شود در طول خواب اکسیژن کافی دریافت نکنید و نرسیدن اکسیژن سبب می شود اثر رگها در تنظیم فشار خون کمتر شود و آپنه موقع خواب، سیستم عصبی را فعال کرده و منجر به بالا رفتن فشار خون می شود.
با اضافه شدن وزن مقدار خون در گردش نیز افزایش می یابد  و وزن اضافی اغلب با افزایش ضربان قلب و کاهش ظرفیت عروق خونی همراه است  ذخیره های چربی بالا می تواند مواد شیمیایی موجود در خون را بالا برده و فشار خون را بالا می برد.
بارداری، نیز می تواند سبب فشار خون ناشی از حاملگی یا پره اکلامپسی شود.
داروهای ضد درد، ضد افسردگی، داروهای مورد استفاده پس از پیوند اعضاء، قرص های ضد بارداری، ضد احتقان، برخی مکمل های گیاهی ( جنیسنگ )، کوکائین، مت آمفتامین، شیرین بیان و افدرا می تواند فشار خون را بالا ببرد.

تشخیص فشار خون

برای بررسی بیماریهای کلیوی آزمایش های میکروسکوپی ادرار، پروتیئن در ادرار و کراتینین انجام شود.
برای غدد اندوکرین آزمایش سدیم، پتاسیم، کلسیم و TSH سرم انجام شود.
برای بررسی بیماریهای متابولیک آزمایش FBS, LDL. HDL, CHL, TG انجام شود.
و موارد دیگری مانند نوار قلب ( برای بررسی هایپرتروفی بطن چپ ) و CXR  ( برای نشانه های بزرگی قلب ) و سونوگرافی کلیه انجام می شود.

توصیه های موثر در درمان فشار خون بالا

در مواقعی که فشار خون سیستول بین 120 - 139 باشد و دیاستول بین 80 – 90 باشد تغییرات در شیوه زندگی به پایین آوردن فشار خون کمک می کند.
در مواردی که فشار خون 180/110 و بالاتر است چند دقیقه صبر کرده و دوباره فشار را کنترل کنید. اگر هنوز هم بالا است شما دچار بحران فشار خون هستید و باید به مرکز اورژانس مراجعه کنید اگر اقدامی نکنید می تواند منجر به سکته مغزی، حمله قلبی، صدمه به کلیه و یا از دست دادن هوشیاری شود.
نمک کمتری مصرف کنید نصف قاشق چایخوری نمک می تواند فشار خون را 5 میلی متر جیوه بالا ببرد انجمن قلب امریکا مردم را به خوردن کمتر از 1500 میلی گرم نمک در هر روز توصیه می کند لازم است منوها و برچسب های مواد غذایی را از نظر میزان نمک موجود در آنها چک کنید.  
رژیم غذایی ناسالم و وزن بیش از حد نیز در فشار خون بالا نقش دارد. داشتن رژیم غذایی طراحی شده با کنترل کالری و افزایش میوه، سبزیجات، پروتئین بدون چربی و فیبر در کنترل کالری مفید است.
استرس منجر به عادات ناسالم غذایی ( مصرف الکل، سیکار کشیدن ) می شود که می تواند به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی کمک کند.
فشار خون حاملگی نوعی از فشار خون است که در نیمه دوم بارداری رخ می دهد و ممکن است منجر به یک بیماری جدی پراکلامپسی شود که مادر و نوزاد را به خطر می اندازد. در اکلامپسی فشار خون افزایش شدید دارد و نشت آلبومین در ادرار وجود دارد آلبومین یک پروتئین است که باعث تورم دست و پا و چهره می شود. اکلامپسی شایعترین عارضه بارداری است و معمولا در سه ماهه سوم رخ می دهد و در حاملگی اول شایعتر است در زنان مبتلا به دیابت و یا مادرانی که حاملگی دو قلو دارند شایعتر است این وضعیت می تواند خونرسانی و جریان خون به جنین را محدود کند و میتواند روی کلیه ها و مغز مادر تاثیر گذارد. پس از تولد نوزاد معمولا فشار خون مادر به حالت عادی بر می گردد.
داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا حاوی ضد احتقان می باشد که می تواند فشار خون را بالا ببرد داروهای استروئید ها ، قرص های جلوگیری از بارداری، قرص های رژیم لاغری، و برخی از داروهای افسردگی در بالا بردن فشار خون نقش دارد.
رژیم غذایی DASH در پایین آوردن فشار خون نقش دارد لذا مصرف منابع غذایی ( میوه و سبزیجات زیاد، غذاهای سبوس دار، لبنیات کم چرب، ماهی، مرغ و آجیل ) در کاهش فشار خون موثر است گوشت قرمز، چربی های اشباع و شیرینی کمتر بخورید و کاهش نمک در رژیم غذایی نقش موثری در کاهش فشار خون دارد.
ورزش منظم کمک می کند تا فشار خون پایین بیاید بالغین باید 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط در هر هفته داشته باشند که این ورزش می تواند شامل ( پیاده روی سریع، باغبانی، دوچرخه سواری و یا سایر ورزش های هوازی باشد حداقل دو روز در هفته فعالیت عضلانی جهت تقویت عضلات داشته باشید.

