ادم ماکولا نوعی بیماری چشمی است که باعث جمع شدن مایعات در ماکولا می شود بخشی از چشم که دید واضحی را ایجاد می کند. از آنجا که این یک ناحیه بسیار حساس و مهم چشم است وقتی این تجمع مایع اتفاق می افتد بینایی از بین می رود و اشیا به شکلی تحریف شده مشاهده می شوند.
همچنین ممکن است فقط قسمت های خاصی از چشم یا کل ماکولا را تحت تأثیر قرار دهد. این یک آسیب شناسی مرتبط با بیماران دیابتی است زیرا یکی از اصلی ترین مشکلات بینایی است که آنها از آن رنج می برند.
شبکیه لایه ای از بافت در پشت چشم است که نور را حس می کند و تصاویر را به مغز می فرستد.
در مرکز این بافت عصبی، ماکولا قرار دارد که ناحیه ای از چشم است که مسئول دید مرکزی، دقیق و رنگی است.
ادم ماکولا (1) تجمع مایعات در ماکولا از نشت رگهای خونی در شبکیه است. هرچه تورم در ماکولا گسترده تر، ضخیم تر و شدیدتر باشد احتمال بروز علائم بینایی در فرد بیشتر می شود.
دلایل عمده ادم ماکولا
درک این نکته مهم است که ادم ماکولا به خودی خود یک بیماری نیست بلکه نتیجه یک بیماری زمینه ای یا چندین بیماری زمینه ای است مانند:
دیابت
انسداد ورید شبکیه (2)
دژنراسیون ماکولای وابسته به سن (3)
تحلیل رفتگی شبکیه ارثی (4)
کشش در ماکولا (5)
التهاب عفونی یا غیر عفونی (6)
عوارض جانبی دارو (7)
نئوپلازی (8)
ضربه
مسمومیت
جراحی داخل چشم(9)
دیابت: علت اصلی ورم ماکولا
بیشتر موارد ادم ماکولا به عنوان عارضه دیابت زمینه ای بروز می کند. نه تنها این، شایع ترین علت از دست دادن بینایی در اثر رتینوپاتی دیابتی، ادم ماکولای دیابتی است.
ادم ماکولای دیابتی در نتیجه فعال شدن مسیرهای ناشی از هایپرگلیسمی منجر به استرس اکسیداتیو و ترشح سیتوکین هایی می شود که سد شبکیه خون داخلی و خارجی را مختل می کنند.
بر هم خوردن سد شبکیه خون داخلی و خارجی منجر به ورود غیر طبیعی مایعات به شبکیه عصبی-حسی می شود که می تواند از میزان خروجی فراتر رود و باعث تجمع باقیمانده مایع در لایه های داخل شبکیه ماکولا شود.
علائم و نشانه های متداول ادم ماکولا
علامت اصلی ادم ماکولا تاری یا تحریف دید در نزدیکی یا مرکز میدان دید فرد است. علاوه بر این، ممکن است رنگ ها شسته یا کمرنگ به نظر برسند.
بسته به میزان ادم ماکولا، شدت علائم ممکن است از خفیف و بدون علامت تا کاهش دید عمیق باشد.
درمان پزشکی برای ادم ماکولا
درمان ادم ماکولا اساساً نیاز به رسیدگی به علت اصلی این مشکل دارد. بنابراین، پزشک پس از تشخیص کامل، درمان مناسب را توصیه می کند.
مداخلات متداول برای این منظور شامل موارد زیر است:
داروهای خوراکی
قطره چشمی
تزریق دارو داخل چشم
لیزر درمانی
جراحی
پیش آگهی بینایی پس از شروع درمان با یک یا چند روش درمانی به شدت بیماری زمینه ای، مدت زمان آن و سلامت عمومی چشم بستگی دارد.
همچنین بخوانید: درد چشم – علل و درمان
عوارض جدی مرتبط با ادم ماکولا
ادم مزمن ماکولا درمان نشده می تواند منجر به آسیب دائمی به ساختار شبکیه و از بین رفتن دائمی بینایی شود.
آیا ایجاد ادم ماکولا پس از جراحی آب مروارید طبیعی است؟
سندرم Irvine-Gass، که به آن ادم ماکولای بعد از عمل نیز می گویند عارضه شایع جراحی آب مروارید است.
سابقه قبلی دیابت، جداشدگی شبکیه، التهاب چشمی، انسداد رگ شبکیه، غشای اپی رتینال و استفاده از پروستاگلاندین چشمی همگی با افزایش خطر ادم ماکولا پس از جراحی آب مروارید همراه بوده است.
علاوه بر این، عوارض حین عمل جراحی آب مروارید با شیوع بالاتر ادم ماکولای بعد از عمل همراه بوده است.
تصور می شود که پاتوژنز ادم ماکولا پس از جراحی آب مروارید چند عاملی است اما مکانیسم اصلی احتمالاً التهاب ناشی از جراحی است.
التهاب داخل چشمی واسطه های التهابی درون زا را تنظیم می کند که نفوذ پذیری عروق را افزایش می دهد و منجر به ایجاد ورم ماکولا می شود.
حرف آخر
با توجه به علت ناهمگن ادم ماکولا، رویکردهای درمانی به درک صحیحی از علت زمینه ای بستگی دارد.
این یک اتفاق معمول همراه با انواع مشکلات شبکیه است اما اتفاق خوب این است که تقریباً همه آنها قابل درمان است.
با این حال، ادم ماکولای طولانی مدت و درمان نشده می تواند منجر به آسیب برگشت ناپذیر شبکیه و از بین رفتن دائمی بینایی شود به همین دلیل درمان به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است.
میزان بهبودی پس از شروع درمان، بسته به میزان آسیب شبکیه، شدت علت زمینه ای و وضعیت کلی چشم، از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.
همچنین بخوانید: نکات سلامتی چشم برای افراد بالای 60 سال
نظرات (1)