داروهای تقویت کننده استخوان در بیماری پوکی استخوان

استئوپروز وضعیتی است که با کاهش حجم استخوان و در معماری استخوانی اختلال ایجاد می کند. این می تواند به شکستگی های خودبخودی یا شکستگی های ناشی از ترومای کم منجر شود.

پوکی استخوان دلیل عمده افزایش خطر شکستگی در اکثر زنان یائسه و به میزان معینی در مردان، به ویژه مردان مسن است. بیش از 50٪ زنان و حدود 25٪ مردان مبتلا به شکستگی مرتبط با پوکی استخوان با سن پیش می روند. بدن از مهره ها، نزدیک استخوان رادیال مفصل مچ دست و استخوان ران در نزدیکی مفصل ران، اغلب استخوان هایی هستند که در افراد مبتلا به پوکی استخوان می شکنند. استخوان های دیگر نیز در افراد مبتلا به پوکی استخوان به شکستن حساس هستند شدت پوکی استخوان و خطر شکستگی ها با افزایش سن افزایش می یابد.
در پوکی استخوان، عدم تعادل در تشکیل استخوان و شکستگی استخوان (شکستگی) وجود دارد. این به طور مستقیم به عدم تعادل بین رسوب کلسیم در استخوان ها و حذف آن مربوط است. تعادل کلسیم معمولاً توسط هورمون هایی مانند کلسیتونین، پاراتورمون و ویتامین D حفظ می شود. درمان پوکی استخوان هدف قرار دادن تعادل در جهت تشکیل استخوان است. بدون در نظر گرفتن نوع پوکی استخوان، روشهای درمانی مشابهی برای کاهش میزان استخوان و افزایش تراکم استخوان مفید هستند.

انواع داروها برای پوکی استخوان

داروهای مورد تایید در حال حاضر برای پوکی استخوان عبارتند از:
بیسفسفونات ها
کلسیتونین
آنالوگ Parathormone
Denosumab
استروژن
مدولاتور گیرنده استروژن انتخابی
بیشتر داروهایی که برای پوکی استخوان مورد تایید هستند عوامل antiresorptive (کاهش جذب استخوان) به استثنای تریپاراتیدها است که باعث افزایش استخوان سازی می شود. بعضی از داروها نیز از داروهای پوکی استخوان مثل فلوراید، استرانتیوم رانلات و تیازید استفاده می شود که بدین معنی است که پوکی استخوان یکی از نشانه های استفاده از این داروها نیست اما اثرات مفید آن در پوکی استخوان وجود دارد. مکمل ویتامین D (یا آنالوگهای آن) و کلسیم در کلیه بیماران مبتلا به پوکی استخوان توصیه می شود.

مطلب مرتبط: رژیم لاغری آنلاین

نرم افزار رژیم لاغری، برنامه کاهش وزن خود را به صورت آنلاین در موبایل و ایمیل خود دریافت کنید

 