درمان فشار خون

تغییر در شیوه زندگی مانند ( خوردن غذای سالم، افزایش فعالیت فیزیکی و حفظ وزن سالم ) داشته باشید. در درمان فشار خون به این نکته توجه داشته باشید که فشار خون باید بتدریج کنترل و سپس به آرامی پایین آورده شود زیرا کاهش ناگهانی فشار خون باعث آسیب جدی کلیوی می شود.

درمان تک دارویی فشار خون

سه گروه دارویی در درمان اولیه ی ضد فشار خون مورد استفاده قرار می گیرند این دارو ها عبارتند از دیورتیک تیازیدی، بلوک کننده های کانال کلسیم طولانی اثر ( شایع ترین نوع دی هیدروپیریدینی ها از قبیل آملودیپین )،و مسدود کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین ( ACEIs ) یا مسدود کننده های رسپتور آنژیوتانسین 2 ( ARBs ) بتابلوکر ها اغلب به عنوان داروی مصرفی برای درمان تک دارویی اولیه ی فشار خون مورد استفاده قرار نمی گیرد مگر در موارد درمانی خاص که در جدول زیر بیان شده است

 درمان دارویی اختصاصی فشار خون در موارد خاص در جدول بالا بیان شده است

دیورتیک ها

دیورتیک های تیازیدی به قرص های آب معروف هستند داروهایی که در کلیه ها عمل می کنند و به کلیه ها کمک می کند که سدیم و آب اضافی بدن را دفع کند تا حجم خون کاهش یابد و ادرار را زیاد می کنند این داروها معمولاً ارزان هستند ولی اگر با مصرف این دارو، فشار خون شما کنترل نشد پزشک باید داروی شما را افزایش یا  تعویض کند. دیورتیک در سیاه پوستان به عنوان خط اول یا دوم درمان است. این داروها اثر آرامبخش در رگهای خونی دارند و فشار در رگهای خونی را کاهش می دهد قبل از شروع درمان با دیورتیک یک آزمایش خون برای صحت کار کلیه ها انجام دهید و 4 – 6 هفته پس از شروع درمان یک آزمایش خون دیگری برای بررسی میزان پتاسیم خون انجام دهید و سپس یک آزمایش خون سالیانه انجام دهید. از عارضه این دارو ها حمله حاد نقرص است و در کسانیکه نقرص دارند بیماری آنها بدتر می شود. گزارشاتی از ناتوانی جنسی در برخی مصرف کنندگان دیورتیک ها داده شده است.
bendroflumethiazide, chlorothiazide, chlortalidone, cyclopenthiazide, hydrochlorothiazide and indapamide

مسدود کننده های بتا

مسدود کنندهای بتا، این داروها ضربان قلب و برونده قلب را کاهش می دهند که خون سبب کاهش فشار خون می شود. این دارو ها نباید در افراد مبتلا به آسم  و COPD مصرف شود زیرا باعث اسپاسم های عضلانی درریه ها میگردد این داروها وقتی با دیورتیک های تیازیدی مصرف شوند اثر خوبی دارند عوارض این دارو ها خستگی، کم خوابی، ضربان قلب کند، سردی در دست ها و پاها می شود.
acebutolol, atenolol, bisoprolol, metoprolol, oxprenolol, pindolol, propranolol, sotalol, and timolol

مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنزیوتانسین

مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین ( ACEs )، این داروها با کاهش میزان یک ماده شیمیایی ( آنژیوتانسین 2 منقبض کننده عروق خونی ) سبب کاهش فشار خون در رگها می شود. این داروها  بار کاری قلب را کاهش داده و باعث ریلاکس شدن عروق خونی می شود و سبب می شوند قلب ضربان آهسته تری داشته باشد و فشار کمتری به خون پمپ شده وارد کند و در درمان فشار خون در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و یا نارسایی کلیه مصرف می شود مصرف با دیورتیک های تیازیدی اثر بهتری دارد از عوارض جانبی آنها سرفه و سرگیجه است.
captopril, enalapril,  cilazapril, fosinopril, lisinopril, perindopril, quinapril, ramipril, trandolapril.

مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین

مسدود کننده گیرنده آنزیوتانسین ( ARBs ) برای افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، نارسایی قلب و نارسایی کلیه مفیدند این داروها از طریق مهار ماده شیمیایی ( آنژیوتانسین 2 تنگ کننده عروق خونی ) عمل می کند و وضعیت عروق خونی را بهبود می بخشد. در دوران بارداری هم مصرف می شوند. این داروها باعث مهار آنژیوتانسین 2 می شوند و شبیه مهارکننده های ACE عمل می کنند. عوارض احتمالی این داروها سرگیجه است.
candesartan, eprosartan, irbesartan, olmesartan, telmisartan  valsartan, losartan,

مسدود کننده کانال کلسیم

مسدود کننده های کانال کلسیم ( CCBs ) وضعیت ماهیچه های عروق خونی شما را بهبود می بخشد و برخی از آنها سرعت ضربان قلب را کم کرده از آنجاییکه کلسیم باعث انقباض قوی تر قلب می شود مهار کننده های کلسیم باعث کاهش انقباض قلب و کمک به شل شدن رگهای خونی می شود و از عوارض این داروها سرگیجه، گرگرفتگی صورت، تپش قلب، ورم مچ پا و یبوست می شود. آب گریپ فروت با این داروها تداخل اثر دارد. در درمان آنژین صدری می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
Amlodipine ( Norvasc ), diltiazem ( Tiazac, Cardizem ), verapamil, felodipine, isradipine, lacidipine, lercanidipine, nicardipine, nifedipine ( Adalat, Procardia ), nisoldipine

مهارکننده رنین

مهارکننده های رنین، رنین یک آنزیم است که از کلیه ها تولید می شود و سبب افزایش فشار خون می گردد این دارو ها با مهار عملکرد رنین از افزایش فشار خون جلوگیری می کنند.
علاوه بر پنج گروه دارویی اصلی در فشار خون گاهی اوقات از متیل دوپا یا آلفابلوکرها استفاده می شود

درمان چند دارویی فشارخون

در کمتر از نیمی از موارد با یک داروی فشار خون کنترل می شود گاهی از مواقع برای رسیدن به هدف و کنترل فشار خون نیاز به درمان دو یا بیشتر دارو می باشد. گاهی برای رسیدن به سطح هدف نیاز به 3 دارو می باشد گاهی با درمان 3 دارو هم به سطح هدف نمی رسیم که می گویند فشار خون مقاوم به درمان است.
گاهی ممکن است یک مهار کننده  ACE را با یک مسدود کننده کانال کلسیم برای کنترل فشار  با هم مصرف شود. برای درمان دارویی باید بیماریهای جانبی فرد در نظر گرفته شود مثلا اگر فرد فشار خون دارد و یکی از بیماریهای (  دیابت، حاملگی، آسم، نارسایی قلبی و آنژین ) را هم دارد باید داروی مناسب در نظر گرفته شود.
در فرد کمتر از 55 سال درمان را با یک مهارکننده ACE یعنی ( A ) شروع کنید.
در فرد 55 سال و بالاتر درمان اولیه باید با مسدود کننده کانال کلسیم ( C ) شروع شود.
سپس اگر به فشار خون هدف نرسیدید از ترکیب A با C یک مهارکننده  ACE یا مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین به علاوه یک مسدود کننده کانال کلسیم استفاده کنید.
سپس اگر به هدف نرسیدید از ترکیب A با C  با D ( ترکیب مهارکننده  ACE یا مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین ، مسدود کننده کانال کلسیم و یک دیورتیک ) استفاده کنید
اگر قرار باشد داروی چهارمی به این ترکیب اضافه شود می توان از یک بتابلوکر، آلفابلوکر و یا داروی مدر دیگری استفاده کرد.

