سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال شایع است که بر روده بزرگ تاثیر می گذارد. سندرم روده تحریک پذیر معمولا باعث گرفتگی، درد شکمی، گاز، نفخ، اسهال و یبوست می شود. با این وجود علائم و نشانه های ناراحت کننده IBS آسیب دائمی به روده شما ایجاد نمی کند. خوشبختانه، سندرم روده تحریک پذیر بر خلاف بیماریهای جدی روده ای ( مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون ) سبب التهاب و تغییرات در بافت روده و یا افزایش خطر برای سرطان روده بزرگ نمی شود. در بسیاری از موارد با ( مواد غذایی، شیوه زندگی و استرس ) می توانید سندرم روده تحریک پذیر را کنترل کنید.
علت سندرم روده تحریک پذیر چیست
هنوز مشخص نیست که دقیقا چه چیزی باعث سندرم روده تحریک پذیر می شود افراد مبتلا به IBS ممکن است سروتونین غیرطبیعی داشته باشند سروتونین یک پیام رسان شیمیایی است که به طور معمول با عملکرد مغز در ارتباط است اما نقش مهمی در عملکرد سیستم گوارش طبیعی ایفا می کند. این برای افراد مبتلا به IBS که تعادل خوبی در باکتری های روده ندارد مناسب است.
مواد غذایی - بسیاری از مردم وقتی برخی غذاها را می خورند علائم و نشانه های آنها بدتر می شود. به عنوان مثال، شکلات، شیر و الکل ممکن است موجب یبوست یا اسهال شود. نوشابه های گازدار و برخی از میوه ها و سبزیجات ممکن است سبب نفخ و ناراحتی در برخی از افراد مبتلا به IBS شود. نقش حساسیت غذایی یا عدم تحمل در سندرم روده تحریک پذیر هنوز به وضوح قابل درک نیست.
اگر شما تجربه دل پیچه و باد کردن شکم بعد از خوردن ( محصولات لبنی، غذا با کافئین، یا آدامس بدون قند یا آب نبات ) دارید مشکل سندرم روده تحریک پذیر نیست. در عوض بدن شما ممکن است قادر به تحمل قند ( لاکتوز ) در محصولات لبنی، کافئین یا سوربیتول های مصنوعی شیرین کننده نباشد.
استرس - اگر شما مانند دیگر افراد دارای سندرم روده تحریک پذیر هستید علائم و نشانه های شما در طول وقایع استرس زا مانند یک تغییر در کارهای روزمره خود بیشتر یا بدتر می شود ولی استرس علت این بیماری نیست.
هورمون ها - از آنجا که زنان با احتمال بیشتری به IBS مبتلا می شوند محققان بر این باورند که تغییرات هورمونی نقش مهمی در این بیماری دارد. در بسیاری از زنان علائم و نشانه ها در خلال یا نزدیک عادت ماهیانه بدتر می شوند.
علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS
علائم IBS معمولاً بعد از غذا بدتر و شامل ( تغییر در عادات روده، مدفوع ( آبکی تر، سخت تر و یا حاوی موکوس )، اسهال، یبوست و یا ترکیبی از هر دو، نفخ شکم، دل درد، گاز و یا درد، سوزش سر دل و ناراحتی بعد از خوردن وعده های غذایی به اندازه ی معمولی، کمر درد، احساس حرکات ناقص روده و شرایط اضطراری عامل حمام مکرر) می باشد. علائمی مانند ( از دست دادن بیش از حد وزن، خون در مدفوع ( خونریزی روده )، افزایش ادرار، تب، کم خونی، التهاب روده بزرگ، استفراغ ) ارتباطی با این بیماری ندارد. علائم بیماری اغلب با بیماری التهابی روده (IBD ) اشتباه گرفته می شود. اما آنها یکسان نیستند و نیاز به درمان، بسیار متفاوت دارند.
