لرزش ممکن است در هر سنی رخ دهد اما در افراد میانسال و مسن تر شایع تر است که ممکن است گاه به گاه، به طور موقت و یا متناوب رخ دهد لرزش غیر عمدی حرکات ریتمیک بخشی از بدن است که به صورت عقب و جلو رفتن ( دستها، بازوها، سر، صورت، صدا، تنه و پاها ) رخ دهد رعشه در هر سنی رخ می دهد ولی در افراد میانسال و مسن تر شایع تر است.
لرزش بطور کلی عملکرد نادرست بخشی از مغز است که کنترل حرکات عضلانی در سراسر بدن و یا در مناطق خاصی مانند ( دست ) را به عهده دارند.
چند اختلال عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس، سکته مغزی، آسیب مغزی وجود دارد که به علت آسیب رساندن به مغز و سلول های عصبی سبب لرزش دست می شوند مواردی مانند قطع مصرف الکل، اختلالات تیروئید، نارسایی کبدی و مسمومیت با لیتیوم نیز با لرزش همراه است. خستگی، اضطراب، استرس، پیری، قند خون پایین، مصرف مواد مخدر و بعضی از داروها مانند آمفتامین، کورتیکواستروئید ها و مصرف نوشیدنی های کافئین دار بیش از حد نیز می تواند سبب لرزش دست شود.
علل لرزش دست
لرزش در حالت استراحت: وقتی که دست در حال استراحت است لرزش دارد و با کمی حرکت از بین می رود.
پارکینسون یک بیماری است که به علت سطح پایین ماده شیمیایی دوپامین در مغز است و لرزش دست در حالت استراحت ظاهر می شود و با حرکت از بین می رود لرزش دست با استرس و اضطراب افزایش می یابد. در پارکینسون چانه، لب ها، پاها و تنه هم ممکن است دچار لرزش شود و علاوه بر آن بیمار دچار سفتی عضلات و کندی حرکات می شود داروهای ضد پارکینسون در کنترل لرزش موثر است.
لرزش ناشی از داروها مانند نورولپتیک ها، متوکلوپرامید و پروکلرپرازین می تواند سبب لرزش در حالت استراحت مانند پارکینسون شود
ضایعات عروقی مغز میانی می تواند سبب لرزش در حالت استراحت شود که با یک ضایعه عروقی در سیستم عصبی مرکزی همراه است
لرزش هایی که با فعالیت ایجاد می شود.
لرزش عمدی: این نوع لرزش معمولاً در پایان حرکات هدفمند مانند نوشتن، فشار شاسی زنگ و یا رسیدن به یک شیء رخ می دهد.
لرزش مخچه : مخچه بخشی از سیستم عصبی مرکزی مسئول حرکات و تعادل است. شرایطی مانند اسکلروز، سکته مغزی، تومور و ضایعاتی که در مخچه ایجاد می شود لرزش مخچه ای لرزشی آهسته است که در پایان حرکات ارادی رخ می دهد. معمولا در پایان حرکات هدفمند مانند فشار یک دکمه یا لمس نوک بینی رخ می دهد. استفاده بیش از حد از فنی توئین، والپروات سدیم، آمیودارون و الکلیسم مزمن می تواند سبب لرزش مخچه ای شود لرزش مخچه ای اغلب نامنظم و تشنجی است بیمار راه رفتن غیر طبیعی، ناهماهنگی اندام، حرکت سریع و غیر ارادی چشم و تغییر در گفتار را نشان می دهد.
بیماری ویلسون: بیمار از متابولیسم غیر طبیعی مس رنج می برد افزایش تونیسته عضلانی، سفتی و حرکات آهسته، حلقه کایزر فلشر Kayser-Flaischer rings در چشم و فعالیت غیر طبیعی کبد در این بیماران وجود دارد.
ترمور پاسچر: این نوع لرزش وقتی اتفاق می افتد که بازو، پا یا دست در یک موقعیت برای یک دوره از زمان در برابر نیروی کشش زمین قرار گیرد مانند وقتی در حال نوشتن، نگه داشتن بازو و یا نگه داشتن یک کلاه هستیم رخ می دهد.
لرزش خوش خیم اساسی: Essential Tremor رایج ترین شکل لرزش است و در سن بیش از 40 سال ایجاد می شود این حالت معمولاً روی دست تاثیر می گذارد ولی ممکن است روی سر، صدا، زبان، و تنه نیز اثر بگذارد. علائم لرزش اساسی شروع تدریجی دارد و با حرکت بدتر می شود ممکن است با استرس عاطفی، خستگی، کافئین و تشدید دما بدتر شود. که بیشتر در موقع نوشتن، لباس پوشیدن و یا خوردن رخ می دهد.
لرزش فیزیولوژیک: این لرزش در هر فرد طبیعی رخ می دهد و به ندرت با چشم قابل رویت است شدت لرزش با اضطراب یا ترس افزایش می یابد این نوع لرزش با قرار دادن یک تکه کاغذ بر روی دست مشخص می شود و شدت آن با داروهای ضدافسردگی و سیمپاتومیمیتیک ها افزایش می یابد.
پرکاری تیروئید: در این بیماری سطح هورمون تیروئید بالا است و لرزش دست در موقع حرکت دست ایجاد می شود و کاهش وزن نیز به همراه آن وجود دارد.
لرزش دیستونیک: در افراد در تمام سنین و در بخشی از بدن که تحت تاثیر دیستونی ( موضع گیری غیر طبیعی با توجه به تونیسیته عضله ) است رخ می دهد و با استراحت کامل و یا از طریق لمس کردن قسمت آسیب دیده بدن از بین می رود.