فشار خون مقاوم به درمان

وقتی با دریافت حداقل 3 داروی کاهنده فشار خون که یکی از آنها دیورتیک باشد هنوز فشار خون بالا است یعنی فرد فشار خون مقاوم به درمان دارد حتی وقتی هم که فشار خون با 4 دارو کنترل شود باز گویند فشار خون مقاوم به درمان است. در این حالت باید شرایط دیگری مانند مشکلات کلیوی، نارسایی تنفسی موقع خواب در نظر گرفته شود. این افراد معمولا سطح آلدوسترون بالایی دارند که پزشک با تجویز اسپیرونولاکتون و مهار هورمون الدوسترون سبب تغییر مسیر سدیم و دفع پتاسیم می شوند.

داروی فشار خون را تا چه موقع باید مصرف کرد؟

در اکثر موارد داروی فشار خون تا آخر عمر باید مصرف شود ولی در افرادی که تغییر در شیوه زندگی داشته اند و اضافه وزن خودشان را کاهش داده اند و رژیم غذایی کم نمک و مناسبی دارند با نظر پزشک می تواند برای مدتی دارو را قطع کرده و روزانه به طور منظم فشار خون را کنترل کنید اگر فشار خون طبیعی باقی ماند و بالا نرفت  دارو را دیگر مصرف نکنید ولی اگر دوباره با قطع دارو فشار خون شروع به بالا رفتن کرد درمان دارویی را شروع کنید و ادامه دهید.

نکته ها در درمان فشار خون

در بیماران دیابتی و آسم بتابلوکر ندهید.
فشار خون + ایسکمی قلبی  ☜ بتابلوکر انتخاب اول است. ACE هم می توان داد.
فشار خون + نارسایی قلب ☜   ACE, ARBs، دیورتیک
فشار خون + POST MI ☜ بتابلوکر، ACE
فشار خون + هیپرتروفی بطن چپ ☜ ACE
فشار خون + COPD ☜  کلسیم بلوکر، آلفا بلوکر، ACE، دیورتیک
فشار خون + دیابت ☜ ACE, ARBs    
در نفروپاتی دیابتی ☜  ACE داروی خط اول درمان و ARBs هم خوب است. کلسیم بلوکر، کاپتوپریل هم می توان داد ولی اگر تنگی شریان دارد ندهید.
فشار خون + نارسایی مزمن کلیوی ☜ دیورتیک ها خط اول درمان هستند
BPH هیپرتروفی خوش خیم پروستات ☜ پرازوسین، ترازوسین می توان تجویز کرد
CVA سکته مغزی  ☜ ACE ، دیورتیک، کلسیم بلوکر
فشار خون + خونریزی ساب آراکنوئید ☜ کلسیم بلوکر
فشار خون + خونریزی داخل پارانشیم مغز ☜ بتابلوکر، دیورتیک
بیماران مسن ( بالای 60 سال ) ☜ دیورتیک، کلسیم بلوکر ها
بیماران سیاه پوست ☜ دیورتیک به تنهایی و یا در ترکیب با کلسیم بلوکر خوب است ACE, ARBs و لابتالول نیز مصرف می شود.
فشار خون + حاملگی ☜ اگر دیاستول بالای 100 میلی متر جیوه بود درمان را با متیل دوپا شروع می کنیم هیدرالازین و لابتالول هم خوب است و هر دو این دارها را می توان به صورت تزریقی استفاده کرد
نکته ☜ مهارکننده های MAOI به همراه داروهای فشارخون یا غذاهای خاص می تواند کاتکولامین تولید کند و فشارخون را افزایش دهد. تداخل این گروه از دارو ها با داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مپردین، متیل دوپا، لوودوپا، داروهای مقلد سمپاتیک، و آنتی هیستامین ها شایع است غذاهای حاوی تیرامین ( پنیر های خاص، شکلات، شراب سرخ، جگرمرغ، گوشت فراوری شده، آبجو، باقلا، ماهی های خانواده ساردین، مخمرها  ) می توانند منجر به این سندرم شود. و در صورتی که فشار خون با این مهارکننده ها افزایش یابد از نیتروپروساید، لابتالول، فتولامین برای درمان فشار خون تسریع شده با مهارکننده های MAOI استفاده می شود.

