زونا یک بیماری عفونی است که در اثر ویروسی واریسلا زوستر (VZV) عامل ایجاد آبله مرغان رخ می دهد هر کسی قبلاً آبله مرغان گرفته مستعد ابتلا به زونا است اما معمولا در زنان بالای 40 رخ می دهد. زونا توسط ذرات ویروس باقی مانده در اعصاب است که می تواند با پیشرفت سن یا نقص ایمنی فعال شود هنگامی که این اتفاق می افتد، در فرد اغلب یک راش ناراحت کننده ایجاد می شود.
زونا باعث درد عصبی و همچنین ممکن است سوزش، احساس خارش و ضایعاتی را در بدن ایجاد کند. اغلب اولین نشانه ها و علائم بیماری زونا احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در پوست است. علایم ممکن است تا چند هفته یا چند ماه طول بکشد. بر خلاف آبله مرغان، که راش ها در کل بدن است بثورات پوستی زونا محدود به منطقه ای از پوست است که عصب های آن آلوده به ویروس باشند اگر زونا در صورت و چشم باشد می تواند تهدیدی برای بینایی باشد درگیری چشم ها در طی شیوع بیماری زونا می تواند سبب زخم شدن قرنیه و افت دید دائمی شود.
بسته به محل عصب درگیر شده ممکن است با درد ناشی از ( سردرد، آپاندیسیت ، حمله قلبی یا آنژین ، سیاتیک، درد شکم و یا شرایط دیگر ) اشتباه شود. بسیاری از افراد مبتلا، درد را به شدت وخیم توصیف کرده اند و برخی هم نیاز به داروهای ضد مواد مخدر دارند.
زونا و درد مزمن
در برخی افراد درد ناشی از زونا مدتها بعد از بهبود ضایعات زونا همچنان ادامه دارد این درد می تواند برای هفته ها، ماه ها و یا حتی سال ها طول بکشد. تا 15٪ از افراد مبتلا به زونا این درد مداوم ادامه دارد این احتمال وجود دارد که برخی از افراد آسیب های عصبی و یا التهاب ایجاد شده در طول شیوع بیماری منجر به ادامه درد برای سال ها شود. این وضعیت، نورالژی پس از هرپس و یا PHN نامیده می شود. نورالژی پس از هرپس باعث درد متوسط تا شدید عصبی که ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد. مانند بسیاری از انواع درد نوروپاتی، درمان نورالژی پس از هرپس می تواند دشوار باشد.
خوشبختانه، یک واکسن برای افراد مسن است که می تواند از زونا جلوگیری و سبب کاهش بروز نورالژی پس از هرپس شود. داروهای ضد ویروس، هنگامی که به موقع در این بیماری تجویز شوند می تواند شدت و طول مدت شیوع بیماری را کاهش دهد و خطر صدمه به چشم در چشم درگیر را کاهش دهد و همچنین احتمال ابتلا به نورالژی پس از هرپس را کاهش دهد توصیه می شود که داروهای ضد ویروسی در عرض 72 ساعت، از شروع علائم برای بهترین نتیجه داده شود.
نورالژی پس از هرپس (PHN) چیست؟
PHN) Postherpetic neuralgia) نورالژی پس از هرپس یک عارضه زونا است که توسط ویروس هرپس زوستر عامل آبله مرغان ایجاد می شود. این اختلال در افراد بالای 50 سال شایع است. نورالژی پس از هرپس (PHN) به درد طولانی مدت در ناحیه ای از بدن که تحت شیوع ویروس هرپس زوستر (HZ) زونا ایجاد می شود گفته می شود این حالت معمولا بعد از زونا شروع می شود ضایعات (تاول) زونا شروع به پوسته کرده و التیام می یابد اما ممکن است در برخی بیماران درد برای مدت سه ماه یا بیشتر ادامه یابد که به آن PHN می گویند.
PHN از عوارض دردناک است که پس از یک عفونت زونا رخ می دهد است.
PHN توسط آسیب های ویروسی به سلول های عصبی ایجاد می شود.
PHN با سابقه بیماری و معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود.
افراد مسن تر و کسانیکه که زونا را از فامیل گرفته اند در معرض خطر بالاتری برای PHN می باشد.
عوارض PHN ممکن است منجر درد شدید، اعتیاد به دارو برای کنترل درد، کاهش شیوه زندگی و در تعداد کمی از بیماران فلج در منطقه آسیب دیده می شود.
PHN در بسیاری از مردم توسط یک واکسن طراحی شده برای زونا (Zostavax) جلوگیری می شود. درمان نورالژی پس از هرپس (PHN) مشکل است. بیمار ممکن است به یک رویکرد چند رشته ای که شامل ( یک متخصص درد، روانپزشک، پزشک مراقبت های اولیه و دیگر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ) نیاز داشته باشد.
درمان درد زونا
آکادمی نورولوژی آمریکا (AAN) دستورالعمل درمان نورالژی پس از هرپس را به صورت زیر توصیه می کند
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای ( آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دزیپرامین و ماپروتیلین )
- ضد تشنج ها ( گاباپنتین و پرگابالین )
- پچ پوستی لیدوکائین
- مواد مخدر ( اکسی کدون، متادون، مرفین )
در حال حاضر هیچ درمانی برای نورالژی پس از هرپس وجود ندارد اما گزینه های درمانی برای کاهش علائم وجود دارد. که برای اغلب افراد نورالژی پس از هرپس را در طول زمان بهبودی می دهد. کپسایسین ( Zostrix ) از یک ماده فعال در فلفل تهیه شده است که فرم پماد آن برای نورالژی پس از هرپس تایید شده است تکنیک های جراحی های خاصی در مغز و یا نخاع برای مسدود کردن مراکز عصبی مرتبط با نورالژی پس از هرپس انجام می شود این روش خطر آسیب دائمی دارد لذا زمانی که همه روش های دیگر شکست خورده اند و درد غیر قابل تحمل است باید تنها به عنوان آخرین راه حل استفاده شود برای بسیاری از مردم درد ناشی از زونا ممکن است بدون درمان با گذشت زمان بهبودی حاصل شود.
نظرات (42)