تشخیص سندرم روده تحریک پذیر
کالج آمریکایی گوارش گزارش می دهد که حدود 10 تا 15 درصد از بزرگسالان آمریکایی از سندرم روده تحریک پذیر (IBS) رنج می برند. با این حال، تنها نیمی از آنها به دنبال تشخیص و توجه پزشکی خواهند بود. تشخیص مناسب توسط یک متخصص پزشکی مهم است زیرا سبب درمان و تسکین مناسب می شود.
IBS مجموعه ای از علائم است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است برای کمک به تشخیص مناسب، بسیاری از متخصصان از معیارهای تشخیصی استفاده می کنند افراد با IBS دارای عادات روده ای غیرمعمول و درد شکمی به مدت حداقل سه ماه در سال را تجربه می کنند.
فرآیند تشخیص
هیچ تست منفرد قطعی برای تشخیص IBS وجود ندارد بنابراین قبل از شروع درمان شرایط دیگر باید رد شود لذا پزشک با گردآوری یک تاریخچه کامل پزشکی، انجام یک معاینه فیزیکی و سابقه کامل پزشکی مانند عوامل استرس زا در زندگی شما، عفونت، نشانه های بیماری، سابقه خانوادگی این بیماری و داروهایی که ممکن است به بدتر شدن نشانه های شما کمک کند. بیماری را تشخیص می دهد.
اگر شما تجربه علائم شدید یا اضافی مانند ( کاهش وزن، کم خونی و خون در مدفوع ) را دارید دکتر شما ممکن است انواع تست های تشخیصی را سفارش دهد.
آزمایش خون - یک آزمایش خون می تواند به رد کردن احتمال بیماری سلیاک ( یک آلرژی گندم ) که علائم مشابه IBS مانند دل درد و ناراحتی های روده دارد کمک کند.
تست مدفوع - در نمونه مدفوع می توان حضور خون و یا انگل را بررسی کرد که می تواند عفونی باشد.
GI سری - پزشکان با وارد کردن باریم به روده از طریق یک لوله در مقعد، سپس روده با استفاده از اشعه X برای تشخیص انسداد بررسی می شود. این تست ها اجازه می دهد که پزشک با استفاده از یک دوربین کوچک، که از طریق یک لوله به مقعد وارد می شود راست روده و روده بزرگ را مشاهده می کند شما ممکن است نیاز به انجام یک رژیم غذایی مایع و انما، قبل از انجام آزمایش داشته باشید.
کلونوسکوپی - اگر شما در گروه در معرض خطر خاص بر اساس سن، نژاد و یا سابقه خانوادگی قرار می گیرید. دکتر شما برای رد کردن احتمال سرطان روده بزرگ یک کولونوسکوپی توصیه خواهد کرد.
CT اسکن - سی تی اسکن از منطقه لگن می تواند به رد سایر علل احتمالی درد و ناراحتی مانند مشکلات لوزالمعده و کیسه صفرا کمک کند.
تست عدم تحمل لاکتوز - اگر شما قادر به هضم محصولات لبنی نباشید ممکن است نشانه های شبیه به سندرم روده تحریک پذیر مانند ( نفخ شکمی، گاز و اسهال ) را تجربه کنید. عدم تحمل لاکتوز می تواند از طریق یک آزمایش تنفسی و یا با حذف محصولات لبنی از رژیم غذایی خود برای چند هفته تشخیص داده شود .
درمان سندرم روده تحریک پذیر IBS
از آنجا که روشن نیست چه چیزی باعث سندرم روده تحریک پذیر می شود لذا درمان متمرکز برای از بین بردن نشانه ها به طوری که شما بتوانید زندگی معمول داشته باشید مناسب است
مدیریت استرس و تغییر در غذا و شیوه زندگی
یاد گرفتن مدیریت استرس و تغییر در غذا و شیوه زندگی سبب کنترل علائم و نشانه های سندرم کولون تحریک پذیر ملایم می شود. اما اگر مشکلات شما متوسط یا شدید بود ممکن است نیاز به انجام کارهای بیشتری با دستور پزشک باشد.