تغذیه در فشار خون بالا

مواد غذایی نقش مهمی در کاهش فشار خون دارند یک رژیم غذایی متعادل همراه با برنامه منظم ورزشی متناسب با ویژگی های هر فرد، تغییر در عادت زندگی، از بین بردن مواد سمی و کاهش استرس می تواند بسیاری از مشکلات فشار خون های خفیف را حل کند. در صورت داشتن اضافه وزن، وزنتان را به محدوده نرمال برسانید. کاهش وزن سبب کاهش فشار خون و کاهش مصرف داروهای فشار خون می شود.
ورزش منظم روزانه 30 دقیقه داشته باشید.
یک رژیم غذایی متعادل ( میوه و سبزیجات تازه، ماهی، گوشت بدون چربی و حبوبات ) داشته باشید زیرا یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت قلب و سیستم گردش خون بسیار مهم است.
میوه و سبزیجات تازه، دارای پتاسیم، منیزیم، فیبر بالا و سدیم پایین هستند و در کاهش فشار خون موثر هستند.
آجیل، دانه ها، حبوبات، گوشت بدون چربی، مرغ و بوقلمون منابع خوبی از پتاسیم هستند و در کاهش فشار خون موثر می باشند.

در موارد فشار خون شدید یک رژیم غذایی مناسب می تواند به کاهش شدت این بیماری کمک کند به طور کلی یک رژیم غذایی متعادل که غنی از مواد طبیعی و در آن میوه و سبزیجات بسیار زیاد باشد توصیه می شود یک رژیم غذایی باید غنی از فیبر، کلسیم، پتاسیم، ویتامین C و اسید های چرب ضروری باشد.
غذاهای غنی از پتاسیم در مقابله با سدیم، به حذف آب بیش از حد از بدن کمک می کند و فشار خون را کاهش می دهد و غذاهای غنی از پتاسیم مانند ( سیب زمینی، گوجه فرنگی، کدو سبز، کاهو ) و سبزیجات مانند اسفناج، مارچوبه، نخود فرنگی و میوها مانند انار، هلو، زردآلو، انگور و موز می باشد.
غذاهای غنی از کلسیم به حفظ تعادل سدیم و پتاسیم و محافظت از قلب و شریان کمک می کند سبزیجات برگ سبز مانند کلم بروکلی، کلم و اسفناج دارای کلسیم هستند ولی اسفناج به علت اگزالات بالا جذب آهن را مسدود می کند. حبوبات مانند ( سویا ) دارای مقدار زیادی کلسیم است  سایر مواد غذایی دارای کلسیم بالا مانند غلات کامل ( به خصوص جو ) یا آجیل، بادام ( شیر بادام بیش از دو برابر کلسیم نسبت به شیر گاو دارد )