بیسفسفونات ها

بیس فسفونات ها مهم ترین گروه از داروهای مورد استفاده در پوکی استخوان هستند. این شامل آلندرونات، ریزدرونات، پامیدرونات، ایباندرونات و زولدرونات می باشد. بیسفسفوناتها به سه نسل تقسیم می شوند.
نسل اول بیسفسفونات ها (etidronate و tiludronate) ) حداقل برای پوکی استخوان موثر هستند.
نسل دوم بیسفسفونات ها (ibandronate، alendronate و pamidronate) تا 100 برابر قوی تر از عوامل نسل اول است.
نسل سوم بیسفسفونات تقریباً 10000 برابر قدرتمندتر از مولکول های نسل اول است و شامل (risedronate و zoledronate) می شود.
مکانیسم اثر
بیس فسفونات ها به طور قابل توجهی خطر شکستگی ها را افزایش می دهند و تراکم معدنی استخوان (BMD) را افزایش می دهند. این باعث افزایش تراکم استخوان در انواع مختلف پوکی استخوان در مردان و زنان از جمله پوکی استخوان پس از یائسگی می شود. بیس فسفونات ها دارای خواص قوی برای مناطق جذب مجدد استخوان هستند.
این تجمع در سلولها است که باعث جذب مجدد استخوان ( osteoclasts ) می شوند و مهار جذب استخوان منجر به مرگ سلولهای استئوکلاست می شوند.
نسل سوم بیس فسفونات ها جدیدتر و همچنین مانع از سنتز کلسترول با مهار آنزیم فارنسیل پیرو فسفات سنتاز می شود. همچنین اعتقاد بر این است که سبب کاهش فعالیت انباشتن استخوانی و افزایش استخوان سازی می دهد.
بیسفسفونات ها همچنین باعث انحلال بلورهای هیدروکسی آپاتیت در استخوان ها می شوند و باعث کاهش تشکیل آن می شوند. این نیز ممکن است تا حدی به اثرات مفید بیسفسفونات ها کمک کند.
دوز مصرف
آلندرونات و ریزدرونات به عنوان داروهای خوراکی در دسترس هستند. پامیدرونات و زولدرونات تنها برای استفاده درون وریدی در دسترس هستند. Ibandronate برای مصرف خوراکی و داخل وریدی در دسترس است. برنامه های درمان می تواند
روزانه: (آلندرونات 10 میلی گرم، ریزدرونیت 5 میلی گرم، ibandronate 2.5 میلی گرم)
هفتگی: (آلندرونات 70 میلی گرم یا ریزدرونیت 35 میلی گرم)
ماهانه: ( 150 میلی گرم ibandronate)
سه ماهه: (ibandronate سه میلی گرم یا  30 میلی گرم تزریق pamidronate)
سالانه: (تزریق 5 میلی گرم زولدرات).
جذب دهانی با وجود غذا کاهش می یابد و در نتیجه، دوزوفسونات با معده خالی جذب می شوند و قبل از صبحانه ایده آل است.
تداخلات و عوارض جانبی
استفاده از بیسفسفونات های خوراکی در بیماران با کاهش عملکرد کلیه، بیماری ریفلاکس معده (GERD) یا زخم معده داروهای داخل وریدی می توانند در بیماران GERD و بیماران مبتلا به زخم معده استفاده شوند. تحریکات معده و مری عوارض جانبی مهم بیسفسفونات ها هستند. تحریک مری ممکن است با مصرف کافی اب در هنگام مصرف دارو کاهش یابد و برای نیم ساعت تا یک ساعت بعد از مصرف دارو از دراز کشیدن خوداری نمایید.
تحریک مکرر معده ممکن است به استفاده از مهار کننده پمپ پروتون یا تغییر در یک برنامه درمان هفتگی یا ماهانه نیاز داشته باشد. Osteomalacia یک عارضه جانبی است که به ویژه با بس فسفونات نسل اول دیده می شود. پامیدرونات با تب و درد عضلانی همراه با دوز اولیه وریدی همراه است. سولدرونات با سمیت کلیوی همراه است و نیاز به نظارت بر عملکرد کلیه دارد. Necrosis استخوان فک یکی از عوارض جانبی نادر است که با دوزهای داخل وریدی بیسفسفونات دیده می شود.

کلسیتونین

کلسیتونین یك هورمون پلی پپتیدی است كه به طور كلی در پاسخ به افزایش سطح كلسیم خون از سلولهای C در غده تیروئید ترشح می شود. این به دست آمده از سالمون است که قوی تر و اثرات طولانی مدت طولانی تر بر تنظیمات کلسیم نسبت به کلسیتونین انسانی دارد. در حال حاضر چندین داروی کلسیتونین مصنوعی یا نوترکیب مشابه با کلسیتونین سالمون برای استفاده بالینی در دسترس هستند. یافته های کلسیتونین موجب بهبود قابل ملاحظه ای در پوکی استخوان می شود که به طور خاص با بدن های مهره ای مرتبط است. این مورد برای استفاده در زنان پس از یائسگی است که بیش از 5 سال پوکی استخوان ثابت شده دارند و با سایر داروها درمان نمی شود.
مکانیسم اثر
Calcitonin باعث ترویج کلسیم در استخوان ها می شود (تشکیل استخوان) و سطح کلسیم خون را کاهش می دهد. که افزایش توده استخوان و کاهش شکستگی یافت شده است. کلسیتونین مانع از جذب استخوان به وسیله پاروترمورون می شود. با این وجود، استفاده مداوم از کلسیتونین می تواند تشکیل استخوان را کاهش دهد. کلسیم و مکمل ویتامین D می تواند کاهش در تشکیل استخوان را از استفاده مداوم از کلسی تونین به حداقل برساند.
دوز مصرف
Calcitonin به عنوان اسپری بینی و به عنوان تزریق برای استفاده زیر جلدی یا عضلانی در دسترس است. تزریق کلسیتونین 100 IU به صورت زیر پوستی یا عضلانی در روزهای متناوب ممکن است برای بهبود پوکی استخوان، استخوان مهره ای مناسب باشد. دوز توصیه شده به صورت داخل بینی یک اسپری (200IU) روزانه است. اسپری بینی در هر روز در هر سوراخ بینی به صورت متناوب اسپری می شود. مکمل کافی کلسیم (به عنوان مثال کربنات کلسیم 1.5 گرم روزانه) و ویتامین D (400 واحد) با استفاده از کلسیتونین توصیه می شود تا از بروز کاهش توده استخوان در طول زمان جلوگیری شود.
اثرات جانبی
ناراحتی های دستگاه گوارش (تهوع و استفراغ)، واکنش های محل تزریق، درد عضلانی، خستگی، ادم، بثورات پوستی و غیره بعضی از عوارض جانبی مرتبط با کلسیتونین هستند. علاوه بر این عوارض جانبی اسپری بینی نیز به ویژه با بینی، خونریزی بینی (اپیستاکسی) و رینیت مرتبط است. واکنش های آلرژیک جدی به کلسیتونین ماهی آزاد می تواند به ندرت رخ دهد. اثرات مفید کلسیتونین می تواند به صورت دوره ای با اندازه گیری تراکم استخوان کمری بررسی شود. همچنین ممکن است با نشانگرهای بیوشیمیایی جذب استخوان انجام شود.