مکمل های فیبر - استفاده از مکمل های فیبر مانند پسیلیوم ( Metamucil ) یا متیل سلولز ( Citrucel ) با مایعات ممکن است به کنترل یبوست کمک می کند.
داروهای ضد اسهال – این داروها مانند لوپرامید (Imodium ) می تواند به کنترل اسهال کمک کند.
حذف مواد غذایی با گاز بالا - اگر شما نفخ پر دردسر و یا دارای مقدار قابل توجهی گاز روده می شوید پزشک ممکن است توصیه کند که از خوردن مواد غذایی مانند نوشابه های گازدار، سالاد، میوه و سبزیجات خام به ویژه ( کلم ، کلم بروکلی و گل کلم ) پرهیز کنید.
داروهای آنتی کلی نرژیک - در برخی افراد برای از بین بردن اسپاسم های دردناک روده استفاده می شود این موارد می تواند یبوست را بدتر کند.
داروهای ضد افسردگی - اگر نشانه هایی شامل درد یا افسردگی دارید دکتر شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی سه حلقه ای یا مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین ( SSRI ) را توصیه کند. این داروها به از بین رفتن افسردگی ( با مهار فعالیت نورون های کنترل کننده روده ) کمک می کند. اگر شما اسهال و درد شکمی بدون افسردگی دارید دکتر شما ممکن است یک دوز پایین تر از حد معمول از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند ایمی پرامین ( Tofranil ) و آمی تریپتیلین را تجویز کند عوارض جانبی این داروها شامل خواب آلودگی و یبوست است. اگر شما افسردگی، درد و یبوست دارید داروهای SSRIs مانند فلوکستین ( Prozac، Sarafem ) یا پاروگزتین ( Paxil ) ممکن است کمک کننده باشند با این حال این داروها می تواند اسهال را بدتر کند.
آنتی بیوتیک ها – اگر چه نقش آنتی بیوتیک ها در درمان IBS مشخص نیست اما برخی از افراد که علائم آنها به علت رشد بیش از حد باکتری ها در روده، بدتر می شود ممکن است از درمان با آنتی بیوتیک بهره مند شوند اما تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است .
مشاوره - اگر داروهای ضد افسردگی موثر نبود مشاوره ممکن است نتایج بهتری داشته باشد.
داروهای خاص برای IBS
دو دارو که در حال حاضر برای موارد خاص از IBS مورد تایید
داروی آلوسترون ( Lotronex ) یک آنتاگونیست گیرنده های عصبی است که طراحی شده برای شل شدن روده بزرگ و در نتیجه کاهش حرکت مواد در پایین تر روده است. این دارو به زودی پس از تایید اولیه خود به علت عوارض جدی از بازار حذف شد اداره غذا و دارو (FDA) دوباره اجازه داد داروی آلوسترون با محدودیت مورد استفاده قرار گیرد این دارو را می توان تنها با نسخه پزشکان و برای موارد شدید IBSبا اسهال غالب در زنان، که به درمانهای دیگر پاسخ نمی دهند تجویز کرد دارو برای استفاده مردان تصویب نشده است به طور کلی آلوسترون تنها زمانی باید استفاده شود که درمان های معمول برای IBS شکست خورده است علاوه بر آن به دلیل عوارض جانبی بالقوه باید تنها با نظر یک متخصص گوارش ماهر در سندرم روده تحریک پذیر مصرف شود.
لوبیپروستون (Amitiza ) برای زنان و مردانی که IBS با یبوست دارند تایید شده است. Lubiprostone یک فعال کننده کانال کلرید است که دو بار در روز خورده می شود این دارو با افزایش ترشح مایعات در روده کوچک برای کمک به عبور مدفوع کار می کند. عوارض جانبی شایع شامل تهوع، اسهال و درد شکم است مصرف دارو را به طور کلی فقط برای کسانی که IBS و یبوست شدید دارند و با درمانهای دیگر شکست خورده اند تجویز می شوند.
نظرات (0)