غذاهای غنی از ویتامین C سبب شل شدن سرخرگها و سبب کاهش فشار خون می شود منابع غذایی غنی از این ویتامین عبارتند از فلفل و مرکبات مانند ( پرتغال، لیمو، گریپ فروت ) و گیاهان دارای این ویتامین مانند ( گل کلم، تربچه، کلم بروکسل، اسفناج، موز، سیب، خربزه، هندوانه، هویج، آناناس، گلابی، جو، سیر، انواع توت ها، کرفس، نخود فرنگی، توت فرنگی، انگور، انجیر، لوبیا، کاسنی، زغال اخته آبی رنگ، سیب زمینی، آووکادو، دانه های سویا، انار، نارگیل، و غیره ) می باشد.
اسید های چرب ضروری ( امگا 3 و امگا 6 ) به کاهش کلسترول خون، جلوگیری از گرفتگی رگ های خونی و تسهیل عبور خون کمک می کند. انواع ماهی مانند ( ساردین، ماهی تن، ماهی خال مخالی، اره ماهی، ماهی روغن، ماهی آزاد، ماهی پهن خوراکی، میگو، قزل آلا و شاه ماهی دارای اسانس بسیار مفید برای کاهش فشار خون هستند. خوردن چند بارماهی آبی، در هفته توصیه می شود در میان غذاهای گیاهی انواع آجیل مانند ( گردو، بادام یا بادام زمینی، روغن مانند روغن ذرت، روغن بزرک، روغن آفتابگردان، روغن سویا، دانه های آفتابگردان و یا بذر کتان ) غنی از اسیدهای چرب ضروری هستند.
مواد غذایی فوق العاده موثر در فشار خون عبارتند از
خوردن چند حبه سیر در سالاد روزانه به مدت سه ماه سبب کاهش کلسترول خون می شود.
گوجه فرنگی دارای گاما آمینوبوتیریک اسید ( GABA ) و برای کاهش فشار خون مناسب است.
مصرف روزانه و همیشگی چند قطعه از کرفس سبب کاهش فشار خون می شود.
هویج غنی از ویتامین C و کارتنوئید است و سبب کاهش فشار خون می شود و از تصلب شرائین جلوگیری و از شریان ها محافظت می کند.
کلم ، کلم بروکلی و بروکسل دارای آنتی اکسیدان هستند و به بهبود سلامت در بیماریهای عروقی کمک می کند.
رژیم غذایی DASH  در کاهش فشار خون موثر است. این رژیم خواستار کاهش سدیم تا 1500 میلی گرم ( 2/3 قاشق چایخوری ) در روز است.
مصرف منیزیم، پتاسیم و فیبر های طبیعی را با خوردن مواد غذایی ( سیب، زردآلو، کلم بروکلی، هویج، موز، لوبیا سبز، خرما، انگور، کلم، گوشت ماهی تن، گوجه فرنگی، توت فرنگی، کدو، کشمش، سیب زمینی، آناناس، هندوانه، خربزه، پرتغال و انبه ) افزایش دهید.
از خوردن غذاهای کنسروی و شور ( غذاهای فراوری شده و غذاهای آماده به علت نمک بالا ) اجتناب کنید.
کشیدن سیگار، توتون و تنباکو را ترک کنید زیرا برای سلامتی شما بسیار مضر است.