هیپوگلیسمی: وقتی سطح قند خون پایین باشد لرزش دست ایجاد می شود که با درمان برطرف می شود بیمار همچنین ممکن است دارای علائم تعریق و تشنج نیز باشد. که با استفاده از الکترود های قابل کاشت برای ارسال سیگنال و یا فرکانس بالا به تالاموس انجام می شود.
سندرم کوشینگ: در این سندرم به علت افزایش سطح آدرنالین در خون لرزش دست ایجاد می شود.
نوروپاتی محیطی: حالتی است که در اثر اعصاب محیطی ایجاد می شود مانند دیس گاماگلوبولینمیا که سبب لرزش جنبشی یا وضعیتی می شود.
اضطراب: اضطراب و حملات حراس معمولاً سبب لرزش پاسچر مخصوصاً در افراد جوان می شود بیماران همچنین ممکن است از تپش قلب، درد قفسه سینه و احساس خفگی شکایت کنند.
داروها: دوز بالا یا قطع ناگهانی داروهایی مانند ( مواد مخدر، آمفتامین، آگونیست های بتا آدرنرژیک، کافئین، سیکلوسپورین، کوتیکواستروئید ها، والپروات سدیم، تئوفیلین، هورمون های تیروئید و داروهای ضد افسردگی ) می تواند سبب لرزش شود.
علائم قطع مصرف الکل: قطع مصرف الکل پس از مصرف طولانی مدت می تواند سبب لرزش دست شود و ممکن است با علائم دیگری مانند ( تعریق، اضطراب، تهوع و استفراغ، سردرد و بی خوابی و در برخی از بیماران توهم و تشنج ) همراه باشد.
تشخیص لرزش دست
پزشک با معاینات فیزیکی مشخص می کند که لرزش در حال فعالیت یا استراحت رخ می دهد پزشک همچنین قدرت عضلانی و رفلکس ها را بررسی می کند ارث و سابقه خانوادگی مثبت نیز مهم است آزمایشات خون و ادرار می تواند نقص عملکرد تیروئید و سایر علل متابولیک را مشخص کند تصویر برداری MRI نقص ساختاری یا انحطاط مغز را مشخص می کند. پزشک همچنین یک معاینه عصبی برای ارزیابی عملکرد عصب، و مهارت های حسی و حرکتی را انجام می دهد و همچنین ممکن است الکترومیوگرام برای تشخیص مشکلات عضله و عصب سفارش دهد. این تست پاسخ عضله به تحریک عصب است. و فعالیت غیرارادی ماهیچه اندازه گیری می شود.
لرزش در حالت استراحت در کنار عضلات سفت و سخت و جنبش های آهسته می تواند پارکینسون باشد.
لرزش همراه با ضربان قلب بالا و کاهش وزن به علت سطح بالای هورمون تیروئید است.
لرزش در یک بیمار دیابتی ممکن است به علت مصرف داروی بیش از حد و در نتیجه سطح قند خون پایین باشد.
درمان ترمور یا لرزش
لرزش فقط با درمان علت لرزش بر طرف می شود مثلا در پارکینسون از دوپامین و داروهایی مانند دوپامین ( Pramipexole, ropinirole ) و سایر داروها مانند ( هیدروکلرید آمانتادین و داروهای آنتی کلینرژیک ) استفاده می شود.
لرزش اساسی را ممکن است با پروپرانولل یا دیگر بتا بلوکرها مانند نادولل و پریمیدون یا داروی ضد تشنج درمان می کنند.
لرزش مخچه ای معمولاً به درمان پاسخ نمی دهد.
لرزش دیستونیک ممکن است به کلونازپام، داروهای آنتی کولینرژیک و تزریق داخل عضلانی سم بوتولینوم پاسخ دهد.
در لرزش فیزیولوژیک از مسدود کننده های بتا استفاده می شود. و اگر علت آن اصلاح نشود برگشت پذیر است.
فیزیوتراپی ممکن است به کاهش لرزش و بهبود هماهنگی و کنترل عضلانی برای بعضی از افراد کمک کند یک فیزیوتراپیست موقعیت لرزش، کنترل عضلانی، قدرت عضلانی و مهارت های عملکردی را ارزیابی می کند و فرد را به استفاده از بریس برای اندام آسیب دیده آموزش می دهد.
مداخله عمل جراحی از قبیل ( thalamotomy) و تحریک عمیق مغزی ممکن است انواع خاصی از لرزش را تسکین دهد این جراحی هنگامی که لرزش شدید است و نمی توان با دارو کنترل کرد استفاده می شود
تحریک الکتریکی مناطقی از مغز که کنترل حرکات را به عهده دارند این درمان که به نام تحریک عمیق مغز ( DOS ) نامیده می شود برای لرزش پارکینسون، لرزش ضروری و دیستونی استفاده می شود.
شایع ترین عوارض عمل جراحی لرزش ( اختلال تکلم، اختلال شناختی موقت یا دائم و مشکلاتی در تعادل ) است.
رژیم غذایی برای لرزش دست
برای پیشگیری از لرزش دست باید از نظر تغذیه ای، به مقدار کافی پروتئین، میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید و از مصرف چای، قهوه، محرك‌های مغزی، داروهای روان‌گردان و خواب‌آور به صورت خودسرانه اجتناب کنید. اگر لرزش دست مربوط به پرکاری تیروئید و بیماری پارکینسون است تغذیه مناسب این بیماریها را مصرف کنید. مثلا در بیماری پرکاری تیروئید باید ويتامين‌های گروه B بخصوص ويتامين B1، B2، B6، B12 و ويتامين‌های A و C ويتامين‌های مورد نياز هستند كه بايد به شكل مكمل دريافت شوند.
مطالب مرتبط
نظرات (14)