آنالوگ Parathormone

پاراتورمون (هورمون پاراتیرویید ~ PTH ) توسط غدد پاراتیرویید در پاسخ به کاهش سطح کلسیم خون ترشح می شود. تریپراتیت یک فرم نوترکیب بخش فعال پارات هورمون است. این مورد برای بیماران مبتلا به استئوپروز شدید با خطر بالای شکستگی مورد استفاده قرار می گیرد. این بیماری در پوکی استخوان همراه با یائسگی در زنان، هیپوگنادیسم در مردان و پوکی استخوان همراه با درمان گلوكوكورتیكوئید مفید است. استفاده از تریپاراتیت Teriparatide با کاهش قابل توجه در بروز شکستگی ها و افزایش تراکم معدنی استخوان همراه است.
مکانیسم اثر
Parathormone سطح کلسیم خون را با برداشت کلسیم از استخوان (تحلیل استخوان) افزایش می دهد. Parathormone همچنین تولید شکل فعال ویتامین D را افزایش می دهد. افزایش تحلیل استخوان با پاروترموون تنها زمانی اتفاق می افتد که سطح پاراتورمون به طور مداوم افزایش یابد. تجویز متناوب parathormone paradoxically باعث تشکیل استخوان می شود.
دوز مصرف
تریپاراتیت Teriparatide در دوز روزانه 20 میکروگرم به صورت زیر جلدی بر روی ران یا شکم تجویز می شود. سطح خونی تریپاراتیت تا 3 ساعت پس از تزریق قابل تشخیص نیست. این تأثیر تجویزی متناوب parathormone را تأیید می کند. Teriparatide برای بیش از 2 سال توصیه نمی شود.
تداخلات ها و عوارض جانبی
از تریپاراتیت در بیمارانی كه خطر ابتلا به استئوساركوم دارند مثل بیماران مبتلا به بیماری پاژه استفاده نشود همانطور كه در برخی مطالعات حیوانی نشان داده شده است. افزایش بروز سنگ های کلیه، افزایش سطح سرمی اسید اوریک و کلسیم، درد عضلانی و کاهش فشار خون با دوز اولیه، عوارض جانبی مهمی از تریپاراتیت است.

دونوسوماب

دونوسوماب برای درمان زنان مبتلا به پوکی استخوان یا بیماران مبتلا به پوکی استخوان تحت درمان با آندروژن برای سرطان پروستات و بیماران مبتلا به استئوپروز در درمان سرطان پستان که خطر ابتلا به شکستگی را دارند مورد تایید قرار می گیرد. درمان با Denosumab سبب کاهش بروز شکستگی های مهره و ران در زنان مبتلا به پوکی استخوان یائسگی است. فراوانی شکستگی های مهره در بیماران مبتلا به سرطان پروستات و سرطان پستان با پوکی استخوان ناشی از درمان ضد سرطانی است.
مکانیسم اثر
دونوسوماب یک آنتی بادی مونوکلونال انسانی است که هدف آن فعال سازی گیرنده فاکتور هسته لیگاند کاپا- ب (RANKL) است. آن به RANKL متصل می شود و از فعال شدن آن جلوگیری می کند. RANKL برای تشکیل، عملکرد طبیعی و بقای استئوکلاست ها ضروری است. این باعث کاهش جذب استخوان و افزایش توده استخوانی می شود. Denosumab به صورت زیر جلدی در هر 6 ماه در بازو، ران، یا شکم با دوز 60 میلی گرم تجویز می شود. مکمل کلسیم و ویتامین D همراه با درمان denosumab ضروری است.
اثرات جانبی
اکثر عوارض جانبی ناشی از denosumab، درد پشت، درد عضلانی، هیپوکلسترولمی و سیستیت است. عفونت های جدی، واکنش های پوستی، هیپوکلسمی و نکروز استخوان فک، برخی از عوارض جانبی جدی مرتبط با استفاده از denosumab هستند.