چگونه فشار خون را اندازه بگیریم

یک دستگاه فشار خون تهیه نمایید.
دستگاه فشار خون انواع مختلفی مانند ( جیوه ای، جیوه  ای حباب دار، عقربه ای و اتوماتیک ) دارد.
نوع جیوه ای دقیقترین نوع فشار سنج است. این دستگاه دارای یک کاف ( بازوبند )، کیسه هوا، لوله لاستیکی، پمپ لاستیکی، دریچه و پیچ تنظیم هوا، مخزن جیوه، لوله لاستیکی و یک گوشی پزشکی می باشد.
روش ساده گرفتن فشار خون
ابتدا آستین بیمار را بالا بزنید.
آستین بیمار، که در حالت نشسته است را بالا بزنید دست راست بیمار را بر روی میز قرار دهید و سپس هوای درون کاف که از قبل وجود داشته است را با باز کردن پیچ تنظیم هوای تخلیه کنید.
بازوبند را به دور بازوی بیمار بندید و توجه داشته باشید بازوبند روی آستین نباشد و خیلی محکم یا خیلی شل نباشد.
کاف بازوبند را طوری روی بازو ببندید که لبه پایینی بازوبند 2 سانتی متر بالای چین آرنج باشد.
اگر از فشار سنج جیوه ای استفاده می کنید پیچ مخزن جیوه را باز کنید توجه داشته باشید که سطح جیوه باید صفر باشد.
گوشی فشار سنج را درون گوش گذاشته و صفحه آن را روی سرخرگ بازویی در چین آرنج ( قسمت داخلی چین آرنج ) قرار دهید گوشی را با دست روی پوست محکم نگه دارید دقت کنید گوشی زیر بازوبند قرار ندهید و فشار زیادی هم به آن وارد نکنید.
پیچ پمپ هوا را ببندید و با نگاه به سطح جیوه، بازوبند را تا 30 میلی متر جیوه بالاتر از وقتی که دیگر صدای ضربان را نمی شنوید باد کنید.
پیچ هوا را به طور آهسته و منظم باز کنید تا سطح جیوه پایین بیاید وقتی صدا کورتکوف اول ظاهر شد سطح  جیوه روی هر عددی بود یادداشت کنید. این همان فشار سیستول یا ماگزیمم است و سپس تخلیه هوا را ادامه دهید تا دیگر صدایی شنیده نشود نقطه ای که صدا قطع می شود را یادداشت کنید این همان فشار دیاستول یا مینیمم است.
نکات ویژه در گرفتن فشار خون
در افراد پیر فشار خون را در هر دو دست اندازه گیری کنید اگر در هر دو دست متفاوت بود فشاردست بالاتر را در نظر بگیرید.
افراد با فشار خون طبیعی حداقل هر دو سال یکبار فشار خون خود را اندازه گیری و از سلامت خود مطمئن شوند.
در هنگام باز کرد پیچ پمپ لاستیکی آنرا یکباره باز نکنید زیرا موجب اشتباه در خواندن می شود.
حداقل نیم ساعت قبل از گرفتن فشار خون از فعالیت بدنی شدید پرهیز کنید.
بهتر است فشار خون نشسته و از دست راست گرفته شود.
لباس فرد معاینه شوند نباید آستین های تنگ داشته باشد.
موقع گرفتن فشار بیش از 14 ساعت ناشتا نباشید.

اورژانس فشار خون بالا

اورژانس فشار خون بالا، افزایش شدید فشار خون است فشار خون سیستولیک 180 میلی متر جیوه یا بالاتر و فشار خون دیاستولیک 120 میلیمتر جیوه یا بالاتر که سبب آسیب به عروق خونی می شود عروق خونی ملتهب شده و ممکن است مایع یا خون نشت پیدا کند در نتیجه ، قلب ممکن است قادر به پمپ خون به طور موثر نباشد.
علل اورژانس فشار خون بالا عبارتند از ( فراموش کردن داروهای ضد فشار خون، ضربه، سکته، نارسایی قلب، نارسایی کلیه، پارگی شریان اصلی بدن شما ( آئورت  )،  تشنج در دوران بارداری ( پره اکلامپسی )، تداخل بین داروها ) می باشد اورژانس فشار خون بالا با عوارض تهدید کننده زندگی همراه است.
علائم و نشانه های بحران فشار خون بالا ممکن است تهدید کننده زندگی باشد و شامل موارد زیر است
درد شدید قفسه سینه، سردرد شدید همراه با سردرگمی و تاری دید، تهوع و استفراغ، اضطراب شدید، تنگی نفس، تشنج، عدم پاسخ دهی
درمان بحران فشار خون بالا ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای درمان با داروهای خوراکی یا داخل وریدی (IV) باشد.

در درمان چند دارویی انتخاب اول میزان پایین دیورتیک تیازیدی به علاوه نگهدارنده پتاسیم است و برای انتخاب دوم از بلوکر کانال کلسیم در ( سالخوردگان، فشار بالای سیستولی، آنژین و بیماریهای عروق محیطی )، بتابلوکر در ( بیماری کرونری، تاکی آریتمی و نارسایی قلب )، آلفا بلوکر در ( پروستاتیسم )، ACFI/ARB در ( نارسایی قلب، اختلال فعالیت سیستولی، بیماری کرونر و پروتئینوری ) استفاده شود و برای انتخاب سوم در صورت نیاز از ACFI/ARB و بلوکر کانال کلسیم اگر در انتخاب دوم نبوده اند استفاده شود.

