اگرچه تاریخچه و معاینه فیزیکی می تواند منجر به شناخت شرایط و کمک به ایجاد علت شود کم خونی فقر آهن در درجه اول یک تشخیص آزمایشگاه است.
تست های مفید شامل موارد زیر است:
شمارش کامل خون (CBC)
اسمیر خون محیطی
آهن سرم، ظرفیت کل اتصال آهن (TIBC) و فریتین سرم
ارزیابی هموسیدرینوریا، هموگلوبینوریا و هموسیدروز ریوی.
الکتروفورز هموگلوبین و اندازه گیری هموگلوبین A 2 و هموگلوبین جنینی.
مقدار هموگلوبین رتیولوسیت.
تفاوت آنمی فقر آهن و تالاسمی مینور
در آزمایش CBC
1. معمولاً تعداد RBC در تالاسمی طبیعی تا بالا است و در فقر آهن پایین است. سطح طبیعی فریتین می تواند کمبود آهن را رد کند.
2.HCT و HB در هر دو کاهش دارد ولی در فقر آهن معمولاً کاهش شدیدتر است.
3. MCV در هر دو کاهش دارد ولی معمولاً در تالاسمی مینور کاهش شدیدتر است.
4. نسبت MCV به شمارش RBC اگر زیر 13 باشد به نفع تالاسمی مینور است ولی اگر بالای 15 باشد به نفع فقر آهن است.
5. RDW ( با اندکی تفاوت اندازه) در فقر آهن افزایش داشته و در تالاسمی مینور کاهش اندک دارد.
6. در فقر آهن، پلاکت معمولاً بالاتر از تالاسمی مینور است.
7. در زنان با اجداد آفریقایی، مدیترانه یا آسیای جنوب شرقی، کم خونی خفیف که به درمان آهن پاسخ نمی دهد ممکن است به دلیل صفت تالاسمی جزئی یا سلول های داسی باشد.
اینها را می توان با آزمایش های ژنتیکی و الکتروفورز خون تشخیص داد. الکتروفورز هموگلوبین، هموگلوبین های غیر طبیعی زیادی را در خون شناسایی می کند. برای تشخیص کم خونی سلول داسی، تالاسمی و سایر انواع ارثی کم خونی استفاده می شود. در تشخیص آنمی فقر آهن از صفات تالاسمی، آزمایش خاص تر که گاهی اوقات الکتروفورز هموگلوبین یا ارزیابی هموگلوبینوپاتی نامیده می شود انواع مختلف هموگلوبین را در خون ما اندازه گیری می کند. در بزرگسالان باید هموگلوبین A و A2 وجود داشته باشد. ویژگی افراد مبتلا به صفت بتا تالاسمی در هموگلوبین A2 و یا F (جنینی) است. هیچ آزمایش ساده ای برای ویژگی آلفا تالاسمی وجود ندارد. معمولاً پزشک کمبود آهن و صفت بتا تالاسمی را رد می کند. پس از رد این دو تشخیص، صفت آلفا تالاسمی تشخیص احتمالی است. اگر شما و شریک زندگی خود هر دو یک ویژگی تالاسمی یکسانی دارید (هم آلفا و هم بتا)، از این تعداد 1 در 4 (25٪) فرزند شما یک بیماری تالاسمی را دارد. بیماری تالاسمی می تواند از کم خونی متوسط تا شدید باشد که نیاز به انتقال خون ماهانه دارد.
میزان طبیعی
هموگلوبین A1:
96.5% - 98.5%
هموگلوبین A2:
1.5% - 3.5%
هموگلوبین F:
0% - 1% از
افزایش میزان هموگلوبین A2 و هموگلوبین F ممکن است به دلیل بیماری تالاسمی مینور باشد.
کاهش شدید میزان هموگلوبین A و افزایش میزان هموگلوبینF ممکن است به علت تالاسمی شدید باشد.
افزایش میزان هموگلوبین F در موارد نادری ممکن است دیده شود که به دلیل تداوم ارثی هموگلوبین جنینی می باشد.
در آزمایش لام خون محیطی
در تالاسمی مینور معمولاً تارگت سل ( سلول هدف) و بازوفیلیک استیپیلینگ و میکروسیتوز وجود دارد در فقر آهن معمولاً سلول قطره اشکی الیپتوسیت (pencil cell) و میکروسیتوز دیده می شود.
تفاوت آنمی فقر آهن و آنمی بیماریهای مزمن
بیماریهای مزمن شامل آرتریت روماتوئید بیماری کلاژن واسکولار و عفونت مزمن یا بدخیمی و بیماران بستری می باشد.
1. در کم خونی فقر آهن، آهن سرم پایین است ولی در بیماری های مزمن پایین یا نرمال است.
2. در آنمی فقر آهن TIBC افزایش دارد ولی در آنمی بیماریهای مزمن نرمال یا پایین است.
3. درصد اشباع در آنمی فقر آهن زیر 10 درصد ولی در آنمی بیماری های مزمن بالای 15 درصد است.
4. تست SSTR در آنمی فقر آهن در افزایش دارد ولی در آنمی بیماریهای مزمن نرمال است.
5. فریتین ( به عنوان بهترین تست منفرد برای تشخیص آنمی فقر آهن) در فقر آهن پایین است ولی در آنمی بیماری های مزمن افزایش دارد.
در لام خون محیطی
در آنمی فقر آهن معمولاً میکروسیتوز هیپوکرومیا با آنیزوسیتوز بالا دارد و سلول های قطره اشکی tear drop و pencil cell هم دیده می شود. ولی در آنمی بیماری های مزمن در مهمولاً نرموسیتر نورموکروم ( گاها میکروسیتوز) است.
در ادامه بخوانید: بیماری تالاسمی را بشناسیم
نظرات (0)