استروژن

کاهش میزان استروژن به علت پوکی استخوان پس از یائسگی به عنوان اصلی ترین دلیل در نظر گرفته می شود. جایگزینی استروژن مانع از افزایش میزان استخوان در دوره اولیه پس از یائسگی می شود. همچنین افزایش تراکم استخوان در زنان یائسه ممکن است تا حدی کم باشد. داروهای استروژن مورد استفاده برای HRT عبارتند از استرادیول، اتینیل استرادیول یا استروژن کنژوگه در ترکیب با پروژستین ها یا بدون آن (مانند نورتیندرون، مدروکسی پروژسترون).
مکانیسم اثر
گیرنده های استروژن موجود در استخوان هستند. این گیرنده ها تأثیر مستقیمی بر رشد استخوان و گردش آن دارند. استروژن همچنین باعث کاهش اثرات رزورپوئید استخوانی پاراتورمون و افزایش ویتامین D فعال در خون می شود. به همین علت زنان یائسه در سراسر جهان با استروژن درمان می شوند. این به عنوان درمان جایگزینی هورمون شناخته می شود (HRT). با این حال، در حال حاضر روش HRT در حال کاهش است زیرا مصرف طولانی مدت استروژن با پیامدهای ناگوار جدی همراه است.
اثرات جانبی
اثرات زیانبار مرتبط با HRT درازمدت شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان پستان می شود. استروژن ها زمانی که به تنهایی برای مدت طولانی استفاده می شوند نیز خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهند. این با افزودن پروژستین به چرخه استروژن HRT جلوگیری می شود. استروژن درمانی با درد شکمی، نفخ، تهوع، استفراغ، خونریزی واژینال یا لکه بینی، ادم محیطی، حساسیت پستان و افزایش سینه همراه است. در حال حاضر استفاده HRT فقط برای مدیریت کوتاه مدت علائم یائسگی است. SERM ها مزایای مشابهی نظیر استروژن ها را بدون ایجاد این اثرات مضر ارائه می دهند.

مدولاتور گیرنده استروژن انتخابی (SERM)

(Modulators receptor selective selective (SERM داروهایی هستند که اثرات مشابه استروژن را بدون اثرات نامطلوب دراز مدت مثل پروستات استروژن تولید می کنند. رالوکسیفن یک SERM است که برای استفاده دهانی در مدیریت پوکی استخوان تأیید شده است. این است که همانند استروژن در جلوگیری و یا درمان پوکی استخوان پس از یائسگی مؤثر نیست. رالوکسیفن به طور موثری در برابر شکستگی های ستون فقرات محافظت می کند اما حفاظت کمتری نسبت به سایر استخوان ها را فراهم می کند.
مکانیسم اثر
اثرات SERM ها همانند موارد فوق در مورد استروژن مورد بحث است.
دوز مصرف
رالوکسیفن روزانه 60 میلی گرم داده می شود.
اثرات جانبی
رالوکسیفن هیچ تاثیر مثبتی در جلوگیری از گرگرفتگی یائسگی ندارد. گاهی اوقات رالوکسیفن می تواند علائم وازوموتور یائسگی را بدتر کند. علاوه بر مزایای استفاده از رالوکسیفن نیز با افزایش خطر ترومبوفلبیت همراه با استروژن همراه است. این بیمار در معرض خطر ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریه است. سایر عوارض جانبی که با استفاده از رالوکسیفن مشاهده می شود شامل گرفتگی عضلات پا، گرگرفتگی، ادم و درد مفصلی است.

Author: دکتر فتحی

امیدوارم کمکی هرچند کوچک به ارتقا سلامت جامعه شود. سوالات خود را می توانید در انجمن سلامتی مطرح نمایید برای مطرح کردن سوال کلیک کنید. جهت مطرح کردن سوالات خصوصی کلیک کنید.
.

رژیم آنلاین برنامه غذایی توسط پزشک