فشار خون بدخیم Malignant hypertension

در فشار خون بدخیم فشار خون آنقدر زیاد است که سبب آسیب به ( اندام ، سیستم عصبی، سیستم قلبی عروقی یا کلیه ) می شود. یک نوع آسیب مانند ادم پاپی که در آن عصب بینایی چشم متورم می شود و تهدید کننده بینایی است. این یک وضعیت جدی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد درمان سریع می تواند از مشکلات طولانی مدت جلوگیری می کند. اگردرمان نشود، صدمات ناشی از فشار خون بدخیم به سرعت رخ می دهد و می تواند شدید باشد و سبب آسیب به رگ های خونی، چشم، قلب، طحال، کلیه ها و مغز شود.

شرایط پزشکی که سبب فشار خون بدخیم می شود

سابقه اختلالات یا نارسایی کلیوی
مصرف برخی داروها مانند ( کوکائین، آمفتامین، مهار کننده های مونوآمینواکسیداز (MAOIs ) و قرصهای ضد بارداری خوراکی )
تاریخچه بیماری های کلاژن واسکولار
زنان باردار مبتلا به پره اکلامپسی و اکلامپسی
بیماری فئوکروموسیتوم
اختلالات طناب نخاعی
Coarctation یا دیسکسیون آئورت
تنگی شریان کلیوی و یا باریک شدن سرخرگ های کلیه
عدم مصرف داروی ضد فشار خون
علائم فشار خون بد خیم عبارت از ( درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، سردرد، مشکلات بینایی، تهوع و استفراغ، بی حسی و ضعف در ( پاها ، بازوها ، صورت ) است.
در موارد خاص، فشار خون بدخیم می تواند منجر به یک بیماری به نام آنسفالوپاتی فشار خون بالا شود. علایم این بیماری عبارتند از( سردرد، استفراغ، تاری دید با ادم پاپی ، تغییرات روانی مانند اضطراب ، گیجی ، خستگی و تشنج ) است.

تشخیص فشار خون بدخیم

پزشک سابقه پزشکی شما را می پرسید و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. احتمالا فشار خون بسیار بالا خواهد بود. فشار خون در هر دو بازو و در حالت دراز کشیده و یا ایستاده گرفته می شود معاینه چشم ممکن است نشانه ای از فشار خون بالا از جمله تورم عصب بینایی و یا خونریزی در داخل چشم را نشان دهد. آزمایشات BUN و کراتینین خون برای کلیه ها، اشعه ایکس قفسه سینه، اکوکاردیوگرام یا اولتراسوند قلب برای آسیب قلبی، آزمایش ادرار برای سطح بالای از پروتئین، EKG برای عملکرد الکتریکی قلب و تست اولتراسوند عروق کلیه برای بررسی انسداد انجام می شود.

درمان فشار خون بدخیم

از آنجا که فشار خون بدخیم یک اورژانس پزشکی است درمان باید به سرعت و به صورت داخل وریدی انجام شود داروهای مورد استفاده شامل ( نیتروپروساید سدیم یا نیتروگلیسیرین، Labetalol بتا بلاکرها، مهارکنندهVasotec (enalapril) and ACE Hydralazine ) و دیالیز است.

مطالب مرتبط

• رژیم غذایی برای داشتن قلب سالم
• تغذیه در درمان فشارخون پایین
• چای سبز
• مواد غذایی مفید برای سلامتی
• چاقی در کودکان
• تغذیه سالمندان
• رژیم غذایی دش DASH

Author: دکتر فتحی

امیدوارم کمکی هرچند کوچک به ارتقا سلامت جامعه شود. سوالات خود را می توانید در انجمن سلامتی مطرح نمایید برای مطرح کردن سوال کلیک کنید. جهت مطرح کردن سوالات خصوصی کلیک کنید.
.

رژیم آنلاین برنامه غذایی توسط پزشک